7 اصل مهم در تحقیقات بازار نوشته دکترمازیارمیر
7 اصل مهم در تحقیقات بازار نوشته دکترمیر
7 اصل مهم در تحقیقات بازار
#تحقیقات_بازار
7 اصل مهم در تحقیقات بازار نوشته دکترمازیارمیر
مقدمه
تحقیقات بازار یکی از اصلی‌ترین ابزارهایی است که سازمان‌ها برای فهم بهتر نیازها و خواسته‌های مشتریان خود
استفاده می‌کنند. این فرآیند، اطلاعاتی را فراهم می‌کند که به شرکت‌ها در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک کمک
می‌کند. در این مقاله، ما به بررسی تحقیقات بازار از تمامی زوایا پرداخته و به طور جامع، چک لیستی کامل از
مراحل آن ارائه می‌دهیم. همچنین، به نمونه‌هایی از موفقیت‌ها و شکست‌ها در پروژه‌های تحقیقات بازار پرداخته و
در نهایت، نکات کلیدی را برای جلوگیری از اشتباهات رایج بررسی می‌کنیم.
تعریف و اهمیت تحقیقات بازار
تحقیقات بازار
فرآیندی است که در آن اطلاعات مربوط به بازار، رقبا، مشتریان و محصولات یا خدمات جمع‌آوری، تحلیل و تفسیر
می‌شود.
این اطلاعات به شرکت‌ها کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند و استراتژی‌های خود را بر اساس داده‌های
واقعی بنا کنند. تحقیقات بازار به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود:
1. **تحقیقات اولیه** (Primary Research): شامل جمع‌آوری اطلاعات مستقیم از منابع اصلی است، مانند انجام
نظرسنجی‌ها، مصاحبه‌ها، و گروه‌های متمرکز.
2. **تحقیقات ثانویه** (Secondary Research): شامل استفاده از داده‌ها و اطلاعات موجود است که از منابع
مختلف نظیر گزارش‌های بازار، مقالات علمی و منابع دولتی به دست می‌آید.
مراحل تحقیقات بازار
اول
تعریف مسئله و هدف تحقیق
تعریف دقیق مسئله
اولین و مهم‌ترین مرحله در تحقیقات بازار، تعریف دقیق مسئله یا سوالی است که قرار است تحقیق به آن پاسخ
دهد. اشتباه در این مرحله می‌تواند کل پروژه را به بیراهه بکشاند.
هدف‌گذاری:
اهداف تحقیق باید مشخص و قابل اندازه‌گیری باشند. به عنوان مثال، “افزایش سهم بازار” می‌تواند به عنوان یک
هدف کلی تعریف شود، اما بهتر است آن را به هدف‌هایی مانند “افزایش ۱۰ درصدی سهم
بازار در دو سال آینده” تفکیک کرد.
یک مثال موفق
شرکت پپسی در دهه ۸۰ میلادی با اجرای تحقیقات بازار جامع، مشکل افت فروش خود را
شناسایی کرد و با تغییر در فرمولاسیون محصول خود و معرفی “پپسی چلنج”، موفق به بازگشت به بازار شد.
7 اصل مهم در تحقیقات بازار نوشته دکترمازیارمیر
اشتباه بسیار رایج
یکی از اشتباهات رایج در این مرحله، تعریف نادرست یا نامشخص مسئله است. به عنوان مثال،
کوکا کولا در سال ۱۹۸۵ با معرفی فرمول جدید “نیوکوک”، که بر اساس تحقیقات نادرست درک از سلیقه مشتریان
بود، دچار یکی از بزرگ‌ترین شکست‌های تاریخ خود شد.
دوم
انتخاب روش تحقیق مناسب
روش‌های کمی و کیفی:
بسته به نوع اطلاعات مورد نیاز، شرکت‌ها می‌توانند از روش‌های کمی (مانند
نظرسنجی‌ها و تحلیل‌های آماری) یا کیفی (مانند مصاحبه‌های عمقی و گروه‌های متمرکز) استفاده کنند.
یک طرح تحقیق حرفه ای
انتخاب طرح تحقیق مناسب (مثل پیمایش، تحقیق توصیفی یا آزمایش) از اهمیت زیادی برخوردار
است. انتخاب نادرست می‌تواند به اطلاعات ناقص یا گمراه‌کننده منجر شود.
یک مثال موفق
اپل از روش‌های تحقیق کیفی به خوبی استفاده کرده است تا نیازهای پنهان مشتریان را
شناسایی و محصولات خلاقانه‌ای مانند آیفون و آیپد را توسعه دهد.
یک اشتباه رایج
استفاده از روش تحقیق نامناسب می‌تواند منجر به نتایج اشتباه شود. به عنوان مثال، شرکت
جنرال موتورز در دهه ۸۰ میلادی بدون انجام تحقیقات کیفی دقیق، به تولید خودروهایی پرداخت که از نظر طراحی
و عملکرد با نیازهای مشتریان مطابقت نداشت و در نتیجه بازار را به رقبا واگذار کرد.
7 اصل مهم در تحقیقات بازار نوشته دکترمازیارمیر
سوم
جمع‌آوری داده‌ها
جمع‌آوری داده‌های اولیه
این مرحله شامل انجام نظرسنجی‌ها، مصاحبه‌ها، و مطالعات میدانی است. انتخاب
نمونه مناسب و طراحی سوالات دقیق و بی‌طرفانه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
جمع‌آوری داده‌های ثانویه
استفاده از منابع معتبر برای دستیابی به داده‌های ثانویه (مانند گزارش‌های
صنعتی، آمارهای دولتی و مطالعات قبلی) بسیار مهم است.
مثال موفق
آمازون از داده‌های جمع‌آوری شده از مشتریان خود برای بهبود تجربه کاربری و ارائه پیشنهادهای
خرید هوشمندانه استفاده می‌کند که منجر به افزایش فروش و رضایت مشتریان شده است.
اشتباه رایج
جمع‌آوری داده‌های نادرست یا از منابع غیرمعتبر می‌تواند نتایج تحقیق را بی‌اعتبار کند. به عنوان
مثال، شرکت «زیروکس» در دهه ۹۰ میلادی با تکیه بر داده‌های غیر دقیق، وارد بازاری شد که به سرعت شکست
خورد.
7 اصل مهم در تحقیقات بازار نوشته دکترمازیارمیر
چهارم
تحلیل داده‌هابصورت تخصصی
تحلیل کمی
این مرحله شامل استفاده از روش‌های آماری برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و یافتن الگوها،
همبستگی‌ها و نتایج معنادار است.
تحلیل کیفی
در این روش، داده‌های کیفی تحلیل می‌شود تا درک عمیق‌تری از دیدگاه‌ها، احساسات و
رفتارهای مشتریان به دست آید.
مثال موفق
شرکت نتفلیکس با استفاده از تحلیل داده‌های مشتریان، محتواهای پیشنهادی را بهبود بخشیده
و تجربه کاربری را شخصی‌سازی کرده است که منجر به افزایش مشترکین شده است.
اشتباه رایج
عدم تحلیل دقیق داده‌ها می‌تواند به نتایج گمراه‌کننده منجر شود. به عنوان مثال، شرکت نوکیا با
نادیده گرفتن داده‌های مربوط به تغییر سلیقه مشتریان، بازار گوشی‌های هوشمند را به رقبا واگذار کرد.
7 اصل مهم در تحقیقات بازار نوشته دکترمازیارمیر
پنجم
ارائه نتایج و پیشنهادات
ارائه نتایج
نتایج تحقیقات باید به صورت شفاف و قابل فهم ارائه شود. استفاده از نمودارها، جداول و تصاویر به
روشن شدن داده‌ها کمک می‌کند.
پیشنهادات اجرایی
بر اساس نتایج تحقیقات، پیشنهادات عملی و قابل اجرا باید ارائه شود. این پیشنهادات
باید به گونه‌ای باشند که بتوانند به بهبود عملکرد شرکت کمک کنند.
یک مثال موفق
شرکت پروکتر اند گمبل با ارائه نتایج دقیق و پیشنهادات عملی از تحقیقات بازار، توانسته است
محصولات خود را به خوبی در بازارهای مختلف جهان معرفی و عرضه کند.
یک اشتباه رایج
یکی از اشتباهات رایج در این مرحله، ارائه نتایج به صورت پیچیده و غیرقابل فهم برای مدیران
است که ممکن است منجر به عدم اجرای صحیح پیشنهادات شود.
7 اصل مهم در تحقیقات بازار نوشته دکترمازیارمیر
ششم
نظارت و پیگیری نهایی
نظارت بر اجرای پیشنهادات
پس از اجرای پیشنهادات، باید عملکرد آنها به دقت نظارت شود تا اطمینان حاصل
شود که نتایج مورد انتظار حاصل شده‌اند.
پیگیری نتایج
در صورت نیاز، باید تحقیقات تکمیلی انجام شود تا مشخص شود آیا تغییرات ایجاد شده اثرات
مثبتی داشته‌اند یا خیر.
یک مثال موفق
مایکروسافت با نظارت دقیق بر اجرای پیشنهادات تحقیقات بازار خود، توانسته است ویندوز ۱۰ را
به یکی از موفق‌ترین نسخه‌های سیستم عامل خود تبدیل کند.
یک اشتباه رایج
عدم پیگیری نتایج پس از اجرای پیشنهادات می‌تواند به عدم دستیابی به اهداف تعیین شده
منجر شود. به عنوان مثال، شرکت کداک پس از انجام تحقیقات بازار اولیه و ارائه پیشنهادات مناسب، در پیگیری
نتایج و اصلاح استراتژی‌های خود ناکام بود و بازار را به رقبا واگذار کرد.
7 اصل مهم در تحقیقات بازار نوشته دکترمازیارمیر
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
تحقیقات بازار یکی از کلیدی‌ترین ابزارها برای دستیابی به موفقیت در بازارهای رقابتی امروز است. با این حال،
انجام صحیح این فرآیند نیازمند دقت، برنامه‌ریزی و تحلیل دقیق است. اشتباهات در هر مرحله از این فرآیند می‌تواند
به شکست‌های بزرگی منجر شود، همانطور که نمونه‌های متعددی در تاریخ کسب‌وکارها وجود دارد.
با استفاده از چک لیست ارائه شده در این مقاله و یادگیری از موفقیت‌ها و شکست‌های دیگران، شرکت‌ها
می‌توانند ریسک‌های مرتبط با تحقیقات بازار را کاهش داده و به نتایج بهتری دست یابند.
منابع
1. کاتلر، فیلیپ. مدیریت بازاریابی، ترجمه بهروز پورکیانی، نشر سازمان مدیریت صنعتی.
2. مالهوترا، نارش. تحقیقات بازاریابی، ترجمه ابراهیم رضائی نیک، نشر سمت.
3. ریچاردسون، جیمز. چگونه شرکت‌های بزرگ با انجام تحقیقات بازار به موفقیت دست می‌یابند، نشر Wiley.
4. گزارشات سالانه شرکت‌های موفق بین‌المللی . نظیر آمازون، اپل، و نتفلیکس.
