زبان بدن چهره کودک
زبان بدن یا همان زبان بی زبانی در کودکان بسیار گسترده تر رخ می نماید به
عبارت دیگر با رشد و نمو و بزرگ شدن نوزادان و عبور از سال اول کودک در
حال رشد شما با ژستها حالتها و تغییر چهره خود بهعنوان شاه راه اصلى ارتباط
غیرکلامى و یا زبان بدن خود به شدت استفاده می کند.
برخی از محققین دانشگاه ucl معتقد هستند کودک در این مرحله به ان درجه
از رشد می رسد که از این قدرت خود بیشتر و بهتر استفاده نماید.کودک در این
زمان می تواند معنی و معنای بسیاری از حالتها و وضعیتهای خود را مانند لذت
شادی و ناراحتی خود را به وضوح اعلام نماید
کودک می تواند با تغییرات کوچکى در ماهیچههاى بدن خود از صورت تا
عضلات بدن به اختیار بهره کافی و وافی را ببرد. برای مثال باید بگویم پسر و
دخترم در ابتدای ورود به یکسالگی با بههم فشردن کوچک ماهیچههاى کنار
دهان خود تغییرات زیادی را در صورتهایشان بوجود می اورند و کم کم فرا
گرفتند با این رفتارها به خواسته خود رسیده یا از رفتاری ممانعت می کنند با
باز بینی فیلمهای کودکی پسر و دختر خود به وضوح دیدم که انها رفته رفته فرا
گرفتندکهبا یک عمل سادهٔ بالا بردن ابروها چقدر منو و مادرشان به وجد می
آییم و یا دست می زنیم برایشان هرچند دخترها و پسرها بسیار دوران کودکی
متفاوتی دارند مثلا پسرم دیرتر زبان باز کرد ولی دخترم خیلی سریع تر زبان باز
کرد و جالبتر اینکه پسرم در مهارتهای چهره بیشتر متبحر بود چراکه دیرتر زبان
باز نمود و صحبت کرد آری زبان بدن و مخصوصا زبان چهره بسیار قدرتمند
است و مخصوصا برای نوزادان و کودکان بسیار کلیدی و مطمئن !
گروههاى منظم وسیعى از ماهیچهها، راهها و سلولها عصبی، براى بوجود
آوردن توسعه و بهبود زبان بدن بکار می رود که پدر و مادر کودک در باز کردن
این کانال های ارتباطی نقش بسیار بسیار مهمی را ایفا می کنند.
شاید جالب باشد این مسئله برایتان مثالی برایتان می آورم که بدانید
رفتارهای زبان بدن بی شباهت به عروسکهای خیمه شب بازی که توسط
عروسک گردان کنترل می شوند و معمولا پشت صحنه و یا کنار صحنه با لباس
یک دست سیاه نقش آفرینی می کنند نیست. شاید شما هم تا به حال با یک
عروسک که با نخ به حرکت درمىآید کار کرده باشید، متوجه شدهاید که کنترل
چهار عضو عروسک با استفاده از نخهائى که به هر یک از اعضاء بسته شده
است چقدر مشکل است. تصور کنید اگر مجبور شوید کنترل عروسکى را به
عهده بگیرید که هزاران عضو دارد و با هزاران روش مىتوان هریک از این
اعضاء را فعال کرد، کار به چه اندازه مشکل است؛ این همان چیزى است که
کودک شما هنگام تغییر دادن چهره او انجام مىدهد. ماهیچههاى مختلف
بسیارى در هر قسمت از چهرهٔ کودک دخیل هستند و همگى توسط قسمتى از
مغز هدایت مىشوند که از چندین هزار سلول عصبى تشکیل شده و کودک
تمام اینها را بدون هیچگونه آموزش مخصوصى انجام مىدهد. بدون هیچگونه
شکى دانشمندان عقیده دارند که توانائى استفاده از زبان بدن، فطرى است. و
باید اذعان نمود تمام ۷۰۰۰۰ هزار حرکت زبان بدن فرد بزرگسال در کودک به
صورت دانه ایی رشد نیافته موجود است اما هنوز رشد و تکامل نیافته است.
به راستی آیا میدانید که چه تعداد حالات هیجانى متفاوت را مىتوانید با نشان
دادن چهره منتقل نمود؟
لطفا و حتما با دوربین اسمارت فون یا دوربین فیلم برداری و یا حتی در جلوى
آینه رفتارهای زبان بدن خود را انجام داده و یادداشت برداری فرمائید. انجام
دهید، ممکن است از فهمیدن اینکه چه تعداد از احساسات مختلف را مىتوان
از این طریق مبادله کرد، تعجب کنید. تحقیقات نشان داده که معمولاً بین
شش تا هشت حالت عاطفى و هیجانى وجود دارد که کودک شما مىتواند با
موفقیت از طریق بیان چهرهاى منتقل کند، شامل: خوشحالی، شوکه شدن،
خشم و غضب، ناخرسندى و غم، ترس و نفرت. با این حال، روشهاى بسیارى
براى انتقال این حالتهاى هیجانى بهوسیلهٔ چهره وجود دارد.
بیان چهرهاى به پنج جزء تقسیم مىگردد: ۱. موقعیت قرار گرفتن سر ۲. حالت
دهان ۳. حالت چشم ۴. ابروها و پیشانى ۵. زبان.
موقعیت قرار گرفتن سر
هنگام گفتوگو با شما، سر کودک شما مىتواند در یکى از موقعیتهاى
گوناگون زیر باشد:
– بالا گرفته شده و روبهروى شما (بهمنظور همکارى و گوش دادن به شما).
– کمى به یکسو کج شده (علاقه و تمایل مشخص براى بیشتر گوش دادن).
– در حال تکان دادن (تائید).
– به دو طرف چرخاندن (عدم تائید و مخالفت).
– متمایل بهسمت جلو (خشونت و عصبانیت).
حالت دهان
دهان کودک شما مىتواند به یکى از حالتهاى زیر باشد:
– آمیخته با لبخند (خوشحالى و خنده).
– پائین افتاده (غم و ناامیدی).
– درهم کشیده (خشم و مصمم بودن).
– باز (حیرت، شگفتى و ابهام).
– کمى باز (تمرکز و کنجکاوی).
– گوشههاى آن به سمت بالا جمع شده (پوزخند و تمسخر).
– صاف و یکنواخت و بسته (عدم علاقه و بىتفاوتی).
حالت چشم
چشمهاى کودک شما مىتواند به یکى از گونههاى زیر باشد:
– کاملاً باز (تعجب، لذت، وحشت و استهزاء).
– کمى بسته (خشم، مصمم بودن و ترس).
– چینخورده و نیمه بسته (خشم و تنفر).
– افتاده و نیمه بسته (خوابآلود، آرام و راحت).
– باز بهحالت عادى (رضایت، خرسندى و آرامش).
– باز و بهتندى پلک زدن (هیجان زدگی، لذت و خوشحالی).
ابروها و پیشانى
پیشانى و ابروهاى کودک شما مىتواند به یکى از صورتهاى زیر باشد:
– اندکى چین خورده (خشم و مصمم بودن).
– کاملاً آرام (لذت، راحتى و رضایت).
– بالا رفته و همراه با راحتى ماهیچههاى صورت (ابهام، شک و کنجکاوی).
– بالا رفته و همراه با ماهیچههاى پرتنش صورت (ترس، اضطراب و درد).
– بالا رفته و همراه با دهان باز (وحشت و تعجب).
زبان
اگرچه استفاده از زبان براى انتقال احساسات در اواخر کودکى تقلیل مىیابد، اما
بهخصوص در این سن مورد توجه است و اغلب به شکل اختیارى مورد استفاده
قرار مىگیرد:
– زبان کودک شما مىتواند کاملاً جلو آمده باشد (جسارت، اعتراض و خشم).
– کمى جلو آمده (تمرکز، آرامش و خرسندی).
– در حال لیسیدن لبها (تشنگی، انتظار و پیشبینی).
وضعیت دستها و بازوها
پوشاندن دهان با دستها
این حالت که معمولاً با تظاهرات چهرهاى حیرتزدگى همراه است، نشان مىدهد که کودک شما شوکه شده یا اینکه همین الان فهمیده که مطلب مهمى را مىبایست به شما مىگفته که فراموش کرده است.
پشت گردن خود را با دست مىخارد
وقتى احساس خوبى ندارد و یا خجالت مىکشد، ناگهان او این احساس خارش خیالى را پیدا مىکند. این حالت مىتواند بدین معنى باشد که آشفته و یا در حالت ابهام و تردید براى انجام کارى است.
با دستبر سرزدن با پیشانى چیندار
در حالت تنش بهسر مىبرد، احتمالاً عصبانى است بهخصوص اگر دستان خود را صدادار بهسر بزند! این وضعیت مقدمهاى است براى ترکیدن بغض و گریه کردن.
دستهای به یکدیگر قلابشده
این وضعیت معمولاً علامت تنش مىباشد، آن هم وقتى که مورد سرزنش و توبیخ قرار گرفته یا در یک نمایش کوچک عمومى شرکت کرده باشد. دستان قلاب شده به کودک خود اجازه مىدهد دستهاى خویش را محکم نگه دارد؛ چیزى که براى او در مواجهه با استرس، اطمینان و آرامش به ارمغان مىآورد.
مالیدن چانه
آماده است تا دربارهٔ چیزى تصمیمگیرى کند، مثلاً چه نوع نوشیدنى یا بیسکویتى را براى خوردن انتخاب نماید. لمس چانه به او کمک مىکند، دقیقتر و روشنتر فکر کند و در نتیجه جنبههاى مختلف هر انتخاب را سبک و سنگین کند.