سوالات مهارت های پیشرفته برای مسئله یابی
مهارت های مساله یابی و تصمیم گیری
مازیار میر
رفرنس علمی این ارائه برگرفته از کتاب دوباره فکر کن آدام گرانت و کتاب کارخانه خلاقیت نوشته ادکتمال و امی والاس
و کتاب حل مسئله و خلاقیت و کتاب زندگینامه ایلان ماسک و چند کتاب دیگر که در انتهای مطلب به آنها اشاره اجمالی
خواهیم داشت .
طرز فکر یک دانشمند، چیزی فراتر از واکنش روشنفکرانه به مسائل است بلکه باید همواره روشنفکر باشد. این امر
مستلزم جستجوی مداوم برای کشف علل اشتباهات – نه کشف استدلالهایی برای اثبات درستی – و بازنگری دیدگاهها بر اساس آموزههای جدید است.
همیشه به عنوان یک مشاور کسب و کار و استراتزیست برند در گام نخست به مفهوم بیان مسئله می پردازم؟
بیان مسئله شرح مختصری از مطلب مورد مناقشه و یا تعارض و یا مسئله است و یا به عبارت دیگر شرایطی که باید بهبود یابد و شکاف بین وضعیت (فعلی)
مسئله و وضعیت (مطالبه شده) یا هدف یک فرایند یا محصول را مشخص میکند.
در گام دوم حل مسئله است اما حل مسئله چیست؟
بخشی از افکار و یاتفکر اطلاق می گردد که پیچیدهترین بخش هر عملیات فکری تصور میشود، به عنوان یک روند مهم شناختی تعریف میگردد که محتاج
تلفیق و مهار یک سری مهارتهای کلیدی و بنیادین و حتی معمولی است.
حلّ مسئله وقتی مطرح میشود که یک موجود زنده یا یک سامانهٔ هوش مصنوعی نداند که برای رفتن از یک موقعیت به موقعیت دیگر باید چه مسیری را
بپیماید. این نیز خود بخشی از روند یک مسئلهٔ بزرگتر است که یافتن مسئله و شکلدهی مسئله بخشی از آن میباشد.
بدون تغییر نمیتوان پیشرفت کرد؛ و آنهایی که نتوانند ذهنیتشان را تغییر دهند قادر به تغییر هیچچیز نخواهند بود.
جرج برنارد شاو
اهداف اصلی در دوره حل مسئله و خلاقیت
آشنایی با پیدا کردن راه حل های مناسب برای حل مشکلات سخت،حل تعارض ها،شناخت عوامل مهم و موثر در تصمیم گیری در مورد مسائل گوناگون
جملات برگزیده کتاب دوباره فکر کن:
– هرقدر باهوشتر باشند، سختتر شکست میخورند.
– نادانی بیش از دانش موجب اعتمادبهنفس خواهد شد.
– خسته کردن یک نفر در مباحثه با متقاعد کردن او فرق دارد.
– وقتی «تعارض» مثل کلیشه باشد، «پیچیدگی» نقش یک خبر مهم را دارد.
– به ندرت کسی پیدا میشود که بخواهد چیزی را بشنود که دوست ندارد بشنود.
1.مفهوم اصلی مساله یابی چیست؟
الف)مساله یابی،فرآیند مساله یابی(مساله یابی رسمی شامل:رویه های مستقیم،رویه های غیر مستقیم،مساله یابی غیر مستقیم،فنون عملی مدیریت در مساله یابی،انواع مساله و تصمیم ،شناخت اصول و دانش های علمی برای حل مساله و مهندسی تصمیم
2 – چهار تعریف فراگیر از مسئله بیان کنید .
2-1 -مسئله موقعیتی است که در آن شخصی برانگیخته می شود تا با انجام فعالیتی به هدفی دست یابد و در این راه موانع زیادی رو برو شده که باید بر موانع غلبه کرد و به پاسخ برسد
.2-2-مساله عبارت است از یک انحراف قابل شناسایی از آنچه که باید باشد . می تواند یک هدف ، ضابطه ، استاندارد یا یک ارزش باشد
.2-3-مساله عبارت است از چیزی که با وضعیت مطلوب متفاوت بوده و افراد یا سازمان در راه رسیدن به اهدافش باز می دارد یا عامل تعارض یا تزاحم در تصمیم گیری است
.2-4 -مساله عبارت است از تعارض یا تفاوت بین وضعیت موجود و موقعیت دیگری که می خواهیم ایجاد کنیم .
3 – دو ویژگی عمومی تمام فرآیند های پیشنهاد شده برای حل مسئله چیست ؟
الف) پاسخهای موثر و متعددی را برای برخورد با موقعیت مساله آمیز فراهم می سازد .
ب ) احتمال گزینش پاسخ مناسب را از بین گزینه های گوناگون افزایش می دهد .
4 – تفاوت سوال با مسئله را تشریح كنید؟
سوال)
1-به علت جهل و ندانستن بوجود می اید.
2-در جوابگویی با رجوع به افراد و یا منابع گوناگون میسر می شود.
3- مجهولی است كه ما باید به آن جواب دهیم و پاسخ را نمی دانیم.
مساله)
1- اشراف به یک سلسله اطلاعات در یک زمینه خاص خلق می گردد
2-رجوع به منابع دیگر و افراد گوناگون پاسخگو نیست
3- مجهولی که تاکنون مجموعه های علمی به ان بصورت متمرکز هرگز نپرداخته اند و یا سوال ان کشف نگردیده.
5- نکات مهم در یک وضعیت بحرانی به شرح زیر است؟
- درك و توان ذهنی و شعوری تصمیم گیرنده نهایی به شدت کم خواهد شد.
- همیشه در چنین شرایطی همیشه سهوا و یا عمدا اطلاعات تغییر شکل می دهد.
- موجب آشفتگی و اختلال در تصمیم گیری شخصی و گروهی می شود .
- به صورت کاملا دستوری اطاعت کورکورانه از قوانین و مقررات شاید موجب تشدید بحران شود.
- پیوسته عدم آمادگی برای تصمیم گیری در شرایط بحرانی متبلور می گردد.
6- برای تصمیم گیری در شرایط بحرانی چه باید کرد؟
- عجولانه و فوتی و فوری برای رسیدن به راه حل های سریع باید اجتناب نمود.
- پیوسته باید از تحریف اخبار و اطلاعات به شدت اجتناب نمود.
- ساز و کار برای اجتناب از تصمیم گیری های اشتباه و خلق الساعه
- همیشه باید جز وحدت رویه های رایج آمادگی انعطاف پذیری بیشتر در دستورالعمل ها داشته باشیم.
- مانند آتش نشان ها همیشه نبرای تصمیم گیری در شرایط سخت آمادگی داشته باشیم .
- پیوسته موانعی برای جلوگیری از شكست های موردی و خطی باید تدارک دید.
7 – عوامل تاثیر گذار در حل مسئله را نام ببرید .
- عوامل عقلایی : عواملی مانند هزینه ها و زمان و مکان و پیش بینی و کلا هرچیز قابل اندازه گیری
- عوامل روان شناختی : تمامی عواملی مانند ادراک و تفکر و تجربیات و شخصیت تصمیم گیر ، توانایی ها ، ارزش و . . .
- عوامل اجتماعی : تصمیم گیرنده و جامعه آماری که تصمیم روی آنها موثر است و انواع مقاومت دیگران
- عوامل فرهنگی : درک عمیق از لایه های فرهنگی متعدد که نخست فرهنگ سازمانی خودمان است. فرهنگ به عنوان یک وعده صبحانه استراتژی را در سازمان می بلعد..
8-برای حل مسئله باید پیوسته تمرکز روی چه گزینه ای باشد؟
برای حل مسئله به نظر می رسد که بهترین شیوه حل مسئله رویکرد تمرکز روی منافع است و خروج از منافع و تمرکز به حاشیه رسیدن به پاسخ های احتمالی را بسیار کند و یا با انحراف از مسیر روبرو خواهد نمود.
سوالات مهارت های پیشرفته برای مسئله یابی
9 – چرا برخی معتقدند تصمیم گیری و مدیریت مترادفند ؟
تصمیم گیری و مدیریت را می توان مترادف دانست . زیرا تصمیم گیری جزء اصلی مدیریت است . به همین دلیل شناخت اتخاذ تصمیم برای آن اهمیت بسیار دارد . البته در نوشته ها و دوره های آموزشی نحوه تصمیم گیری ، بیشتر بر (لحظه تصمیم گیری) و نیز متغیرهایی که نهایتاً به اخذ یک تصمیم منجر می شود ، تاکید می شود تا کل فرآیند طولانی و پیچیده تصمیم گیری . جرج هوبر ، معتقد است که مراحل مسئله یابی ، تصمیم گیری ، انتخاب و حل مسئله با هم تفاوت دارند .
10-مهارت های تجربی و آکادمیک حل مساله
الف)تعریف دقیق مساله از ابعاد مختلف
ب)تعیین اهداف و ارزش ها و اولویتها
پ)تهیه فهرستی از راه حل های مختلف(گزینه یابی و گزینه سازی)
ت)ارزیابی راه حل های مطرح شده و انتخاب بهترین راه حل(موازنه ها و انتخاب)
ث)ارزشیابی دقیق و سه بعدی
11.فرآیند تصمیم گیری کلی و جزئی را شرح دهید
الف)تعریف تصمیم گیری،انواع تصمیم (تصمیم معمول،تصمیم غیر معمول)،رویکرد عقلانی به تصمیم گیری،فراگرد تصمیم گیری عقلانی
ب)شرایط تصمیم گیری،محدودیت های تصمیم گیری،اهمیت تصمیم گیری در مدیریت
4.تکنیک های کمی و کیفی کاربردی تصمیم گیری
بصری سازی،تجزیه مساله،تغییر زاویه عمودی و افقی،هفت کلمه،چهارده سوال،طوفان ذهنی،روش سلسله مراتبی،روش مقایسه ای
12) چرا مسائل حل نمی شود یا دیر حل می شود
مسائل مختلفی وجود دارد اما دو گزینه پر رنگتر و در عین حال اصلی تر برای بن بست در حل مسائل پیش رو عبارت است از : اول تمرکز روی مواضع دوم تعصب شناختی مهمترین دلایل عدم حل مسئله های امروزی است
سوالات مهارت های پیشرفته برای مسئله یابی