هوش هیجانی یا بهره هوشی

 

هوش عاطفی، هوش احساسی یا هوش هیجانی (Emotional intelligence یا EI) به مجموعه ای کامل از عواطف هیجانی و همچنین

شناسایی و شناخت و کنترل عواطف خود و دیگراندر قبال ما است.

باید اذعان کنم که افرادی که EI یا هوش هیجانی بالایی دارند، دارای ۴ ویژگی منحصربفرد هستند.

اول مولفه های رفتاری

دوم مولفه های فیزیولوژیک

سوم مولفه های شناختی

چهارم مولفه های بیرونی

مازیارمیر بعنوان مدرس هوش هیجانی به شدت معتقد است که مدیران و رهبران با هوش‌های هیجانیِ بالاتر، توان بیشتری برای

هدایتِ سازمانِ تحت کنترل‌شان دارند. یافته‌های جدید نشان می‌دهد کارکنانی که دارای وجدان کاری و احساس وظیفه‌شناسی بالایی

هستند، اما فاقدِ هوش هیجانی و اجتماعی‌اند، در مقایسه با کارکنان مشابهی که از هوش هیجانی بالایی برخوردارند، عملکرد

ضعیف‌تری دارند.

از مقالاتِ پژوهشی برخی دانشمندان این‌گونه بر می‌آید که، کسانی که از هوش هیجانی برخوردارند می‌توانند عواطف خود و دیگران را

کنترل کرده، بینِ پیامدهای مثبت و منفی عواطف تمایز گذارند و از اطلاعاتِ عاطفی برای راهنمایی فرایندِ تفکر و اقدامات شخصی

استفاده کنند. هوش هیجانی، اصطلاحِ فراگیری است که مجموعهٔ گسترده‌ای از مهارت‌ها و خصوصیات فردی را دربرگرفته و به‌طور

معمول به آن دسته مهارت‌های درون فردی و بین فردی گفته می‌شود که فراتر از دایرهٔ مشخصی از دانش‌های پیشین، چون بهرهٔ

هوشی و مهارت‌های فنی یا و کاملا تخصصی است.

اما در اینجا باید نگاهی داشته باشیم به اندیشه های ارسطوی بزرگ . او از فیلسوفان یونان باستان و یکی از برترین فیلسوفان غربی

است که ۲۰ سال در مکتب افلاطون به تحصیل علم پرداخت و انچنان به پیشرفتی دست پیدا نمود که افلاطون به وی لقب عقل داد

.او  ۴ سال ، آموزگار اسکندر مقدونی بود . نوشته‌های او در زمینه‌ها و رشته‌های گوناگون از جمله فیزیک، متافیزیک،شعر،

زیست‌شناسی، منطق، علم بیان، سیاست، دولت و اخلاق بوده‌اند.ارسطو به همراه سقراط و افلاطون از تأثیر گذارترین و بزرگترین

فیلسوفان یونان باستان بوده‌اند ، بدین سبب بوده که ارسطو لقب معلم اول را دارا است ،همچنین در خصوص تعریف فلسفه از دیدگاه

او ؛ ارسطوفلسفه را به‌عنوان «دانش هستی» تعریف می‌کنند . خوب حال به جملهارسطو پیرامون هوش هیجانی بپردازیم :

\” عصبانی شدن سهل است و هرکسی عصبانی می شود، اما عصبانی شدن در برابر فرد مناسب، به میزان و اندازه مناسب، در زمان

مناسب، به دلیل مناسب و مخصوصا به روش مناسب هرگز آسان نبوده و نیست .\”

«…. ضریب هوشش از انیشتین هم بالاتره» یا «ضریب هوشی فلانی در حد یه جلبکه»، حتما شما هم از این جملات استفاده می‌کنید.

اگر از ضریب هوشی یا همان IQ خودمان در جملات قصار مثبت یا منفی‌تان، استفاده می‌کنید و آن را به عنوان تنها نماد موفقیت و

توانمندی خارق‌العاده‌ی برخی از افراد می‌دانید، از موضوع مهم دیگری غافل هستید. بله، شما از «هوش هیجانی» غافل شده‌اید. در

سال ۱۹۹۶، دنیل گلمن (Daniel Goleman)، برای اولین بار در کتابی به نام «هوش هیجانی» به اهمیت بالای این موضوع پرداخت.

بسیاری از روان‌شناسان نیز معتقدند که ضریب هوشی به تنهایی تمام توانایی‌ها و ظرفیت هوشی انسان را بازگو نمی‌کند. در عوض

هوش هیجانی و توانایی بروز احساسات نقش بسیار مهم‌تری در موفقیت‌های زندگی دارد.

حتما بخوانید: هوش هیجانی چیست؟

تفاوت ضریب هوشی و هوش هیجانی چیست؟

برای بیان تفاوت میان ضریب هوشی و هوش هیجانی باید قبل از هر چیز به تعریف این دو بپردازیم. ضریب هوشی، نمره‌ای است که

از یک آزمون استاندارد و مشخص هوشی کسب می‌شود و با تقسیم سن عقلی هر فرد بر سن تقویمی او و سپس ضرب کردن این

مقدار در عدد ۱۰۰، حساب می‌شود. پس فردی با سن عقلی ۱۵ و سن تقویمی ۱۰، ضریب هوشی ۱۵۰ را خواهد داشت. برای احتساب

ضریب هوشی، معمولا نمره هر فرد با سایر هم‌سالانش نیز مقایسه می‌شود. اما هوش هیجانی چیست؟ هوش هیجانی اندازه‌گیری

واکنش‌های احساسی هر فرد است. یعنی توان فرد در درک، کنترل، ارزیابی و ابراز احساساتش. محققانی چون جان می‌یر (John

Mayer) و پیتر سالووی (Peter Salovey) نیز مانند دنیل گلمن، نقش برجسته‌ای در شفاف‌سازی و معرفی هوش‌ هیجانی داشته‌اند.

هوش هیجانی کاربرد گسترده‌ای در تمام علوم‌ و‌ فنون دارد و به کمک همه‌ی افراد می‌آید. از رهبران کسب‌و‌کار تا مدیران حوزه‌های

مختلف و سایر افراد. در دهه‌ی ۹۰ میلادی، هوش‌ هیجانی هنوز مبحثی مبهم و ناشناخته به شمار می‌رفت و رد‌پای آن تنها در مجلات

علمی و آموزشی دیده می‌شد. اما امروز حتی در فروشگاه‌های اسباب بازی، با کالاهایی مواجه هستید که قادرند به افزایش هوش

هیجانی کودک دلبند‌تان کمک کنند یا برنامه‌های آموزشی مختلفی تحت عنوان برنامه‌های تقویت مهارت‌های احساسی-اجتماعی

(SEL) موجود است که مهارت‌های هوش هیجانی را تقویت می‌کنند. در برخی از مدارس ایالات متحده امریکا، تعلیمات احساسی-

اجتماعی، یکی از مباحث اصلی آموزشی است.هوش هیجانی مهم‌تر است یا ضریب هوشی؟

در گذشته ضریب هوشی به عنوان کلید اصلی موفقیت شناخته می‌شد و احتمال موفقیت افراد با ضریب هوشی بالا، بسیار زیادتر از سایرین برآورد می‌شد. دانشمندان سعی می‌کردند ارتباط میان میزان ضریب هوشی با ژنتیک و محیط را پیدا کنند. با این وجود تعدادی از دانشمندان منتقد شروع به تحقیق در زمینه‌ای جدید کردند. آنها عقیده داشتند که ضریب هوشی بالا لزوما ضمانتی برای موفقیت نیست و همه‌ی ابعاد شخصیتی یک فرد را پوشش نمی‌دهد. البته شکی در این نیست که برای موفقیت، درآمد بیشتر و حتی سلامت بهتر، ضریب هوشی مناسبی لازم است، اما این نوع از هوش به هیچ وجه کافی نیست. برای مراودات روزانه، تعامل با دیگران و ابراز واکنش‌های احساسی به موقع، نیاز به نوعی دیگر از هوش است. هوش هیجانی در این مواقع به کمک شما می‌آید و هرچه مهارت و توانایی شما در موارد مرتبط با آن بیشتر باشد، موفق‌تر خواهید بود. مثلا در دنیای کسب‌وکار، هوش هیجانی تأثیرات فوق‌العاده مهمی از خود بر جای می‌گذارد. امروز، شرکت‌های بزرگ برای استخدام نیرو‌های خود از آزمون‌های هوش هیجانی بهره می‌برند. تحقیقات نشان می‌دهند، افرادی که ظرفیت بالقوه‌ی رهبری دارند، از هوش هیجانی بالایی برخوردار هستند. شاید این سؤال به ذهن‌تان رسیده است که آیا می‌توان هوش‌ هیجانی را تقویت کرد یا آن را آموخت؟ طبق پژوهش‌های آماری که به بررسی برنامه‌های آموزشی احساسی و اجتماعی پرداخته‌اند، محققان دریافته‌اند که پاسخ به سؤال شما مثبت است. تقریبا ۵۰ درصد از کودکانی که در برنامه‌های (SEL) یا برنامه‌های تقویت هوش اجتماعی و احساسی شرکت می‌کنند، وضعیت تحصیلی و معدل بهتری دارند. این برنامه‌ها میزان توجه و عملکرد عمومی و انضباط دانش‌آموزان را تغییر می‌دهد.

حتما بخوانید: چگونه باهوش‌ شویم؛ ۹ نکته طلایی برای اینکه مثل نابغه‌ها باشیم
نکات قابل توجه

شرکتی فعال در زمینه‌ی بیمه، دریافته است آن دسته از کارشناسان فروش که در رقابت‌های مرتبط با احساسات و کنترل آن مانند اعتماد به نفس، خلاقیت و همدلی با دیگران، مشکل داشتند، فروشی تقریبا معادل ۵۴۰۰۰ دلار کسب کردند. زیاد بد به نظر نمی‌رسد اما واقعیت این است که کارشناسان فروش با هوش‌ هیجانی بالاتر، فروشی بالغ بر ۱۱۴۰۰۰ دلار داشته‌اند که اصلا با رقم قبلی قابل قیاس نیست.
بر اساس تحقیقاتی در دانشگاه کارنگی (Carnegie)، بیش از ۸۵ درصد موفقیت هر فرد وابسته به هوش‌ هیجانی وی و مهارت‌های او در زمینه‌ی «مهندسی‌ انسانی» است. مهندسی انسانی، به معنای نوع شخصیت و توانایی ارتباط برقرار کردن با دیگران، توان مذاکره و رهبری است. برخلاف تصور عموم توانایی فنی و ضریب هوشی تنها ۱۵ درصد در موفقیت نقش دارد. دنیل کانمن (Daniel Kahneman)، برنده جایزه نوبل معتقد است افرادی که از هوش هیجانی بالاتری برخوردارند و می‌توانند اعتماد سایرین را بهتر جلب کنند، در فروش و کسب‌وکار موفق‌ترند؛ حتی اگر محصول یا خدمات‌شان در مقایسه با دیگران کیفیت کمتری داشته باشد.
ضریب هوشی به تنهایی کافی نیست. تلفیق آن با هوش‌ هیجانی می‌تواند شما را موفق‌تر و قوی‌تر کند. در واقع، روان‌شناسان می‌گویند سهم ضریب‌ هوشی در موفقیت ۱۰ درصد یا در بهترین حالت ۲۵ درصد است و مابقی اختصاص به هوش‌ هیجانی دارد.
در دنیای امروز با پیشرفت و توسعه‌ی علوم مختلف به ویژه روان‌شناسی، برای حکم دادن و قضاوت کردن درباره‌ی هوش انسان‌ها نیاز به تعمق و تفکر بیشتر داریم. باید کلیشه‌های رایج در زمینه‌ی هوش را کنار گذاشت. اهمیت صرف به علومی که مرتبط با ریاضیات هستند و فراموش کردن جنبه‌های متنوع روح و روان انسان‌ها بسیار نادرست است. باید پذیرفت که هوش‌ هیجانی خیلی مهم و در برخی موارد حتی مهم‌تر از ضریب‌ هوشی در موفقیت و کامیابی است. پس این بار که خواستید در مدح یا ذم کسی از عبارات معروف ابتدای متن استفاده کنید، حتما هوش‌ هیجانی را هم لحاظ بفرمایید. مثلا به جای اینکه بگویید «فلانی آی‌کیوش در حد تیم ملیه» می‌توانید بگویید «بابا ای‌کیوت هم که مثه آی‌کیوت ترکونده». شاید کمی سخت به نظر می‌رسد، اما نگران نباشید عادت می‌کنید .

تست هوش هیجانی

تست هوش هیجانی و تنظیم هیجان های خود

آیا می‌توانیم هیجان‌های خود را تنظیم کنیم؟

تنظیم هیجان های خود نشانه بلوغ و پختگی است اما برای آنکه بدانیم تا چه میزان به این سطح از مهارت رسیده ایم نیاز به آزمون و

تست هوش هیجانی داریم. بنابراین هر یک از موارد زیر موقعیتی را توصیف می کند که ممکن است در آن قرار بگیرید، موقعیتی که در

آن هیجانی را تجربه می کنید. بعد از هر توصیف، از شنا خواسته می شود که موثرترین شیوه یا شیوه های تنظیم هیجان خود را

مشخص کنید.

در تست هوش هیجانی زیر در بعضی موارد تنها یک پاسخ می تواند موثر باشد .در بعضی موارد دیگر ممکن است دو پاسخ یا بیشتر

وجود داشته باشد . لذا دور پاسخ یا پاسخ هایی را خط بکشید که احتمال عمل کردن به آن بیشتر است .

جوابهای خود را به آدرس ایمیل زیر ارسال نمائید تا در اسرع وقت انرا به دقت کارشناسانما ن تحلیل نموده وبرای شما ارسال فرمایند.

[email protected]

===============================================================================

پرسشنامه تست هوش هیجانی برای اندازه گیری میزان مهارت فرد در تنظیم هیجان خود

=======================================================================

در اداره ، مهلتی که برای انجام دادن کاری مهم تعیین شده بود، درحال پایان یافتن است و شما تنش و اضطراب بسیار زیادی را احساس می کنید. کدام روش یا روش های زیر برای کاهش اضطراب شما موثر خواهد بود؟ 
a. ورزش 
b. کاربیشتر 
c. تعقل و تفکر بیشتر 
d. سرگرم شدن به چیزی 

===============================================================================

۲٫ از دست یکی از اعضای خانواده خود عصبانی هستید، زیرا درباره شما چیزی گفته است. کدام روش یا روش های زیر برای کاهش عصبانیت شما موثر خواهد بود ؟ 
a. داد زدن بر سر او برای خالی کردن خشم خود 
b. وادار کردن او به معذرت خواهی از شما. 
c. تفکر درباره علت حرف او. 
d. تجسم کردن فهرستی از ویژگی های خوب او . 

۳٫ چند روزی است که غم و غصه احساس می کنید. کدام روش یا روش های زیر برای کاستن از غمتان موثر خواهد بود ؟ 
a. مدتی را در تنهایی گذراندن و فکر کردن 
b. با دوستان به مهمانی رفتن 
c. خوردن یکی دو استکان نوشابه الکلی 
d. مساله را با بهترین دوستان در میان گذاشتن 

===============================================================================

۴٫ یک روز صبح با احساس بسیار خوبی از خواب بیدار می شوید. کدام روش یا روش های زیر برای طولانی کردن این احساس موثر خواهد بود ؟ 
a. زودتر از همیشه به سرکار رفتن 
b. برای یک نفر دیگر کارهای خوب انجام دادن 
c. برای ناهار خوردن زیاد وقت صرف کردن 
d. از رئیس تقاضای افزایش حقوق کردن 

================================================================================

۵٫ از این که روز تولد همسرتان را فراموش کرده ایداحساس خجالت می کنید. کدام روش یا روش های زیر برای کاهش این احساس موثر خواهد بود ؟ 
a. فکر کردن به چیزی دیگر 
b. تعریف نکردن اشتباه به [ برای] دیگران 
c. معذرت خواهی از همسر 
d. برای سال بعد قول هدیه عالی دادن 

=============================================================================

۶٫ یکی از دوستانتان در محل کار، ارتقای مقام یافته است و شما نسبت به او احساس حسادت می کنید. کدام روش یا روش های زیر برای کاهش احساس حسادت شما موثر خواهد بود ؟ 
a. پشت سر دوستتان حرف زدن 
b. تمام چیزهای خوب خود را به یاد آوردن 
c. این احساس را پنهان کردن 
d. به دوستتان تبریک گفتن 

==============================================================================

۷٫ فرزندتان پشت سرهم و به دلایل مختلف نق می زند و گریه می کند، شما به تدریج عصبانی و عصبانی تر می شوید. کدام روش یا روش های زیر برای کاهش عصبانیت شما موثر خواهد بود ؟ 
a. به طور آرام از یک تا ده شمردن 
b. خشم خود را با داد زدن سر او خالی کردن [خالی کردن خشم خود، با داد زدن بر سر او] 
c. گفتن به بچه که ساکت باشد 
d. منظره آرام و با صفایی را مجسم کردن 

===============================================================================

۸٫ مدتی است که در محیط کارتان با یک نفر درگیر شده اید و در نتیجه احساس ناراحتی و عصبیت می کنید. کدام روش یا روش های زیر برای کاهش این احساس [شما] موثر خواهد بود ؟ 
a. به طرف او رفتن و برای پیدا کردن راه حل تلاش کردن 
b. برای پایان دادن به خصومت تسلیم شدن 
c. محکم ایستادن و منتظر تسلیم شدن او 
d. متوجه شدن که موضوع ارزش اضطراب را ندارد، و با او به صلح رسیدن 

================================================================================

۹٫ شما و بهترین دوستتان اختلاف داشته اید و رد آن لحظه رابطه شما شکراب شده است، ار نتیجه احساس ناراحتی و غم می کنید. کدام روش یا روش های زیر برای کاهش این احساس [شما] موثر خواهد بود ؟ 
a. از بهترین دوست خود دوری کردن 
b. از بدی های دوست با همسر صحبت کردن 
c. برای درک دیدگاه دوست خود تلاش کردن 
d. احساس خود را به دوست گفتن 

================================================================================

۱۰٫ مهاتی که برای انجام پروژه بزرگ تعیین شده بود؛ رو به اتمام است و شما از دیدن مقدار کاری که مانده است دچار استرس شده اید. کدام روش یا روش های زیر برای کاهش این احساس [شما] موثر خواهد بود ؟ 
a. فکر کردن درباره زمانی که مهلت به پایان می رسد 
b. برنامه ریزی مرحله به مرحله به منظور انجام دادن به موقع کار 
c. کمک گرفتن از سایر افراد سازمان 
d. صبر کردن و درست در آخرین روزها بیست وچهار ساعته روی آن کار کردن 

================================================================================

 

مازیارمیرمنتور,مشاوروتحلیلگر