انواع مصاحبه و طراحی یک مدل حرفه ای مصاحبه برای مدیران و سرپرستان
انواع مصاحبه و طراحی یک مدل حرفه ای مصاحبه برای مدیران
انواع مصاحبه و طراحی یک مدل حرفه ای مصاحبه
طراحی یک مدل حرفه ای مصاحبه
مصاحبه کاری یکی از روش‌هایی است که شرکت‌ها و مؤسسات برای گزینش کارکنان خود به کار می‌برند. مصاحبه معمولاً به صورت
حضوری بین دو نفر انجام می‌شود. گاه چند تن در مصاحبه حضور می‌یابند و برخی از مصاحبه‌ها از راه دور با تلفن با دیگر وسایل پیام‌رسانی
مانند شبکه کامپیوتری یا تلویزیون انجام می‌گیرد.
مصاحبه قدیمی‌ترین شکل گزینش می‌باشد و معمولاً در ارزیابی کارمند یا متقاضی ارزش زیادی دارد. بسیاری بر این باور هستند که در ارتباط
حضوری بهتر از هر روش دیگری می‌توانند شخصیت متقاضی را ارزیابی کنند. برخی ویژگی‌ها از جمله رفتار و منش، آراستگی ظاهری، برخورد
مناسب، و تأثیرگذاری مثبت در یک لحظه، فقط در مصاحبه می‌تواند مورد داوری قرار گیرد. همهٔ این موارد در برخی شغل‌ها بسیار مهم
هستند. یک مصاحبه‌کنندهٔ هشیار می‌تواند از مصاحبه، شواهد مبنی بر هوش، گستردگی علایق، و نگرش کلی متقاضی به کار و زندگی، را
برداشت نماید. اگر مصاحبه‌کننده رئیس متقاضی (در صورتی که در مصاحبه موفّق شود) باشد، می‌تواند بفهمد که آیا آن دو می‌توانند به
خوبی با یک‌دیگر کار کنند یا نه یکی از مشکلاتی که مصاحبه به عنوان روش گزینش دارد این است که بسیاری از دیگران پیش‌داوری یا
برداشت‌های قبلی دارند:
«انسان‌های چاق تنبل هستند» یا «انسان‌هایی که پیشانی کوتاه دارند، نادان هستند.»
انواع مصاحبه و طراحی یک مدل حرفه ای مصاحبه برای مدیران و سرپرستان
بعضی مصاحبه‌کننده‌ها آن‌قدر مهارت ندارند که بتوانند سر صحبت را با مصاحبه‌شونده باز کنند و به نحوی طبیعی با او صحبت کنند، در صورتی
که از چندین مصاحبه‌کننده استفاده شود، که در مواقع مهم همین‌طور می‌باشد، مشکلات این روش به حداقل خود خواهد رسید.
گذشته از این، تأثیراتی که متقاضی در یک مصاحبه یا چند مصاحبه خواهد گذاشت، گاهی می‌تواند گمراه‌کننده باشد. کسی که می‌تواند در
برخورد اول تأثیر خوبی بر افراد بگذارد، ممکن است در آشنایی‌های بیشتر آن‌طور نباشد: بعضی افراد روشنفکرانه صحبت می‌کنند ولی چنان
عمل نمی‌کنند. بعضی‌ها می‌توانند رفتارهای ناخوش‌آیند خود را موقّتاً پنهان کنند- بعضی‌ها که سعی می‌کنند رفتارهای گمراه‌کننده داشته
باشند، موفق نخواهند بود- بعضی‌ها که به نظر مشوّش و پریشان می‌آیند، ممکن است در یک موقعیت واقعی شغلی، بسیار سریع، مطمئن
و عاقلانه عمل کنند.
انواع مصاحبه
1. مصاحبه‌های ساختار یافته (Structured Interviews)
مصاحبه‌های ساختار یافته به نوعی از مصاحبه گفته می‌شود که در آن همه سوالات از پیش تعیین شده و به ترتیب مشخصی از همه
متقاضیان پرسیده می‌شود. این نوع مصاحبه‌ها به دلیل داشتن ساختار مشخص، امکان مقایسه دقیق‌تر پاسخ‌های متقاضیان را فراهم
می‌کنند.
انواع مصاحبه و طراحی یک مدل حرفه ای مصاحبه برای مدیران و سرپرستان
**مزایا:**
– قابلیت مقایسه بین متقاضیان
– کاهش احتمال بروز تعصبات
– قابلیت پیش‌بینی عملکرد متقاضیان
**معایب:**
– ممکن است برای برخی متقاضیان استرس‌زا باشد
– نیاز به زمان و برنامه‌ریزی دقیق برای تهیه سوالات
2. مصاحبه‌های نیمه‌ساختار یافته (Semi-Structured Interviews)
مصاحبه‌های نیمه‌ساختار یافته ترکیبی از سوالات ساختار یافته و آزاد هستند. این نوع مصاحبه‌ها به مصاحبه‌کننده اجازه می‌دهند تا در صورت
نیاز، سوالات اضافی بپرسند یا موضوعات مختلف را بیشتر بررسی کنند.
انواع مصاحبه و طراحی یک مدل حرفه ای مصاحبه برای مدیران و سرپرستان
**مزایا:**
– انعطاف‌پذیری بیشتر
– امکان بررسی عمیق‌تر موضوعات
– ایجاد فضایی راحت‌تر برای متقاضیان
**معایب:**
– ممکن است به مقایسه دقیق‌تر متقاضیان آسیب برساند
– نیاز به مهارت بیشتر مصاحبه‌کننده
3. مصاحبه‌های غیرساختار یافته (Unstructured Interviews)
مصاحبه‌های غیرساختار یافته کاملاً آزاد هستند و هیچ سوال یا ساختار مشخصی ندارند. مصاحبه‌کننده بر اساس پاسخ‌های متقاضی به
سوالات جدیدی می‌پردازد.
انواع مصاحبه و طراحی یک مدل حرفه ای مصاحبه برای مدیران و سرپرستان
**مزایا:**
– فضای راحت و غیررسمی برای متقاضیان
– امکان شناخت عمیق‌تر شخصیت متقاضی
**معایب:**
– عدم قابلیت مقایسه دقیق بین متقاضیان
– احتمال بروز تعصبات و سوگیری
4. مصاحبه‌های رفتاری (Behavioral Interviews)
مصاحبه‌های رفتاری بر اساس این فرض انجام می‌شوند که رفتارهای گذشته بهترین پیش‌بینی کننده رفتارهای آینده هستند. در این نوع
مصاحبه‌ها، از متقاضیان خواسته می‌شود تا مثال‌هایی از تجربیات گذشته خود را ارائه دهند.
**مزایا:**
– قابلیت پیش‌بینی دقیق‌تر عملکرد متقاضیان
– بررسی عمیق‌تر مهارت‌ها و تجربیات
**معایب:**
– نیاز به زمان بیشتر برای آماده‌سازی سوالات
– ممکن است برای متقاضیان کم‌تجربه چالش‌برانگیز باشد
انواع مصاحبه و طراحی یک مدل حرفه ای مصاحبه برای مدیران و سرپرستان
5. مصاحبه‌های موقعیتی (Situational Interviews)
در مصاحبه‌های موقعیتی، از متقاضیان خواسته می‌شود تا نحوه برخورد خود را با موقعیت‌های فرضی شرح دهند. این نوع مصاحبه‌ها بیشتر بر
توانایی حل مسئله و تصمیم‌گیری تمرکز دارند.
**مزایا:**
– ارزیابی مهارت‌های تصمیم‌گیری و حل مسئله
– بررسی نحوه برخورد متقاضی با موقعیت‌های دشوار
**معایب:**
– نیاز به تهیه موقعیت‌های فرضی مناسب
– ممکن است به تجربیات گذشته متقاضیان توجه کافی نشود
طراحی مدل حرفه‌ای مصاحبه برای مدیران سازمانی
1. تعیین اهداف مصاحبه
قبل از شروع فرآیند مصاحبه، باید اهداف مشخص و واضحی تعیین شوند. اهداف معمولاً شامل شناسایی توانایی‌ها و مهارت‌های مدیریتی،
توانایی حل مسئله، مهارت‌های ارتباطی و رهبری، و تطابق با فرهنگ سازمانی می‌باشند.
انواع مصاحبه و طراحی یک مدل حرفه ای مصاحبه برای مدیران و سرپرستان
2. تهیه پروفایل شغلی
تهیه پروفایل شغلی دقیق برای موقعیت مدیریتی مورد نظر بسیار مهم است. این پروفایل باید شامل توضیحاتی درباره وظایف و مسئولیت‌ها،
مهارت‌ها و تجربیات مورد نیاز، و ویژگی‌های شخصیتی باشد.
3. انتخاب نوع مصاحبه
بر اساس اهداف و نیازهای سازمان، نوع مصاحبه مناسب انتخاب می‌شود. برای مدیران سازمانی، معمولاً ترکیبی از مصاحبه‌های ساختار
یافته، نیمه‌ساختار یافته، و رفتاری توصیه می‌شود.
4. تهیه سوالات مصاحبه
بر اساس پروفایل شغلی و نوع مصاحبه، سوالات مناسب تهیه می‌شوند. سوالات باید به گونه‌ای طراحی شوند که توانایی‌ها و مهارت‌های
مدیریتی متقاضی را به خوبی ارزیابی کنند. برخی از سوالات پیشنهادی عبارتند از:
– **سوالات رفتاری:**
– می‌توانید مثالی از زمانی که یک تیم را مدیریت کردید ارائه دهید و توضیح دهید چگونه توانستید اهداف را محقق کنید؟
– چگونه با تعارضات درون تیمی برخورد می‌کنید؟ مثالی از تجربه خود ارائه دهید.
– **سوالات موقعیتی:**
– اگر در یک موقعیت بحرانی قرار بگیرید که نیاز به تصمیم‌گیری سریع دارد، چگونه برخورد می‌کنید؟
– فرض کنید یکی از اعضای تیم شما عملکرد ضعیفی دارد، چگونه این مسئله را مدیریت می‌کنید؟
– **سوالات فنی و تخصصی:**
– چه تجربیاتی در مدیریت پروژه‌های بزرگ دارید؟ چگونه توانستید زمان‌بندی و بودجه را کنترل کنید؟
– چگونه اطمینان حاصل می‌کنید که تیم شما با فرهنگ و ارزش‌های سازمانی همخوانی دارد؟
انواع مصاحبه و طراحی یک مدل حرفه ای مصاحبه برای مدیران و سرپرستان
5. ارزیابی مصاحبه
پس از پایان مصاحبه، باید ارزیابی دقیقی از عملکرد متقاضی انجام شود. برای این منظور، فرم‌های ارزیابی تهیه می‌شود که شامل معیارهای
مختلفی برای ارزیابی توانایی‌ها و مهارت‌های متقاضی است. برخی از معیارهای پیشنهادی عبارتند از:
– **مهارت‌های مدیریتی و رهبری**
– **توانایی حل مسئله و تصمیم‌گیری**
– **مهارت‌های ارتباطی و تعامل با دیگران**
– **تطابق با فرهنگ و ارزش‌های سازمانی**
– **تجربیات و سوابق حرفه‌ای**
6. بازخورد و تصمیم‌گیری
پس از ارزیابی، باید نتایج مصاحبه به صورت دقیق بررسی شود و بازخوردهای لازم به متقاضیان ارائه شود. تصمیم‌گیری نهایی باید بر اساس
نتایج ارزیابی‌ها و بازخوردها انجام شود.
انواع مصاحبه و طراحی یک مدل حرفه ای مصاحبه برای مدیران و سرپرستان
نتیجه‌گیری
انتخاب مدیران سازمانی نیاز به دقت و برنامه‌ریزی دقیق دارد. با استفاده از یک مدل حرفه‌ای مصاحبه که شامل تعیین اهداف، تهیه پروفایل
شغلی، انتخاب نوع مصاحبه، تهیه سوالات، ارزیابی مصاحبه، و ارائه بازخورد است، می‌توان بهترین افراد را برای مدیریت سازمان انتخاب کرد.
این فرآیند به سازمان‌ها کمک می‌کند تا مدیرانی با مهارت‌ها و تجربیات مناسب را جذب کرده و به اهداف خود دست یابند.
مقالاتی برای مطالعات بیشتر:
طرح درس برای آموزش مصاحبه حرفه‌ای
