مداحی یا تبلیغات سیاسی
قبل از شروع این مقاله، اشاره ای به سخن جورج برنارد شاو می کنم که می گوید:
“فقط یک نفر را می شناسم که معقول و سنجیده رفتار می کند،او خیاط من است؛ زیراهر بار که مرا می بیند از نو اندازه گیری می کند،بقیه به معیارها و عقاید کهنه ی خود درباره ی من پایبند هستند.”
آری ! امروزه مدل های جدید از جناح بندی های سیاسی به چشم می خوردکه هرگروه و تشکلی با هر وسیله ای برای جذب حداکثر آراء پا به میدان نبردهای سیاسی می گذارند. با توجه به نزدیک شدن دهه ی محرم،این حرکت ها رشد بیشترکرده،تا آن جا که شاهد نبرد سینه به سینه ی قبل از دهه ی پرفیض محرم هستیم.
(هر چند این رخداد نقطه ی قوت و ضعف را با هم داراست) اما من بشدت،با استفاده از تریبون هیات های عزاداری و سوگواری محرم برای این امرمخالف هستم.پیش از آغاز مراسم یا پس از پایان، زمان بسیارمناسب جهت بهره گیری است.چرا که حضور مشتاقانه ی افراد،افزایش ضریب نفوذ را موجب خواهد گردید .
با توجه به این که چند ماه تا انتخابات مجلس شورای اسلامی باقی نمانده است و کم کم آتش نمایندگان و به تعبیری دیگر عطش تبلیغات رفته رفته بیشتر می شود، باید ها و نبایدها نیز در این میان رنگ دیگری به خود گرفته،لذا این امر مرا بر نوشتن این سطور بسیار تشویق می نماید.
در این بین، رسانه های گوناگون و شبکه های مجازی و اجتماعی نیز پا را فراتر نهاده، به نقد، تخریب و یا تایید افراد گروه ها و عملکردها دست زده اند که مثبت و منفی بودن آن را به اهل فن وا می نهیم .
لازم به ذکر است نکته ای ظریف در این میان همیشه بوده، هست و خواهد بود و آن این که آیا این گونه تبلیغات جزو تبلیغات منفی و به عبارت تازه ترضد تبلیغ است؟
آیا این گونه تبلیغات القاء تفکر سخنران و مداح است ؟
آیا اساس این بیان و تبلیغ درست است ؟
آیا در کنار این تبلیغ ،بر کلیات نگاه عامه و نسل جوان ،خدشه وارد می کنیم یا خیر ؟
در این خصوص ایا به بیانات مقام معظم رهبری هم نیم نگاهی داشته ایم ؟
آیا اصول علمی نقد را دوست عزیز می دانید؟
ایا روایات متعدد در تقبیح تخریب و توهین و… را خوانده اید؟
همیشه از دوران طفولیت در این محافل حضور داشته و دارم ولی،نگاه مردم رابه چنین سخنان که به ناگاه و دراوج حال و هوای روحانی و معنوی مجلس ،نه تنها موثر و مفید نیافته ام بلکه ،تخریب آن کاندید را درجمله های عزاداران و پس از پایان مراسم یافته ام .
برخی از فقها و مراجع چون : آیت ا… مکارم شیرازی، در مخالفت استفاده از تریبونهای عزاداری محرم سخنان تندی ایراد نموده، به شدت با این امر مخالفت نموده اند. مقام معظم رهبری نیز با این مسئله مخالف هستند و بارها آن را به مسئولین تذکر داده اند و این خود جای تامل فراوان دارد.
بسیاری با تجربهای اینچنین مواجه شدهاند که هنگام حضور در مجالس عزاداری محرم، مداح یا سخنران مجلس به ناگاه ،با اظهارنظری معطوف به مسائل سیاسی روز، افراد را از حال و هوای معنوی مجلس خارج کرده ،موجب دلخوری و اعتراض عزاداران شده است.آنها احساس کردهاند از حضور و باورهای آنها برای مقاصد سیاسی بهرهبرداری و سوءاستفاده شده است.
برخی مداحان متاسفانه با نکته گیری و استفاده از تمثیل ،اعمال و رفتار روز سیاسی کشور را با واقعه ی محرم محک زده ،مطالب خود را به خورد شنونده و بینندگان می دهند که چیزی جز از دست دادن هواخواهانشان نخواهد شد و برخی دیگر زیرکانه و زیر پوستی فرد یا جناح خاصی را با مطرح کردن یک پرسش تخریب اساسی می کنند .
برخی دیگر نه سوال می کنند و نه چیز دیگر، همه را در قوم آل زیاد و آل مروان یک دسته می گمارند و همه ی عملکرد ها و زحمات گروه های سیاسی را یکباره زیر سوال می برند . سوال این جاست آگاهانه یا نا آگاهانه؛ چرا فکر می کنیم تبلیغ آن هم در محرم و از منبر و مجلس امام حسین درست است ؟
اگر یک نفر از این منبر به خاطر ناراحتی از چنین بیاناتی فرار کند، تکلیف مداح و ما خادمان امام حسین در هیات ها چیست؟ سال ها قبل استاد بزرگوارم آیت الله فاطمی نیا و به تعبیر دیگری مقام معظم رهبری فرمودند:
“بسی منبر ها که مستوجب آتش باشد!” این تعبیر را حافظ و بسیاری از شاعران بزرگ ایرانی هم دارند .
از همه ی اساتید و پیشکسوتان خواهش می کنم اجازه ندهند روضه ی محرم به میدان نبرد سیاسی تبدیل شود و با اعتقادات مردم بازی نکنیم . مقام معظم رهبری در آخرین بیانات خود در امر انتخابات ،همه را به عدالت ،راستی و درستی فرا خوانده، مبنی را اسلام و قران قرار داده اند .
هر چند سال هاست با ادبیات خاص مداحان آشنا هستیم که برای بهتر و گرم تر کردن مجالس البته و برای رونق منبر هایشان دست به دامان شخصیتهای سیاسی شده ، محبوبیت فردی را هدف قرار می دهند اما، به راستی به چه قیمتی؟
تبلیغات منفی و ضد تبلیغات ،مبحثی حرفه ای ، مهم و عملیاتی است که ما سال هاست با آن دانسته یا ندانسته آشنا هستیم.خواهش می کنم بادقت تمام به این مسئله توجه کنید، کاری نکنیم که با تبلیغ جناح یا گروه یا تخریب جناح یا گروهی خاص ،مردم را از تکایا و حسینه ها فراری دهیم .
آیا زمان آن فرا نرسیده که به جای گرم کردن جلسات محرم با زهر و سوالاتی چون:” شما از برجام که همان جام زهر است چه میدانید؟” یا مداح عزیز بزرگوار دیگری با یک مقدمه ی کوتاه سیاسی می گوید :”مواظب باشید قیامتی هم هست، فریب نخورید ، مردم را هدف قرار ندهیم و تخریب گر نباشیم به راستی آیاادبیات امام حسین در مقابله با یزید چنین بود؟ پیروزی به چه قیمتی خوب است؟ در این دهه ی پر فضیلت محرم به جای تخریب، به فکر ساختن باشیم.” شاید من هم از مخالفان مذاکره باشم اما هرگز از هیچ تریبونی به ضدیت با تیم مذاکره کننده نخواهم رفت ،چراکه مقام معظم رهبری با تبیین مسیر، راه را به ما نشان داده اند و به خصوص دولت حسن روحانی به مناسبتهای مختلف مداحان و مبلغان مذهبی را از سیاسی و انتخاباتی کردن مجالس عزاداری بر حذر داشته، آشکارا آن را مخالف روح عزاداری دانسته اند. همچنین قائم مقام وزیر کشور اظهار داشته اند: “تمهیداتی اندیشیده شده تا فضای مثبت
حماسه ی حسینی که میتواند در آماده کردن مردم برای حضور در انتخابات اسفندماه موثر باشد مورد سوءاستفاده ی برخی جناحها قرار نگیرد.” همچنین علمای دینی هم در این خصوص بسیار هشدار داداند. متاسفانه در دولت گذشته در باب استفاده یا عدم استفاده ی سیاسی و انتخاباتی دو نظر متفاوت و متناقض وجود داشت،حال آرزو می کنم در دولت جناب روحانی شاهد یکدستگی در امر انتخابات باشیم. بی گمان ما همه مسلمانیم و پیرو امام حسین(ع) و امام چه شایسته می فرمایند :
“اگر دین ندارید لااقل آزاده باشید.”
مطالعات بیشتر:
مداحی یا تبلیغات سیاسی
زبان بدن محسن خزائی