واژه \”Manipulation\” در اصطلاح فنی به \”بازوی مکانیکی\” گفته می‌شود که اجزای تشکیل‌دهنده یک ربات را به یکدیگر متصل می‌سازد و فعالیت‌های

صنعتی متنوعی را در آن به عهده دارد. اما به طور کلی، این واژه در حیطه‌های روانشناسی، جامعه‌شناسی و سیاست، به معنی \”اثرگذاری مخفی و

هدفدار\” کاربرد دارد. \”مانیپولیشن\” به هر فرآیندی گفته می‌شود که در آن بتوان طی یک روند هدفدار، رفتار، عملکرد یا تفکرات فرد یا گروهی را هدایت

نمود، به نحوی که این حرکت، از خودش پنهان بماند.

امروزه در پروپاگاندای رسانه‌ای دنیا، معنی \”مانیپولیشن\” یکی از آشناترین مفاهیم به شمار می‌رود و به طرق گوناگونی در جریان تهیه، تدوین، تولید و

انتشار هرگونه خبر، مصاحبه، گزارش و مقاله اعمال می‌شود. پیچیدگی و ظرافت این مفهوم، زمانی مشخص می‌گردد که بدانیم حتی در صورتی که

راه‌ها و چگونگی فریب ذهنی افراد، برایشان از حالت ناخودآگاه به خودآگاه دربیاید، باز هم هیچ تضمینی نیست که فرد یا گروه موردنظر، در آینده از

جهت‌گیری دلخواه و مانیپولیشن مصون بماند.

اکنون با نزدیک شدن به روز ۲۴ خرداد ۹۲ و برگزاری یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری در ایران، جالب است بدانیم که رسانه‌های خارجی در

خبرسازی، بازتاب‌ها و تحلیل‌های متنوع خود نسبت به این مقوله و حواشی آن، از چه شگردهایی برای \”مانیپولیشن\” بهره می‌گیرند؟ قطعاً  همه ما

با اندکی تأمل در هر یک از این شگردها، مصادیقی از تحقق مانیپولیشن رسانه‌ای در مناسبت‌های گوناگون را به خاطر خواهیم آورد:

۱٫ گزینش اخبار و حاشیه‌پردازی:

از واپسین ماه‌های سال گذشته تاکنون که تنور انتخابات در ایران، رفته رفته با فراهم آمدن مقدمات برگزاری آن، روشن و داغ گردیده است، برخی

رسانه‌های خبری دنیا به جای پرداختن به اصل انتخابات، این سوژه مهم را تنها در انتهای خبری به طور مثال با عنوان \”تشدید تحریم‌ها علیه ایران\” به

اطلاع مخاطبان خود می‌رساندند. اولین نتیجه‌ای که این‌گونه خبررسانی با خود به همراه دارد،‌ این است که وقتی فشار تحریم‌ها بر مردم ایران و

شرایط اقتصادی حاکم، پس از مطالعه چندین پاراگراف، به ذهن خواننده خبر تفهیم شد، تازه در آخرین سطر، نوبت به \”خبر انتخابات\” می‌رسد:

«…گفتنی است در ژوئن ۲۰۱۳ انتخابات ریاست جمهوری در ایران برگزار خواهد شد.»

در واقع آخرین جمله، مهم‌ترین هدف از انتشار خبر مذکور تلقی می‌شود. نهایتاً مخاطب، در حالی از صفحه خبر خارج می‌شود که یأس و دلسردی

مردم ایران برای شرکت در انتخابات، آن هم به علل اقتصادی به وی القا شده است!

اگرچه معرفی و شناساندن نامزدهای انتخاباتی ایران به شهروندان کشورهای دیگر، دارای اهمیت است اما قرار دادن این مطلب در صدر فهرست

اخبار انتخاباتی ایران، یقیناً بی‌دلیل نیست. به طور مثال وب‌سایت روزنامه \”بیلد\” آلمان روز چهارشنبه ۱۵ می ۲۰۱۳ (۲۵ اردیبهشت) طی خبری، روی

ثبت‌نام یک خانم۲۷ ساله برای نامزدی انتخابات مانور داده و به همین بهانه، ادعا می‌کند که وی در کشور ایران، بخاطر \”زن بودن\” هیچ شانسی برای

دست گرفتن رأس پست اجرایی کشور ندارد!

هماهنگ با یک موج کلی، رسانه‌های وابسته به ابرقدرت‌ها، می‌کوشند تا هر یک از کاندیداها را به نحوی تضعیف یا تمسخر کنند. از دیگر موارد

حاشیه‌پردازی، می‌توان به تحریف یک پدیده ثابت اشاره کرد: به طور مثال، تعدّد کاندیداهایی از احزاب گوناگون برای تصدی پست ریاست جمهوری،

پدیده‌ای است که تا قبل از این و در تمام کشورها، نماد دموکراسی، مشروعیت و مقبولیت سلایق سیاسی گوناگون نزد افراد جامعه تلقی می‌شود،

اما چه می‌شود که در مورد ایران، پس از اینکه نامزدهایی با سلایق متفاوت سیاسی، در عرصه حاضر می‌شوند، این پدیده، ناگهان علامت پریشانی و

درهم‌ریختگی نظام انتخاباتی بوده و به طور منفی، به مخاطبان القا می‌گردد؟

تیتر: دومین مرد قدرتمند ایران، مبارزه انتخاباتی را مشوش و درهم‌پیچیده کرد!!!

۲٫ بازی با کلمات برای کُد سازی:

فرقی نمی‌کند که استفاده از بعضی واژگان خاص انتخاباتی و به اصطلاح \”مدکردن\” آن‌ها، از دل برخی نطق‌های داخلی، بر سر زبان خارج‌نشین‌ها

می‌افتد یا برعکس، اما در هر دو صورت، یک مدل منحصر‌به‌فرد سخن گفتن و استفاده از واژگانی معین، در حکم کدهایی عمل می‌کنند که می‌کوشند

در یک قطب مخالف، وحدت و همدلی رأی‌دهندگان را مخدوش نمایند،‌ کمااینکه رهبر معظم انقلاب نیز استفاده از این عناوین را «کمک به دشمن»

توصیف کردند. \”انتخابات آزاد\”، \”مهندسی انتخابات\”،… از این قبیل کدهایی بود که سعی داشت مخاطب را چه داخل و چه خارج از کشور، چه ایرانی

و چه غیرایرانی، در تردید و سردرگمی فرو ببرد.

۳٫ اثر روانی تصویر:

چنانچه می‌دانیم به عقیده کارشناسان، تلویزیون، پرمخاطب‌ترین و اثرگذارترین رسانه در راستای اطلاع‌رسانی مردم و شکل‌دهی افکارعمومی در

دنیاست؛ رسانه‌ای که اقشار مختلف اجتماعی، عوام و خواص را تحت پوشش خود قرار می‌دهد. نگاهی موشکافانه به خبرهایی که در خصوص

انتخابات ایران از برخی شبکه‌های تلویزیونی جهان پخش می‌شود نشان می‌دهد که کاربرد رنگ‌ها و تصاویر، نگارش متن خبر، لحن گوینده خبر و…

همگی به عنوان عناصری مؤثر در مانیپولیشن مخاطب نقش‌آفرینی می‌کنند. این عناصر وقتی در کنار عوامل بالا قرار گیرند، حالتی تنش‌زا و جنجالی

به بیننده تزریق می‌شود که در شکل‌گیری تصور ذهنی وی در خصوص انتخاباتی ناآرام، سهم بسزایی دارد.

رسانه‌های مذکور، در فریب افکارعمومی گاهاً حتی به دروغ‌های مضحک \”فتوشاپی\” هم چنگ زده‌اند که نمونه‌هایش را در فتنه سال ۸۸ به وفور

شاهد بودیم.

بدیهی‌ست پروپاگاندای رسانه‌های بیگانه با تجربه‌ای به عمق چندین قرن، برنامه‌های منظمی روی میز دارند و هر چه به انتخابات نزدیک‌تر می‌شویم،

مدل مانیپولیشن مخاطبین نیز به لحاظ کمی و کیفی تغییر پیدا خواهد کرد. پس قاعدتاً باید طی یک ماه آینده، حین انتخابات و همچنین پس از آن،

منتظر روش‌های ظریف و پنهان اثرگذاری در این موضوع باشیم. مهم این است: تأثیری که سرانجام بر صفحه ذهن مخاطب حک می‌شود، از حالت

ناخودآگاه به خودآگاه وی تبدیل شود.

یک پیشنهاد بسیار دوستانه

برنامه استثنایی برای کاندیداهای محترم مجلس شورای اسلامی و شورای شهر و همچنین اصناف سراسر کشور در نظر گرفته ایم که به شرح زیر

است:

۱-آموزش و مشاوره اصولی با برترین مدرسین ایران

۲- تحقیقات کاملا تخصصی توسط تیم فوق حرفه ای در منطقه استان و در سطح کشور جهت ارزیابی ضریب نفوذ دقیق کاندیداها

۳-تهیه و تبیین طرح تفضیلی و عملیاتی و همچنین تحقیقات چند لایه مطابق الگوهای کشورهای پیشرفته جهان

۴- طراحی و تدوین اطاق فکر حرفه ای برای درون و برون سازمان انتخاباتی کاندیداها و همچنین تربیت و آموزش دیده بانهای حرفه ای

۵-مشاوره و آموزش در زمینه تولید انواع خبر و فیلم و همچنین تقویت رزومه بصورت علمی و عملی برای کاندیداهای منتخب در حوزه های انتخاباتی

۶- توسعه و بهبود وحدت رویه های انتخاباتی برای کاندیداهای انتخاباتی بهمراه تحلیل های ۳ بعدی از و ضعیت موجود کاندیداهای منتخب و رقبای

احتمالی

۷- آموزش پیشرفته اخلاق حرفه ای در انتخابات که ضامن موفقیت هر کاندیدایی است و بایدها و نبایدهای حرفه ای انتخابات و  تعیین پیامها و

شعارهای انتخاباتی

۸- تعیین استراتژی های برتر برای جذب و اقناع گروه رای دهندگان و  محصوصا بهترین گروه حامیان انتخابات و جذب ارای سفید و یا ارای فراری

۹- تهیه و تبیین ساختار کاملا حرفه ای برای برنامه های ارتباطی با مردم و مخصوصا سلبریتیها و بلاگرها و همچنین نخبگان اقتصادی و اجتماعی و

هنری و سیاسی،مذهبی حوزه

۱۰-  نظارت دقیق و نامحسوس بر اجرای درست برنامه ا از سوی عوامل و نامزد انتخاباتی همچنین انتخاب اصلح ترین افراد در پستهای حساس و

کلیدی و آموزش تخصصی به هریکاز زیر مجموعه های انتخاباتی و همچنین ساخت دیواره آتش و استراتژی آتش به اختیار

۱۱- ساخت و تولید فیلمهای وایرال و ارسال در کلیه شبکه های اجتماعی و  همچنینارسال به هزاران صفحه شبکه های اجتماعی که به پشتوانه

سه دهه کار انتخاباتی و بصورت حرفه ای ساختار سازی گردیده است

۱۲- راهبردهای نوین طراحی و همچنین نگارش انواع ویژه نامه و مدیا و  روزنامه ویژه کاندیداهای انتخاباتی و  تهیه و تدوین راهبردهای بلند و میان و

کوتاه مدت استراتژیک برندسازی سیاسی و انتخاباتی لازم به ذکر است در هر استان و هر شهر این مجموعه فقط با یک نفر کار خواهد نمود .

……

ادامه دارد

برای نتیجه بهتر برای منتخبین وبرای کاندیداهای محترم شورای اسلامی وشورای شهر و انتخابات اصناف اگرمیخواهید بهترین نتیجه ممکن را بگیرید

دو دهه فعالیت تخصصی پژوهشی وعلمی وعملیاتی دکترمازیارمیر را در قالب یک بسته استثنایی از مادریافت کنید

بسته استادی در مذاکره یک بسته فوق العاده انگیزشی وطلایی ومنحصربه فرد در اختیار شماست که میتواند موفقیت دوچندان شمارا تضمین کند.

[email protected]

[email protected]

https://www.aparat.com/mazyarmir

https://www.aparat.com/zabane_badan

https://www.instagram.com/maziyare_mir

مازیار میر مشاور محقق و پژوهشگر انتخابات