خلاصه کتاب پنج فرمان The Fifth Discipline اثر پیترسنگه جمع اوری و تنظیم دکترمازیارمیر
پنج فرمان اصلی در کتاب:
- تسلط شخصی (تسلط شخصی):
- مطالعه بهعنوان یک فرآیند دائمی برای رشد فردی مطرح می‌شود.
- افراد باید برای دستیابی به نتایج شخصی خود متعهد باشند و مهارت های لازم را توسعه دهند.
- الگوهای ذهنی (مدل های ذهنی):
- این فرمان بر تغییر و بازنگری الگوهای فکری وجود دارد.
- افراد باید مفروضات خود را شناسایی کرده و با نگاه بازتری به تغییر نگاه کنند.
- چشمانداز مشترک (Shared Vision):
- سازمان باید دارای چشم‌اندازی الهامبخش باشد که همه اعضا برای دستیابی به آن جستجو می‌کنند.
- ایجاد همسویی و انجام عملیات مشترک، کلید کلیدی این فرمان است.
- تیمی (آموزش تیمی):
- مجموعه های گروهی و استفاده از دانش جمعی، سازمان را در حل مسائل پیچیده یاری می کند.
- گفتگو و همافزایی از عوامل اصلی تیمی هستند.
- تفکر سیستمی (Systems Thinking):
- بهعنوان «پنجمین فرمان»، این اصل برای درک کلیت سیستم و ارتباطات میان اجزای آن ساختار است.
- تفکر سیستمی به افراد کمک می‌کند تا تصمیمات بلندمدت را درک کنند.
چک لیست 50 نکته برای جمع بندی کتاب:
الف) تسلط شخصی:
- به نمای مستمر.
- شناخت و توسعه نقاط قوت.
- مشخصات شخصی با مشاهده کامل.
- تحقیق بر مدیریت انرژی و زمان.
- خودآگاهی ذهنی برای تصمیم گیری.
ب) الگوهای ذهنی:
- شناسایی مفروضات نادرست.
- پذیرش بازخورد سازنده.
- تغییر نگرش نسبت به تغییر.
- برنامه بازبینی تفکرات گذشته.
- تطبیق سریع با شرایط جدید.
ج) چشمانداز مشترک:
- تعریف چشمانداز الهامبخش سازمان.
- ایجاد انگیزه برای همکاری.
- همسویی ارزش‌ها و مأموریت‌ها.
- با دستیابی به اطلاعات مشترک.
- شفاف سازی نقش ها و مسئولیت ها.
د) نظر تیمی:
- تقویت فرهنگ گفتگو و تبادل نظر.
- استفاده از تکنیک های همافزایی گروهی.
- مدیریت تعارضات در تیم.
- تشکیل جلسات خلاقیت در تیمی.
- از موفقیت ها و شکست ها.
هـ) تفکر سیستمی:
- شناسایی روابط علی و معلو
- بررسی تصمیمات
- پیش‌بینی پیام‌های بلندمدت خطرناک.
- نگاه به سازمان بهعنوان یک کل.
- استفاده از ابزارهای مدلسازی سیستم ها.
و) نکات کلی برای سازمانهای گیرنده:
- بررسی بر روی سطوح مختلف سازمان.
- سرمایه‌گذاری برای آموزش کارکنان.
- فرآیند نوآوری.
- مشارکت به همکاری بین بخشی.
- استفاده از فناوری برای استفاده.
ز) توسعه مهارتهای فردی و سازمانی:
- تقویت مهارتهای رهبری.
- توانمندسازی در تصمیم گیری.
- استفاده از بازخورد برای بهبود عملکرد.
- پذیرش مسئولیت در تمامی سطوح.
- حل مشکلات به‌صورت سیستماتیک.
ح) مدیریت تغییرات:
- مدیریت مقاومت در برابر تغییر.
- مشارکت به پذیرنده.
- قانون استراتژی برای انتقال دانش.
- تطبیق سریع با محیط های پویا.
- تشخیص روندهای تغییر در صنعت.
ط) همافزایی تیمی:
- همکاری های بین المللی.
- کاهش تنش های درون تیمی.
- بهره برداری از تفاوت های فرهنگی.
- مدیریت جلسات بهینه.
- توانمندسازی تیم‌ها برای تصمیم گیری مستقل.
ی) ارزیابی مستمر:
- سنجش اثربخشی سازمانی.
- بهبود فرآیندهای سازمانی.
- از داده ها برای تصمیم گیری بهتر استفاده کنید.
- ارزیابی مستمر عملکرد.
- ایجاد فرهنگ پایدار.
نظرات موافقان و مخالفان
موافقان:
- کتاب راهنمای جامعی برای توسعه فرهنگ سازمانی است.
- تفکر بهعنوان سیستمی برای تحلیل مسائل پیچیده معرفی شده است.
- ابزارها و راهکارهای ارائه شده کاربردی و قابل اجرا هستند.
- پیتر سنگه مفاهیم نوآورانه برای توسعه سازمانی مطرح شده است.
مخالفان:
- مهم‌ترین کتاب‌ها را نظری و غیرقانونی‌های عملی می‌دانند.
- پیچیدگی مفاهیم ممکن است برای سازمانهای مشکلات کوچک باشد.
- منبع بر چشمانداز مشترک در برخی شرایط قابل‌اجرا نیست.
- نیاز به رهبری قوی برای اجرای اصول مطرح شده، چالش‌هایی ایجاد می‌کند.
نتیجه گیری نهایی دکتر میر:
کتاب The Fifth Discipline اثری الهامبخش برای رهبران و مدیران است که به سازمانی می‌دهند. پیاده‌سازی این اصول به پیاده‌سازی، آموزش و تغییر
نگرش نیاز دارد، اما می‌تواند سازمان را به‌سوی پایداری کند.
