دستورالعمل تخصصی برای راه اندازی کمپینهای انتخاباتی
یکی از مهم ترین وظایف یک گروه تبلیغاتی، برای راه اندازی یک کمپین انتخاباتی موفق شناسایی انگیزه ها و عواملی
است که مردم یک کشور، استان، شهر، بخش، محله و یا قومیت را به پای صندوق های رای می کشاند. شناخت این
عوامل و انگیزهها یک حوزه مطالعاتی بین رشتهای بوده که برای انجام صحیح آن، طراحان کمپینهای انتخاباتی تاحد
امکان باید دیدی جامع در حوزه رفتارشناسی انتخاباتی داشته باشند.
پل لازارسفلد و گروه تحقیقاتی اش نشان دادند، که با مطالعه شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی افراد رأی دهنده،
به راحتی می توان جهت گیری سیاسی آنان را پیش بینی کرد، زیرا رابطه ای مستقیم بین شرایط اجتماعی و گرایش
سیاسی افراد وجود دارد و ویژگی های اجتماعی تعیین کننده ویژگی های سیاسی افراد است. لازارسفلد معتقد است
که فرد از نظر سیاسی آن گونه می اندیشد که از نظر اجتماعی در آن به سر می برد.
راه انداز یک کمپین انتخاباتی موفق که می تواند تنها یک فرد مبتکر و یا گروهی از افراد حرفهای و خلاق را شامل
شود؛ میبایست برای چگونگی انتقال پیام رقابت، جذب داوطلبان حضور در ستاد انتخاباتی و جذب منابع مالی مورد نیاز
برای این رقابت برنامهریزی و توان لازم را داشته باشد. این تیم باید توانایی استفاده همزمان از تبلیغات تجاری و تبلیغات
سیاسی را داشته باشد. یک تیم انتخاباتی قوی میبایست این تبلیغات سیاسی و اقتصادی را با در نظر گرفتن
محدودیتهای قانونی، محدودیتهای مالی و انسانی ستاد انتخاباتی، و همچنین تاثیرات مخربی که این تبلیغات بر
دیگر رقبای انتخاباتی بر جای خواهد گذاشت، انجام دهند. انجام تمامی این وظایف مستلزم ارائه یک «طرح انتخاباتی»
قوی است که باید مدت ها قبل از شروع رقابت های انتخاباتی با استفاده از خرد جمعی و گفتگوی میان اعضای ستاد و
با مشاوره یک گروه متخصص تهیه شده باشد. یک کمپین انتخاباتی باید اهداف، پیام ها، گروه مخاطبین مورد نظر و
منابع موجود در یک پروسه انتخاباتی را به طور مشخصی بیان کند.
گروه انتخاباتی کاندیداشو کمپین انتخاباتی پیشنهادی خود را در یک تقسیمبندی کلی به شش مرحله اصلی تقسیم
کرده است که کاندیداهای موفق برای هر یک از این مراحل با توجه به پتانسیلی که در خود و ستاد خود سراغ دارند
میبایست طرح و برنامهی مدون تبلیغاتی داشته باشند. بدیهی است که عملیاتی کردن هر کدام از این مراحل کاری
بسیار دشوار و تخصصی خواهد بود. این مراحل عبارتند از:
مرحله اول: تبلیغات قبل از موعد (۶ ماه تا یک سال قبل از شروع انتخابات)؛
مرحله دوم: تبلیغات بعد از نامنویسی رسمی؛
مرحله سوم: تبلیغات بعد از قطعی شدن حضور کاندیدا در میدان انتخابات (گرفتن تاییدیه از شورای
نگهبان)؛
مرحله چهارم: تبلیغات در واپسین روزهای مانده به شروع مهلت رسمی تبلیغات؛
مرحله پنجم: تبلیغات در ایام رسمی تبلیغات؛
مرحله ششم: تبلیغات در ۷۲ ساعت مانده به برگزاری انتخابات.
مرحله هفتم: تبلیغات در روز برگزاری انتخابات
پر واضح است که هریک از این تقسیمبندیها را میتوان به ادوار کوچکتر دیگر نیز تقسیم کرد که ذکر همگی آن ها از
حوصله ی این نوشته خارج است. در ادامه برای نمونه به صورت خلاصه به ذکر توضیحاتی در خصوص سه مرحلهی اول
کمپین انتخاباتی پیشنهادی کاندیداشو پرداخته میشود.
تبلیغات پیش از موعد
دستورالعمل تخصصی برای راه اندازی کمپینهای انتخاباتی
مرحله اول: تبلیغات پیش از
موعد
در مرحله تبلیغات قبل از موعد (۶ ماه تا یک سال قبل از انتخابات) یک کمپین انتخاباتی کاندیدا میبایست با پر رنگ
کردن حضور خود با استفاده از ابزارهای رسمی تبلیغات (رادیو، تلویزیون، روزنامهها) و همچنین رایزنی با گروههای
حامی خود مثل متنفذین سیاسی، گروههای فکرساز، سازمانهای مردمنهاد، اقوام، دوستان و… در جامعه رایدهندگان
بالقوه خود به تبلیغ گفتمان و ایدههایش بپردازد.
مساله مهم در این مرحله از تبلیغات، مدیریت خواستههای اطرافیان است؛ چراکه با شروع تبلیغات شما، خواستهها و
انتظارات اطرافیان نیز سیر صعودی داشته و در صورت ناتوانی شما در برآورده کردن مطالبات اطرافیان سیر نزولی شما
آغاز میشود. توصیه پژوهشگران حوزه رفتارشناسی انتخاباتی این است که در صورتی که از ناتوانی خود در وصول
مطالبات اطرافیان مطلع هستید؛ مدت زمان مرحله تبلیغات پیش از موعد را کمتر و کمتر کنید؛ چراکه، هرچه مطالبات
اطرافیان را به مراحل بعدی تبلیغات بکشانید میتوانید شرط وصول مطالبات (البته مطالبات معمول و منطقی) اشخاص و
گروههای حامی خود را به پیروزی در انتخابات مشروط نمایید.
مساله بعدی در این مرحله از کمپین انتخاباتی شما، مدیریت هزینههاست. عدم مدیریت هزینهها و نداشتن طرح و
برنامه مدون مالی میتواند موجب کسری بودجه ستاد شما در مراحل پایانی تبلیغات گردد. از سوی دیگر، مساله رد
صلاحیت و عدم احراز، اطمینان کاندیدا از حضور قطعی وی در دور نهایی انتخابات را در هالهای از ابهام قرار داده و همین
مساله ضرورت مدیریت هزینهها در این دوره از کمپین انتخاباتی را بیش از پیش پر اهمیت کرده است. البته این مساله
به معنای هزینهنکردن در این مرحله از تبلیغات نیست چراکه شالوده و بنای اصلی ستاد در ایام انتخابات در همین دوران
پیریزی میشود.