ساماندهی دستفروشان کشور یک نیاز استراتزیک

ساماندهی دستفروشان کشور یک نیاز استراتزیک نوشته دکترمازیارمیر

 

دکترمازیارمیرمشاورعالی کسب وکار

 

 

 

 

ساماندهی دستفروشان یکی از مسائل پیچیده و چندوجهی در بسیاری از شهرهای بزرگ جهان است که دارای ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و

حتی سیاسی است. در این مقاله به بررسی ساماندهی دستفروشان در شش کشور مهم جهان پرداخته می‌شود و معضلات، ریشه‌ها، تبعات و آثار آن

به تفصیل مورد بررسی قرار می‌گیرد.

در ادامه، نظرات چند تن از مدیران در مورد پدیده دستفروشی به‌صورت مختصر ارائه می‌شود:

 

1. سعید بیگی، مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران:
   • وی بیان کرده است که سیاست شهرداری تهران حذف دستفروشان نیست، بلکه با جانمایی مکان‌های مناسب، فعالیت آن‌ها را ساماندهی می‌کند.
2. علی‌اصغر عنابستانی، رئیس کمیته اشتغال مجلس:
   • وی اظهار داشته که دستفروشی به‌عنوان یک شغل کاذب، کمکی به درآمدهای دولت نمی‌کند و افزایش این‌گونه مشاغل باعث کاهش درآمد دولت می‌شود.
3. محسن هاشمی، رئیس سابق شورای شهر تهران:
   • وی تأکید کرده است که دستفروشان نباید قبل از ساعت ۱۰ شب فعالیت داشته باشند و فعالیت آن‌ها نهایتاً تا ساعت ۱۱:۳۰ شب ادامه یابد.
4. امیر سیاح، رئیس مرکز ملی پایش و بهبود محیط کسب و کار وزارت اقتصاد:
   • وی اعلام کرده است که مرحله اجرایی ساماندهی دستفروشان سطح شهر آغاز شده و دستفروشان می‌توانند با ثبت‌نام در سامانه مربوطه، فعالیت خود را قانونی کنند.
5. مهندس ذکریایی:مدیربازاربزرگ کل شادمان
   • او معتقد است که نگاه درآمدزایی و منفعت‌طلبی به پدیده دستفروشی نتیجه معکوس می‌دهد و نمی‌تواند گام مؤثری در جهت ساماندهی و کمک به دستفروشان باشد.
6. دکترمازیارمیر: مشاورعالی کسب و کار

• او به شدت معتقد است باید این جامعه بزرگ در ایران که فقط در کلان شهر تهران حدودا و با آمار غیررسمی ۲۰ هزار دستفروش در تهران فعالیت می‌کنند یک کانونی ساخته شود و آموزشها و حمایتها و برنامه ریزی حداقلی صورت گیرد که تاکنون چنین چیزی وجود ندارد

 

 

 

این نظرات نشان‌دهنده دیدگاه‌های متفاوت مقامات ایرانی در مواجهه با پدیده دستفروشی است که برخی بر ساماندهی و قانونی‌سازی تأکید دارند و

برخی دیگر به چالش‌های اقتصادی و اجتماعی آن اشاره می‌کنند.

 

معضلات دستفروشی

1. اقتصادی:
   • افزایش بیکاری و روی آوردن افراد به دستفروشی.
   • عدم پرداخت مالیات و مشکلات در تنظیم بازار رسمی.
   • رقابت ناعادلانه با کسب‌وکارهای قانونی.
   • تأثیر منفی بر برندینگ شهری و اقتصاد محلی.
2. اجتماعی:
   • مشکلات بهداشتی و عدم رعایت استانداردها.
   • افزایش آسیب‌های اجتماعی مانند سرقت و اعتیاد.
   • درگیری‌های احتمالی میان دستفروشان و نیروهای اجرایی.
   • تهدید سلامت عمومی به دلیل فروش کالاهای غیرمجاز و غیربهداشتی.
3. شهری:
   • اشغال پیاده‌روها و معابر عمومی.
   • آلودگی بصری و کاهش زیبایی شهری.
   • ایجاد گره‌های ترافیکی و اخلال در عبور و مرور.
   • مشکلات زیست‌محیطی ناشی از تولید زباله و عدم مدیریت پسماندها.
4. قانونی:
   • خلأهای قانونی در خصوص برخورد با دستفروشان.
   • عدم اجرای قوانین و عدم حمایت قانونی از دستفروشان.
   • فقدان یک سیستم شفاف و کارآمد برای نظارت و ساماندهی.

ریشه‌های دستفروشی

1. بیکاری و وضعیت اقتصادی نامطلوب.
2. نبود فرصت‌های شغلی مناسب و کمبود مهارت.
3. مهاجرت از روستا به شهر و افزایش جمعیت شهری.
4. گران بودن هزینه‌های اجاره مغازه و فعالیت رسمی.
5. نبود برنامه‌های حمایتی برای اشتغال پایدار.

تجارب شش کشور مهم در ساماندهی دستفروشان

 

1. هند

• تدوین “قانون حمایت از دستفروشان” که حقوق آنان را به رسمیت می‌شناسد.
• ایجاد بازارهای مخصوص دستفروشان با امکانات بهداشتی و نظارتی.
• ساماندهی منطقه‌ای و ثبت اطلاعات دستفروشان.
• ارائه آموزش‌های مالی و حرفه‌ای برای ارتقای سطح کسب‌وکار.

2. برزیل

• تخصیص فضاهای ویژه در بازارهای مرکزی.
• ارائه تسهیلات مالی برای راه‌اندازی کسب‌وکار رسمی.
• همکاری با تعاونی‌های محلی برای حمایت از دستفروشان.
• استفاده از فناوری برای ثبت و مدیریت فعالیت‌های دستفروشان.

3. اندونزی

• اجرای برنامه “بازآفرینی شهری” با مشارکت دستفروشان.
• ارائه آموزش‌های مهارتی و بازاریابی به دستفروشان.
• سیاست تشویق به ثبت رسمی کسب‌وکارها.
• نظارت مستمر بر اجرای قوانین و جلوگیری از فعالیت غیرقانونی.

4. ترکیه

• تنظیم قوانین سختگیرانه برای جلوگیری از گسترش دستفروشی.
• اجرای طرح‌های تشویقی جهت ثبت رسمی و پرداخت مالیات.
• ایجاد بازارهای موقت در فضاهای عمومی تحت نظارت شهرداری.
• حمایت از کسب‌وکارهای کوچک برای کاهش نیاز به دستفروشی.

5. ایالات متحده آمریکا

• ارائه مجوزهای محدود با شرایط خاص.
• حمایت از کارآفرینی در سطح محلی.
• ایجاد بسترهای دیجیتال برای دستفروشان جهت فروش آنلاین.
• توسعه قوانین برای ایجاد تعادل بین کسب‌وکارهای رسمی و غیررسمی.

6. فرانسه

• تنظیم چارچوب‌های قانونی دقیق برای تعیین مناطق مجاز.
• اجرای برنامه‌های حمایت مالی و آموزشی.
• مشارکت فعال شهرداری‌ها در تعیین سیاست‌های حمایتی.
• ایجاد سیستم بیمه اجتماعی برای دستفروشان.

 

 

 

چک‌لیست اقدامات ساماندهی دستفروشان

 

1. ایجاد بانک اطلاعاتی از دستفروشان فعال.
2. اختصاص بازارهای محلی و استاندارد برای دستفروشان.
3. آموزش مهارت‌های کسب‌وکار و مالی به دستفروشان.
4. تسهیل شرایط اخذ مجوزهای قانونی.
5. تدوین قوانین حمایتی و نظارتی کارآمد.
6. ایجاد سیستم نظارت و ارزیابی مستمر.
7. ارائه تسهیلات بانکی و اعتباری برای توسعه کسب‌وکارهای کوچک.
8. مشارکت بخش خصوصی در ساماندهی دستفروشان.
9. افزایش آگاهی عمومی نسبت به مزایای ساماندهی.
10. توسعه زیرساخت‌های شهری برای حمایت از مشاغل کوچک.
11. خدمات خاص و تخصصی و خدمات عام و عمومی به جامعه دستفروشان
12. آموزش های حرفه ای بصورت تخصصی و ایجاد شبکه برای دستفروشان سراسر کشور
13. ……

نتیجه‌گیری و پیشنهادات

 

1. ایجاد بازارهای مشخص برای دستفروشان.
2. ارائه تسهیلات مالی برای جذب آنان به بخش رسمی.
3. افزایش آگاهی دستفروشان نسبت به مزایای فعالیت رسمی.
4. توسعه برنامه‌های آموزشی و مهارتی برای دستفروشان.
5. افزایش تعامل بین دولت، شهرداری و خود دستفروشان برای یافتن راه‌حل‌های برد-برد.

 

ساماندهی دستفروشان نیازمند یک برنامه جامع و همکاری همه‌جانبه بین دولت، بخش خصوصی و دستفروشان است تا بتوان تعادل مناسبی بین

نیازهای اقتصادی و اجتماعی برقرار کرد.

 

 

مقالاتی برای مطالعات بیشتر: