سبحانی در انتها خاطر نشان کرد:هیچ پیامکی به جز پیامک تأیید یا عدم تایید شماره حساب از سوی سامانه سهام عدالت برای مشمولین ارسال نشده است.

سهام عدالت

 

که در سال ۹۵ آغاز رسمی خود را داشت، در میان طرح‌های اقتصادی دولتی با شعار حمایت از قشر کم‌ بضاعت جامعه، سکاندار بالاترین رکن اجرایی ایران شده و

به کرات دست گرم حمایت مسئولان را بر شانه‌های خود احساس کرده است. نوشته پیش‌رو در پورتال آسمونی که با دیدگاهی نقادانه تنظیم شده، در گام اول

شناخت جامع طرح سهام عدالت را هدف قرار داده و با استناد به مصوبات مربوط، به تشریح اهداف، ساختار و مراحل اجرایی پروژه مورد بحث پرداخته است. نقد

منصفانه طرح سهام عدالت که به دو دسته تبعات ساختاری و تبعات اجرایی تفکیک شده است، دومین بخش متن پیش‌رو را شکل داده و در انتها نگارنده به

جمع‌بندی تحقیق خود و ارایه پیشنهاد برای رفع نقایص وارد بر طرح، پرداخته است.

 

 

 آسمان اهدافت را لمس کن، دست یافتنیست…

 

با سایت آسمونی همراه باشید تا با جدیدترین جزئیات سهام عدالت آشنا شوید…

 

راهنمای استفاده از سهام عدالت :

 

۱) ورود به سامانه سهام عدالت و کار با آن توسط مشمولین سهام عدالت مستلزم کسب راهنمایی اولیه می باشد. از مشمولین عزیز درخواست می شود قبل از

شروع کار با این سامانه، راهنمای آن را با دقت مطالعه و طبق آن اقدام کنند تا استفاده از خدمات سامانه برای آنان سریع و نتیجه بخش شود.

 

۲) سامانه سهام عدالت با بانک اسامی و اطلاعات مشمولان سهام عدالت مرتبط بوده و خدمات آن عبارت است از:

• اعلام مشمول بودن یا نبودن هر فرد در طرح سهام عدالت
• اعلام وضعیت متوفی بودن مشمول
• صدور صورت وضعیت تسویه اقساط
• صدور قبض پرداخت مانده ارزش تسویه نشده سهام عدالت
• دریافت و ثبت شماره شبا بانکی مشمول

۳) استفاده از سامانه سهام عدالت مشروط به ورود کد ملی و برخی مشخصات هویتی در سامانه است و ضرورت دارد این اطلاعات توسط شخص مشمول یا ولی،

قیم و یا وکیل قانونی وی با دقت وارد سامانه شود. همچنین، درج شماره تلفن همراه در دسترس جهت ارسال پیامک یا اطلاع رسانی سازمان خصوصی سازی

الزامی است.

۴) کلیه مشمولین که در دوره ده ساله اجرای طرح سهام عدالت از ابتدای سال ۱۳۸۵ تا پایان سال ۱۳۹۴ ثبت نام شده قطعی در تعاونیهای سهام عدالت شهرستان

ها بوده اند، می توانند از طریق این سامانه، ضمن کسب اطلاع از مشمول بودن، صورت وضعیت تسویه اقساط خود را مشاهده یا از آن نسخه چاپی تهیه کنند.

۵) مشخصات هویتی کلیه مشمولین سهام عدالت تا دی ماه سال ۱۳۹۵ از طریق سازمان ثبت احوال کشور اخذ و به روز رسانی شده و ملاک اعلام وضعیت

مشمولین، ارایه صورت وضعیت تسویه اقساط و سایر خدمات این سامانه می باشد.

۶) در خصوص مشمولینی که طبق اطلاعات اخذ شده تا دی ماه ۱۳۹۵ از سازمان ثبت احوال کشور، جزو فوت شدگان تعیین شده اند، متعاقبا از طریق سامانه سهام

عدالت اطلاع رسانی خواهد شد. ۱۳۹۵ تا پایان شهریور ماه ۱۳۹۶ ، پس از مشاهده صورت /۱۲/ ۷) مشمولین سهام عدالت می توانند از ۱۷ وضعیت تسویه اقساط

خود، در خصوص باقی مانده ارزش سهام که به طور کامل تسویه نشده ، نسبت به مبلغی که تمایل به پرداخت داشته و آن را در سامانه تعیین می کنند، یک قبض

پرداخت دارای شناسه واریز از سامانه دریافت نمایند. مشمولانی که در صورت وضعیت خود از تخفیف برخوردارند، فاقد قبض پرداخت هستند و اکیدا نیز نباید هیچ

وجهی به حساب دولت واریز نمایند.

۸) پرداخت های مشمولین فقط از طریق بانک ملی ایران صورت خواهد گرفت و مشمولین می توانند مبلغ مدنظر خود را با استفاده از شناسه پرداخت و معادل مبلغ

درج شده در قبض پرداخت که از سامانه دریافت می نمایند، پرداخت نمایند. پرداخت هرگونه وجه درخصوص سهام عدالت به جز از طریق بانک ملی ایران غیرقانونی

است و تقاضا می شود مشمولین محترم به طور اکید از پرداخت پول به هر روش دیگر اجتناب نمایند.

۹) مشمولین سهام عدالت می توانند از تاریخ ۱۳۹۶/۱/۳۰  و در اجرای مرحله دوم طرح ساماندهی سهام عدالت با مراجعه به سامانه نسبت به ورود و ثبت شماره

شبا بانکی که حساب بانکی مرتبط به آن قابلیت واریز وجه به آن حساب را داشته باشد، اقدام نمایند. هر نفر مشمول سهام عدالت باید انحصاراً شبا بانکی به نام

خود را در سامانه درج کند و امکان ثبت و تایید شماره شبا بانکی مربوط به ولی مشمول یا وکیل و قیم و یا هر فرد دیگری وجود ندارد.

۱۰) لازم است مشمولین سهام عدالت که شخصاً دارای یک حساب بانکی معتبر نیستند، با مراجعه به بانک ها یا موسسات مالی اعتباری عضو شبکه شتاب نسبت

به افتتاح حساب اقدام کنند و کلیه مشمولینی که دارای حساب بانکی معتبر هستند شماره شبا بانکی خود را از طریق شعب، دستگاه های خودپرداز، تلفن بانک،

اینترنت بانک و سایر ابزارها و امکانات بانکی دریافت و به سامانه اعلام نمایند.

ب- گام های ده گانه کار با سامانه:

۱) برای ورود به سامانه باید نشانی www.samanese.ir را در نوار آدرس مرورگر وب خود تایپ نمایید . پس از مشاهده صفحه ذیل (شکل ۱)، با کلیک روی کلید

“ورود” به سامان ه مشاهده صورتحساب سهام عدالت وارد شوید:

 

برای استفاده از این سامانه می بایست از مرورگرهای وب، مانند: فایر فاکس و گوگل کروم و یا کرومیوم استفاده نمایید. درغیر اینصورت پیغام”مرورگر شما برای

استفاده از سامانه مناسب نمی باشد” بر روی صفحه نمایان می گردد.برای دریافت هر یک از این مرورگرها میتوانید با کلیک بر روی لینک موجود در صفحه فو ق، آنها

را دانلود نموده و بر روی سیستم خود نصب کنید.

۲) پس از انجام مرحله فوق، صفحه مقررات سامانه مطابق (شکل ۲) نمایش داده می شود:

 

پس از مطالعه مقررات سامانه و در صورت موافقت با آن، گزینه “مطالب فوق را مطالعه نموده و م ی پذیرم” را انتخاب نموده و بر روی کلید ادامه کلیک نمایید.

۳) مطابق (شکل ۳) کد ملی خود را بصورت کامل و بدون خط تیره در کادر وارد نمایید:

 

جهت حفظ ایمنی سیستم، در این صفحه باید کد امنیتی (بدون حساسیت به بزرگ و کوچک بودن حروف) داخل کادر را تایپ نمایید. اگر کد امنیتی مورد نظر

ناخواناست، بر روی آن کلیک نمایید تا ب هروزرسانی شده و کد جدیدی برای شما به نمایش درآید. اگر کد امنیتی صحیح وارد نشود، پیغام “کد امنیتی اشتباه است”

نمایش داده می شود و لازم است مجدداً با دقت وارد گردد.

در صورتیکه کد ملی به صورت صحیح وارد نگردد، سامانه مطابق(شکل ۴) پیغام”لطفا شماره ملی را به شکل صحیح وارد نمایید” را نمایش میدهد:

 

۴) پس از ورود کد ملی و کد امنیتی بصورت صحیح، روی دکمه ادامه کلیک نمایید تا اطلاعات کد ملی شما در سیستم، اعتبار سنجی گردد. در این حالت پیامهای

ذیل حسب انواع کد ملی مشاهده می شود:

الف- کد ملی وارد شده مشمول سهام عدالت نبوده و سامانه پیغامی مطابق (شکل ۵) را نمایش می دهد. در اینصورت با کلیک بر روی دکمه خروج از سامانه، از

سامانه خارج گردید:

 

ب – کد ملی وارد شده در بانک اطلاعاتی بعنوان یک فرد متوفی شناسایی شده و سامانه پیغامی مطابق (شکل ۶) نمایش می دهد. در اینصورت با کلیک بر روی

دکمه “خروج از سامانه” از سامانه خارج شوید:

 

ج- در صورتی که کد ملی وارد شده، بعنوان مشمول سهام عدالت شناسایی گردد، با کلیک بر روی کلید” ادامه ” وارد صفحه بعدی شوید.

۵) در این قسمت، ۴ مرحله طی چهار صفحه ذیل برای انتخاب اطلاعات هویتی شامل نام و نام خانوادگی ، نام پدر، تاریخ تولد، شماره شناسنامه در نظر گرفته شده

است. مشمول می بایستی از بین گزینه ها، گزینه صحیح را انتخاب و با کلیک بر روی کلید “ادامه” هرچهار صفحه را مطابق شکل های ۷ الی ۱۰ تکمیل و به صفحه

بعد برود:

نکته ۱:

نشانگر زمان در سمت چپ و پایین این صفحات، زمان مجاز باقیمانده برای فعالیت در این مرحله را تا خروج خودکار از سامانه نمایش می دهد. هنگامی که زمان به اتمام برسد، شما از سامانه خارج می شوید و لازم اس ت دوباره به سامانه وارد شوید.

نکته ۲:

مشمولینی که به هر دلیل فاقد شماره شناسنامه می باشند، باید گزینه خط تیره را انتخاب نمایند.

۶) در این قسمت مطابق (شکل ۱۱ ) خلاصه اطلاعات هویتی انتخاب شده نمایش داده می شو د. درصورت تایید

اطلاعات مورد نظر با کلیک بر روی کلید “ادامه” به مرحله بعدی هدایت می شوید :

 

چنانچه اطلاعات درست انتخاب نشده باشد، پیغام (شکل ۱۲ ) نمایش داده خواهد شد. در این حالت اگر قصد اصلاح اطلاعات را دارید با کلیک بر روی کلید”اصلاح” به

صفحه اول مرحله شناسایی(انتخاب نام و نام خانوادگی) بازگشته و تمامی اطلاعات را مجدداً انتخاب نمایید و سپس کلید ” ادامه” را کلیک کنید:

نکته ۳:

در بخش اخذ اطلاعات هویتی، اگربیش از سه بار، اطلاعات نادرست انتخاب شود، دسترسی به سامانه تا ۷۲ ساعت مسدود می گردد (شکل ۱۳).

 

۷) در این مرحله، “صورت وضعیت دارایی” یا ” صورتحساب تسویه اقساط سهام عدالت” مشمول برای کدملی وارد شده مطابق (شکل ۱۴ ) نمایش داده می شود.

در صورت تمایل به خروج از این صفحه ، کلید “پایان استعلام” را کلیک و از سامانه خارج شوید. با کلیک بر روی کلید “چاپ صورتحساب”، درصورتی که سیستم شما

به چاپگر متصل باشد، امکان چاپ 

صورتحساب وجود دارد. با کلیک بر روی کلید “صدور قبض پرداخت” می توانید نسبت به صدور قبض برای پرداخت باقیمانده ارزش اولیه سهام تخصیصی اقدام کنید.

برای ورود اطلاعات مربوط به شماره شبا بانکی کلید”ثبت شماره شبا بانک ی” را کلی ک و به صفحه ورود اطلاعات هدایت می گردید.

نکته ۴:

مشمولین می توانند با مراجعه به شعب بانکها و موسسات مالی اعتباری یا از طری ق سای ت اینترنت ی و دستگا ه های خودپرداز و سایر امکانات بانک ها ،

شناسه حساب بانکی ایران (شبا) ۲۴ رقمی مربوط ب ه حسا ب بانک ی خو د را دریافت نمایند. شماره شبا بانکی که وارد سامانه خواهید نمود باید الزاماً به نام

شخص مشمول باشد.

۸) در صفحه ذیل (شکل ۱۵ ) می توانید با ورود مبلغی که مایل به پرداخت آن هستید، از حداقل ۱۰۰،۰۰۰ ریال تا حداکثر معادل مبلغ باقیمانده ارزش اولیه سهام

تخصیصی که در صورتحساب شما درج شده است، نسبت به صدور قبض پرداخت با کلیک بر روی کلید “ثبت نهایی و صدور قبض پرداخت” اقدام نمایید.

نکته ۵:

در زمان وارد نمودن مبلغ دقت نمایید که تنظیم زبان صفحه کلید شما انگلیسی باشد.

 

۹) قبض پرداخت مشمول مطابق( شکل ۱۶ )نمایش داده می شود و دارای قابلیت چاپ است . این قبض دارای مبلغ قابل پرداخت انتخاب شده توسط مشمول و

حاوی شناسه پرداخت عددی و بارک د بوده و مبلغ مذکور قابل تغییر مجدد نم یباشد. مشمول میتواند با در اختیار داشتن این قبض و شناسه پرداخت آ ن معادل مبلغ

انتخابی خود که در قبض پرداخت آن درج شده از طریق مراجعه به بانک ملی ایران، نسبت به پرداخت اقدام نماید.

 

۱۰) در صفحه ورود شماره شبا بانکی (شکل ۱۷ )می توانید شماره شبا بانکی خود را (بدون IR) و همچنین شماره تلفن همراهی که به آن دسترسی کامل دارید را

وارد نمایید. پس از ورود صحیح اطلاعات مذکور، کلید “تایید و ثبت اطلاعات در سامانه” را کلیک نمایید.(با ورود صحیح کد شبا بانکی، نام بانک عامل که شماره شبا

بانکی مربوط به شماره حساب آن می باشد، به صورت خودکار در سامانه درج می گردد.)

درصورتیکه شماره شبا بانکی یا تلفن همراه به صورت صحیح وارد نگردد، پیغام خطا مطابق زیر(شکل ۱۸ )نمایش داده می شود که در این حالت باید مجدداً اطلاعات

مذکور به صورت صحیح وارد سامانه گردد.

پس از ورود و ثبت اولیه اطلاعات به صورت صحیح و کامل، صفحه اعلام وضعیت شماره شبا بانک ی در سامان ه مانند شکل زیر(شکل ۱۹ ) نمایش داده خواهد شد و

وضعیت تایید شماره شبا بانکی مشمول در سطر آخر این صفح ه قابل مشاهده است. مشمول می تواند پس از ۱۵ روز از تاریخ ثبت اولیه اطلاعات، با مراجعه به

سامانه از نتیجه تایید یا عدم تایید شماره شبا بانکی خود در همین صفحه مطلع گردد.

پس از طی شدن مدت ۱۵ روزه مورد نظر و با مراجعه به سامانه در صفحه مذکور، در صورت یکه شماره شبا بانکی مورد تایید قرار گرفته باشد، پیام” تایید و ثبت

نهایی شد.” ( شکل ۲۰ ) مشاهده می گردد.

در صورت عدم تایید شماره شبا بانکی، پیام “عدم تایید، نیازمند اصلاح و ثبت شماره شبا بانکی جدید” نمایا ن می گردد (شکل ۲۱ ). در این وضعیت لازم است

مجدداً با کلیک بر روی کلید” ثبت شماره شبا بانکی جدید در سامانه” به صفحه ورود شماره شبا بانکی برای ورود اطلاعات وارد شوید.

• پس از انجام مراحل فوق، کار شما با سامانه سهام عدالت به اتمام رسیده است و میتوانید صفحه مرورگر خود را ببندید و از سامانه خارج شوید.لازم به ذکر است سود سهام عدالت مشمول در آینده به شماره شبا بانکی تاییدشده واریز خواهد شد و نیاز به اقدام خاصی از سوی مشمول نم یباشد.
• در صورتیکه قصد داشته باشید این مراحل را برای شماره ملی دیگری انجام دهید، لازم است مجدد اً مراحل فوق را از ابتدا در سامانه انجام دهید.

اخبار جدید نیز در بخش انتهای صفحه “تازه های مرتبط” درج شده است.

۱- مقدمه

توزیع سهام شرکت‌های دولتی در میان جامعه و به‌ویژه اقشار کم بضاعت آن در اواخر دوره دوم ریاست جمهوری آقای خاتمی مطرح شد و در کوران رقابت‌های

انتخاباتی ریاست جمهوری در برنامه‌های اقتصادی تعدادی از نامزدها جای گرفت. با پیروزی آقای دکتر‌ احمدی‌نژاد بر دیگر رقبا، اجرای طرح سهام عدالت با جدیت

بیشتری مورد تأکید مسئولان جدید قرار گرفت و سرانجام «آیین‌نامه اجرایی افزایش ثروت خانوارهای ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون براساس توزیع سهام

عدلات» در تاریخ ۱۳۸۴/۱۱/۰۹ و پس از اصلاح متن اولیه که خود در ۱۳۸۴/۰۸/۲۳ مصوب هیأت وزیران شده بود، به تصویب این هیأت رسید.

تصویب اساسنامه شرکت کارگزاری سهام عدالت در همین روز بر عزم راسخ دولت جدید در عملی ساختن این پروژه صحه گذاشت و سهام مزبور پیش از آغاز سال

۸۵ مطابق ماده ۷ آیین‌نامه اجرایی پیش گفته، در چهار استان به تعدادی از مشمولان طرح اعطا شد. طرح مورد بحث که بنا به اساسنامه شرکت کارگزاری سهام

عدالت و به گفته مسئولان آن اهدافی همچون گسترش مالکیت واحدهای تولیدی در بین اقشار کم درآمد، کاهش خطرات ناشی از تمرکز دولت، بهبود توزیع ثروت و

درآمد و تسریع در روند خصوصی‌سازی را نشانه رفته، با نقد منتقدان و تأیید حامیان روبه‌رو شد و بحث‌های فراوان برانگیخته است.

متن پیش‌رو می‌کوشد، با معرفی و نقد منصفانه طرح سهام عدالت گامی در راستای توزیع همگون‌تر ثروت ایرانی در میان ایرانیان بردارد.

 

سهام عدلت چیست و سهام عدالت به چه کسانی تعلق میگیرد؟

 

نحوه دریافت سود سهام عدالت و خرید سهام عدالت چگونه است؟

 

استعلام و پیگیری سهام عدالت از کجاست؟

 

سایت رسمی سهام عدالت چه آدرسی است؟

 

قیمت سهام عدالت در سال ۹۶ و ارزش سهام عدالت هر فرد چقدر است؟

 

نحوه واگذاری و فروش سهام عدالت به چه صورت است و آیا قادر خواهد بود فقر را ریشه کن کند؟

 

و سهام عدالت چه تاثیری بر خصوصی سازی دارد؟

 

پاسخ کلیه سوالات در ادامه متن آمده و اطلاعات تماس، آدرس وبسایت سهام عدالت در انتهای صفحه ذکر شده است.

 

اطلاعات تماس

 

وب سایت ثبت نام سامانه سهام عدالت: www.samanese.ir

 

تلفن: ۰۲۱۸۳۳۳۸

نمابر: ۰۲۱۸۸۰۸۵۶۶۷

پست الکترونیک: edalat@samanese.ir

۲- معرفی طرح سهام عدالت:

۲-۱- اهداف طرح

اهداف طرح براساس اساسنامه سهام عدالت و اساسنامه تیپ تعاونی‌های عدالت استانی، مشتمل بر موارد زیر است:

1. توزیع متعادل‌تر ثروت و درآمد
2. تسریع در روند خصوصی‌سازی
3. روش‌های شفاف‌تر در واگذاری
4. افزایش درآمد دائمی برای خانوارها
5. کاهش مالکیت دولت و انتقال مالکیت به مردم
6. افزایش کارایی بنگاه‌های دولتی
7. گسترش سهم تعاون در اقتصاد کشور

۲-۲- ساختار اجرایی طرح

ستاد مرکزی توزیع سهام عدالت، عالی‌ترین نهاد فعال در پروژه مورد بحث است.

این ستاد از ۱۸ عضو تشکیل شده که ۱۲ عضو آن دارای حق رأی و ۶ عضو دیگر حق رأی ندارند.

ریاست این ستاد برعهده بالاترین مقام اجرایی کشور است و ۹ وزیر هیأت دولت در کنار رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران ۱۲ عضو دارای حق رأی این ستاد را تشکیل می‌دهند. ستاد مرکزی که با هدف برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر فرآیند واگذاری سهام عدالت تشکیل شده است از اختیاراتی همچون واگذاری سهام عدالت، تعیین اولویت استان‌ها و مشمولان طرح، تصویب ضوابط اجرایی، تعیین وظایف ستادهای استانی و نظارت بر عملکرد آنها و انجام هرگونه اقدامات اجرایی لازم در چارچوب مقررات مربوطه، برخوردار است.

ستادهای استانی را شاید بتوان دومین نهاد مؤثر در فرآیند اجرای پروژه سهام عدالت دانست.

مسئولیت حسن اجرای تصمیمات ستاد استانی، برعهده رئیس سازمان امور اقتصادی و دارایی استان است. و آخرین بند که به انجام هرگونه فعالیت نافع برای شرکت اشاره کرده، مؤید فراخی بسیار حوزه عمل این شرکت است. سرمایه این شرکت در زمان تأسیس پانصد میلیون ریال است که صددرصد آن به وزارت اقتصاد و دارایی تعلق دارد. سهام شرکت به تدریج به تعاونی‌های عدالت استانی واگذار شده و به سهام طبقه ب (عادی) تنزل می‌یابد. در انجام مراحل افزایش سرمایه، حق‌تقدم از سهامداران طبقه ب سلب شده و به سهامدار طبقه الف تعلق می‌گیرد. تصمیمات مجامع عمومی این شرکت نیز در صورت حضور و موافقت سهامدار طبقه الف یا وکیل وی معتبر خواهد بود. شرکت‌های تعاونی عدالت استانی دیگر نهاد اجرایی درگیر در طرح سهام عدالت هستند. کلیه اعضا مکلف‌اند به مسئولیت‌های قانونی خود که محدود به یک صدم درصد کل سهام تعاونی است، عمل کنند.

۲-۳- مراحل اجرایی طرح

مراحل انجام پروژه سهام عدالت را می‌توان به سه مرحله اصلی واگذاری (فروش اقساطی) شرکت‌های دولتی به شرکت کارگزاری سهام عدالت و واگذاری (فروش اقساطی) سهام شرکت کارگزاری مزبور به تعاونی‌های عدالت استانی و در گام آخر توزیع سهام تعاونی‌های مذکور به مشمولان طرح تقسیم کرد؛ هر چند هر یک از این سه مرحله به نوبه خود سازوکارهای اجرایی ویژه‌ای را می‌طلبند. انتخاب و ارزش‌گذاری شرکت‌های قابل‌واگذاری به شرکت کارگزاری، شناسایی مشمولان به عنوان اعضای تعاونی‌های عدالت استانی، ارزش‌گذاری سهام واگذار شده به هر مشمول و تعیین و دریافت اقساط سهام واگذار شده،

در اولین گام اجرا نمودن سه مرحله پیش گفته خودنمایی می‌کنند.

ارزش معامله در هر یک از مراحل یاد شده بدون احتساب سود فروش اقساطی منظور خواهد شد.

۳- ایرادات وارد بر طرح

۳-۱- تبعات ساختار طرح
۳-۱-۱- تمرکز:
هر چند یکی از اهداف طرح سهام عدالت کاهش خطرات ناشی از تمرکز دولت ذکر شده است، لکن مراحل اجرایی طرح مزبور نه تمرکززدا که تمرکززا است. تجمیع مالکیت و مدیریت قریب به ۵۰۰ شرکت دولتی در شرکت کارگزاری سهام عدالت، چیزی جز افزودن بر نهادهای اقتصادی بسیار بزرگ دولتی و شبه دولتی در برندارد. اگرچه واگذاری سهام شرکت کارگزاری مزبور به تعاونی‌های عدالت استانی در بلندمدت (پس از ۲۰ سال و اتمام فروش اقساطی) بر سهامداران این شرکت خواهد افزود، اما ریالی از دارایی‌های آن نخواهد کاست و در مالکیت شرکت‌های واگذار شده خللی ایجاد نخواهد کرد.

۳-۱-۲- تشکیل نهادهای اداری بزرگ و بروکراتیک
جدا از شرکت کارگزاری سهام عدالت که نهاد اقتصادی عظیم و تأثیرگذاری خواهد بود، در فرآیند اعطای سهام شرکت‌های دولتی به مردم کم‌بضاعت، نهادهای اداری بسیار فربهی حضور خواهند یافت که انتظار چالاکی از آنها بیهوده است. ستاد مرکزی با ۱۸ عضو که در بردارنده رئیس جمهور و ۹ وزیر است و چنین به نظر می‌رسد که عمده کار اجرایی آن برعهده ۶ عضو بدون حق رأیش باشد و همچنین ستادهای استانی نیز که با اعضایی متناظر واحد مرکزی خود تشکیل خواهند شد، نهادهایی با اعضایی بلند مرتبه‌تر از حد و اندازه این طرح هستند و تصور تشکیل جلسات آن با وقفه‌های طولانی و بدون حضور تمامی اعضا، کار دشواری نیست.

از دیگر سو تشکیل و تأسیس شرکت‌های تعاونی استانی از توجیه قابل ملاحظه‌ای برخودار نیست.

۳-۲- تبعات اجرایی طرح
۳-۲-۱- اخلال در فرآیند خصوصی‌سازی
با وجود آن که در مواردی بعضی از مسئولان طرح، سهام عدالت را یگانه راه خصوصی‌سازی دانسته‌اند، نگارنده بر این باور است که نه تنها چنین نیست که سهام عدالت مخل خصوصی‌سازی نیز خواهد بود.

از دیگر سو ورود نزدیک به ۵۰۰ شرکت دولتی به پرتفوی کارگزاری سهام عدالت از آن رو که با مالکی حداقل ۴۹ درصدی همراه خواهد بود، می‌تواند مانعی در ورود آنان به بورس اوراق بهادار باشد.

۳-۲-۲- دامنه زمانی بلندمدت
دامنه زمانی طرح ۲۰ سال در نظر گرفته شده که این مدت زمانی طویل می‌تواند نقطه ضعفی برای اجرای طرح مزبور در سرزمینی باشد که در اجرای برنامه‌های چهار ساله‌اش درمانده است. واگذاری تدریجی در دامنه زمانی ۲۰ ساله بدون احتساب سود فروش اقساطی که رقم قابل‌توجهی در این دامنه فراخ زمانی خواهد بود، به نوبه خود قابل تأمل است. از دیگر سو اخراج اعضای تعاونی با از دست دادن شرایط عمومی و اختصاصی در مدت زمان یاد شده و دیگر مواردی که اداره تعاونی‌ها و ستادها را با مشکلات گوناگون رودررو کند، خارج از تصور نیست.

۳-۲-۳- تعداد بسیار اعضا
گستره شمول طرح مورد بحث چند ده میلیون نفر را در برخواهد داشت، که هر یک به عنوان عضوی از یک تعاونی استانی خود را در تصمیمات مربوط به اداره تعاونی یا شاید شرکت‌ کارگزاری معظم سهام عدالت محق بدانند. برگزاری مجامع عمومی شرکت‌هایی با چند ده میلیون عضو امری بسیار دشوار است که طراحان پروژه سهام عدالت با برگزاری انتخابات نمایندگان اعضا در صدد رفع آن برآمده‌اند، لکن انجام چنین انتخاباتی نیز دشواری خاص خود را خواهد داشت. از دیگرسو پاسخ‌گویی به خیل افرادی که به خوبی از حقوق و وظایف خود آگاه نیستند و ممکن است با برداشت نادرست از وعده‌های داده شده، انتظاراتی فراتر از حدود طرح داشته باشند، بر مشکلات اجرای پروژه خواهد افزود.

۴- نتیجه‌گیری و پیشنهاد

طرح سهام عدالت از تناقض اهداف و برنامه در رنج است.

طراحان این پروژه به تأسیس نهادها و ادارات بزرگ و بروکراتیکی همت گماشته‌اند که لزوم و نحوه تشکیل هر یک از آنان می‌تواند محل پرسش‌های فراوان باشد. به راستی حضور رئیس‌جمهور به عنوان مدیر ارشد و همراهی ۹ وزیر با وی در پروسه اعطای سهام شرکت‌های دولتی به مردمان کم‌بضاعت در پی چه ضرورتی پدید آمده است و مگر نه آن که سازمان خصوصی‌سازی و نهادهای حمایتی همچون دفتر امور مناطق محروم، سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی (ره) از توانایی به سرانجام رساندن چنین طرحی برخوردارند. از سوی دیگر آیا خرید سهام عدالت، بازپرداخت اقساط و توزیع سود آن در میان مشمولان می‌تواند توجیه‌گر تأسیس ۳۰ تعاونی استانی که هر یک هیأت مدیره، بازرس، مدیرعامل و دیگر مستخدمین اجرایی و اداری را در بطن خود دارند و هزینه فراوانی در پی می‌آورند، باشد و مگر نه این که ستادهای استانی، خود قادر به سامان‌دهی این سه مهم هستند.

سهام واگذار شده می‌تواند در وثیقه سازمان خصوصی‌سازی یا خود شرکت باشد و به صورت اقساطی به مشمولان واگذار گردد.

با چنین شیوه‌ای خصوصی‌سازی اعمال خواهد شد و شرکت‌ها از شانس بیشتری برای پذیرش در بورس برخوردار خواهند شد.

اطلاعات تماس

وب سایت سامانه سهام عدالت: www.samanese.ir

تلفن: ۰۲۱۸۳۳۳۸

نمابر: ۰۲۱۸۸۰۸۵۶۶۷

پست الکترونیک: edalat@samanese.ir

مطالعات بیشتر:

بیائید کمتر گول بخوریم و هوشمندانه عمل کنیم

اینده تورم و نرخ دلار در سال ۱۳۹۳