مولفه های جدید هوش هیجانی

مولفه های نوین هوش هیجانی

هوش عاطفی، هوش احساسی یا هوش هیجانی (Emotional intelligence یا EI) به مجموعه ای کامل از عواطف هیجانی و همچنین شناسایی و شناخت و کنترل عواطف خود و دیگراندر قبال ما است.

باید اذعان کنم که افرادی که EI یا هوش هیجانی بالایی دارند، دارای ۴ ویژگی منحصربفرد هستند.

اول مولفه های رفتاری

دوم مولفه های فیزیولوژیک

سوم مولفه های شناختی

چهارم مولفه های بیرونی

مازیارمیر بعنوان مدرس هوش هیجانی به شدت معتقد است که مدیران و رهبران با هوش‌های هیجانیِ بالاتر، توان بیشتری برای هدایتِ سازمانِ تحت کنترل‌شان دارند. یافته‌های جدید نشان می‌دهد کارکنانی که دارای وجدان کاری و احساس وظیفه‌شناسی بالایی هستند، اما فاقدِ هوش هیجانی و اجتماعی‌اند، در مقایسه با کارکنان مشابهی که از هوش هیجانی بالایی برخوردارند، عملکرد ضعیف‌تری دارند.

از مقالاتِ پژوهشی برخی دانشمندان این‌گونه بر می‌آید که، کسانی که از هوش هیجانی برخوردارند می‌توانند عواطف خود و دیگران را کنترل کرده، بینِ پیامدهای مثبت و منفی عواطف تمایز گذارند و از اطلاعاتِ عاطفی برای راهنمایی فرایندِ تفکر و اقدامات شخصی استفاده کنند. هوش هیجانی، اصطلاحِ فراگیری است که مجموعهٔ گسترده‌ای از مهارت‌ها و خصوصیات فردی را دربرگرفته و به‌طور معمول به آن دسته مهارت‌های درون فردی و بین فردی گفته می‌شود که فراتر از دایرهٔ مشخصی از دانش‌های پیشین، چون بهرهٔ هوشی و مهارت‌های فنی یا و کاملا تخصصی است.

اما در اینجا باید نگاهی داشته باشیم به اندیشه های ارسطوی بزرگ . او از فیلسوفان یونان باستان و یکی از برترین فیلسوفان غربی است که ۲۰ سال در مکتب افلاطون به تحصیل علم پرداخت و انچنان به پیشرفتی دست پیدا نمود که افلاطون به وی لقب عقل داد .او  ۴ سال ، آموزگار اسکندر مقدونی بود . نوشته‌های او در زمینه‌ها و رشته‌های گوناگون از جمله فیزیک، متافیزیک،شعر، زیست‌شناسی، منطق، علم بیان، سیاست، دولت و اخلاق بوده‌اند.ارسطو به همراه سقراط و افلاطون از تأثیر گذارترین و بزرگترین فیلسوفان یونان باستان بوده‌اند ، بدین سبب بوده که ارسطو لقب معلم اول را دارا است ،همچنین در خصوص تعریف فلسفه از دیدگاه او ؛ ارسطوفلسفه را به‌عنوان «دانش هستی» تعریف می‌کنند . خوب حال به جملهارسطو پیرامون هوش هیجانی بپردازیم :

\” عصبانی شدن سهل است و هرکسی عصبانی می شود، اما عصبانی شدن در برابر فرد مناسب، به میزان و اندازه مناسب، در زمان مناسب، به دلیل مناسب و مخصوصا به روش مناسب هرگز آسان نبوده و نیست .\”

هوش هیجانی یکی از جذاب‌ترین حوزه‌های علم روان‌شناسی به شمار می‌رود به‌طوری که افراد بسیاری در تلاش هستند هوش هیجانی خود را تقویت کنند تا با استفاده از آن در امور مختلف زندگی خود و روابط‌شان با اطرافیان موفق عمل کنند. در ادامه به مؤلفه های هوش هیجانی و ویژگی‌های شخصیتی افرادی که از هوش هیجانی برخوردارند اشاره‌ای خواهیم داشت؛ با ما همراه باشید.

حتما تاکنون در زندگی با افرادی مواجه شده‌اید که همواره در حالت روحی خوبی قرار دارند و قادرند از سخت‌ترین مشکلات زندگی با متانت عبور کنند و به‌نوعی باعث آرامش دیگران نیز هستند. روان‌شناسان به این تیپ‌های شخصیتی، افراد دارای هوش هیجانی می‌گویند.

هوش هیجانی عبارت است از توانایی درک و مدیریت احساسات. کارشناسان معتقدند در برخی موارد این نوع هوش نسبت به IQ نقش مهم‌تری در موفقیت افراد دارد. محققین در مطالعات خود به این نتیجه رسیده‌اند که رشد هوش هیجانی با تصمیم‌گیری‌های افراد و تحصیلات دانشگاهی آنها مرتبط است.

به نظر شما برای برخورداری از هوش هیجانی لازم است چه کارهایی انجام بدهیم؟ «دنیل گلمن»، روان‌شناس و فروشنده‌ی ممتاز، ۵ نکته‌ی کلیدی را برای رشد هوش هیجانی توصیه کرده است. در ادامه به ۵ عاملی که باعث افزایش مهارت‌های افراد در حوزه‌های مختلف می‌شوند، می‌پردازیم.

حتما بخوانید: تعریف هوش هیجانی به زبان ساده
خودآگاهی
خودآگاهی یا توانایی درک و شناخت احساسات خود نقش مهمی در هوش هیجانی ایفا می‌کند. با شناخت دقیق احساسات خود قادر خواهید بود بر اعمال، احساسات و حالات دیگر افراد تأثیر بگذارید.

به منظور خودآگاه بودن باید بتوانید احساسات خود را درک کنید، واکنش‌های احساسی خود را در موقعیت‌های مختلف بشناسید و میان احساسات مختلف خود تمایز قائل شوید. افراد خودآگاه توانایی درک ارتباط بین آنچه حس می‌کنند و چگونگی رفتار خود را در مقابل این حس دارند. این افراد به نقاط ضعف و قوت شخصیت خود واقف هستند و همواره از کسب معلومات و تجربیات جدید استقبال می‌کنند به‌طوری که حتی از واکنش‌های خود در قبال دیگران نیز یاد می‌گیرند.

گلمن معتقد است افرادِ خودآگاه معمولا شوخ‌طبع هستند و از اعتماد به نفس بالایی برای استفاده از توانایی‌های خود برخوردارند و نحوه‌ی درک اطرافیان را از خود به‌خوبی می‌دانند.

 

علاوه بر آگاهی از احساسات و تأثیر آن بر دیگران، هوش هیجانی مستلزم مدیریت احساسات فرد نیز است. البته این به معنای پنهان کردن احساسات واقعی یا نقش بازی کردن برای دیگران نیست بلکه به معنای بروز احساسات در زمان و مکان مناسب است. خودتنظیمی در واقع به معنای ابراز احساسات در وقت مناسبش است.

افرادی که این مهارت را دارند عمدتا افرادی انعطاف‌پذیرند که به‌سرعت خود را با تغییرات منطبق می‌کنند. این دسته از افراد قادرند به‌سادگی از پس مشکلات و موقعیت‌های سخت زندگی برآیند. گلمن معتقد است افراد دارای این ویژگی شخصیتی بسیار هشیارند، سنجیده رفتار می‌کنند و مسئولیت تأثیر رفتارشان را بر دیگران می‌پذیرند.

توانایی تعامل با دیگران یکی دیگر از جنبه‌های مهم هوش هیجانی است. درک صحیح احساسات دیگران گاهی از شناخت احساسات خود فرد با اهمیت‌تر است چراکه با شناخت درست احساسات دیگران می‌توان به بهبود روابط و ارتباطات با اطرافیان کمک کرد.

در محیط‌های کاری نیز ارتباطات صحیح بین مدیر و کارمند، و کارمندان با همکاران خود به بازدهی مجموعه کمک شایانی خواهد کرد. برخی از مهار‌ت‌های مهم ارتباطی عبارتند از گوش دادن مؤثر، مهارت‌های کلامی، مهارت‌های غیرکلامی، رهبری، پیگیری.

همدلی

همدلی یا توانایی درک احساسات دیگران برای داشتن هوش هیجانی بسیار مهم است اما در واقع این مفهوم بسیار وسیع‌تر از درک احساسات دیگران است به‌طوری که واکنش‌های شما را با توجه به ابراز احساسات دیگران نیز دربرمی‌گیرد. به‌عنوان مثال وقتی متوجه می‌شوید فردی نا‌امید یا ناراحت است، در این شرایط نحوه‌ی رفتار شما با او بسیار مهم است. در این مواقع ممکن است با آن فرد محتاطانه صحبت کنید که ناراحت نشود یا تلاش کنید او را از غصه‌هایش خلاص کنید.

همدلی با دیگران به افراد امکان می‌دهد قدرت تأثیر ارتباطات اجتماعی را به‌خصوص در محیط کار بیشتر درک کنند. افرادی که این ویژگی شخصیتی را دارند، قادرند میزان نفوذ خود را در روابط با دیگران درک کنند و متوجه تأثیر نیروی رفتار و احساسات متقابل با دیگران می‌شوند و با تفسیر شرایط مختلف از این نیروها بهترین نتیجه را به‌دست می‌آورند.

انگیزه

انگیزه‌ی ذاتی افراد نیز نقش مهمی در برخورداری از هوش هیجانی ایفا می‌کند. افرادی که دارای هوش هیجانی هستند معمولا توسط مشوق‌های بیرونی مثل پول، شهرت، درک متقابل و تحسین به انجام کاری ترغیب می‌شوند و در به سرانجام رساندن مسئولیت‌های خود بیشتر به دنبال پاسخ‌گویی به نیازها و اهداف شخصی خود هستند و برخی کارها را به منظور انگیزه‌های شخصی‌ای که دارند انجام می‌دهند و از این طریق بر تجربیات خود می‌افزایند.

این‌گونه افراد معمولا بسیار فعال‌اند، برای خود اهداف بالایی تعیین می‌کنند و همواره در تلاش برای یافتن راه‌هایی برای انجام دادن بهتر کارها به منظور دستیابی به اهداف‌شان هستند. این افراد معمولا حس مسئولیت‌پذیری و تعهد بالایی دارند و سعی می‌کنند کارها را زودتر از موعد خود به اتمام برسانند

 

تست هوش هیجانی و تنظیم هیجان های خود

آیا می‌توانیم هیجان‌های خود را تنظیم کنیم؟

تنظیم هیجان های خود نشانه بلوغ و پختگی است اما برای آنکه بدانیم تا چه میزان به این سطح از مهارت رسیده ایم نیاز به آزمون و تست هوش هیجانی داریم. بنابراین هر یک از موارد زیر موقعیتی را توصیف می کند که ممکن است در آن قرار بگیرید، موقعیتی که در آن هیجانی را تجربه می کنید. بعد از هر توصیف، از شنا خواسته می شود که موثرترین شیوه یا شیوه های تنظیم هیجان خود را مشخص کنید.

در تست هوش هیجانی زیر در بعضی موارد تنها یک پاسخ می تواند موثر باشد .در بعضی موارد دیگر ممکن است دو پاسخ یا بیشتر وجود داشته باشد . لذا دور پاسخ یا پاسخ هایی را خط بکشید که احتمال عمل کردن به آن بیشتر است .

جوابهای خود را به آدرس ایمیل زیر ارسال نمائید تا در اسرع وقت انرا به دقت کارشناسانما ن تحلیل نموده وبرای شما ارسال فرمایند.

[email protected]

===============================================================================

پرسشنامه تست هوش هیجانی برای اندازه گیری میزان مهارت فرد در تنظیم هیجان خود

=======================================================================

در اداره ، مهلتی که برای انجام دادن کاری مهم تعیین شده بود، درحال پایان یافتن است و شما تنش و اضطراب بسیار زیادی را احساس می کنید. کدام روش یا روش های زیر برای کاهش اضطراب شما موثر خواهد بود؟ 
a. ورزش 
b. کاربیشتر 
c. تعقل و تفکر بیشتر 
d. سرگرم شدن به چیزی 

===============================================================================

۲٫ از دست یکی از اعضای خانواده خود عصبانی هستید، زیرا درباره شما چیزی گفته است. کدام روش یا روش های زیر برای کاهش عصبانیت شما موثر خواهد بود ؟ 
a. داد زدن بر سر او برای خالی کردن خشم خود 
b. وادار کردن او به معذرت خواهی از شما. 
c. تفکر درباره علت حرف او. 
d. تجسم کردن فهرستی از ویژگی های خوب او . 

۳٫ چند روزی است که غم و غصه احساس می کنید. کدام روش یا روش های زیر برای کاستن از غمتان موثر خواهد بود ؟ 
a. مدتی را در تنهایی گذراندن و فکر کردن 
b. با دوستان به مهمانی رفتن 
c. خوردن یکی دو استکان نوشابه الکلی 
d. مساله را با بهترین دوستان در میان گذاشتن 

===============================================================================

۴٫ یک روز صبح با احساس بسیار خوبی از خواب بیدار می شوید. کدام روش یا روش های زیر برای طولانی کردن این احساس موثر خواهد بود ؟ 
a. زودتر از همیشه به سرکار رفتن 
b. برای یک نفر دیگر کارهای خوب انجام دادن 
c. برای ناهار خوردن زیاد وقت صرف کردن 
d. از رئیس تقاضای افزایش حقوق کردن 

================================================================================

۵٫ از این که روز تولد همسرتان را فراموش کرده ایداحساس خجالت می کنید. کدام روش یا روش های زیر برای کاهش این احساس موثر خواهد بود ؟ 
a. فکر کردن به چیزی دیگر 
b. تعریف نکردن اشتباه به [ برای] دیگران 
c. معذرت خواهی از همسر 
d. برای سال بعد قول هدیه عالی دادن 

=============================================================================

۶٫ یکی از دوستانتان در محل کار، ارتقای مقام یافته است و شما نسبت به او احساس حسادت می کنید. کدام روش یا روش های زیر برای کاهش احساس حسادت شما موثر خواهد بود ؟ 
a. پشت سر دوستتان حرف زدن 
b. تمام چیزهای خوب خود را به یاد آوردن 
c. این احساس را پنهان کردن 
d. به دوستتان تبریک گفتن 

==============================================================================

۷٫ فرزندتان پشت سرهم و به دلایل مختلف نق می زند و گریه می کند، شما به تدریج عصبانی و عصبانی تر می شوید. کدام روش یا روش های زیر برای کاهش عصبانیت شما موثر خواهد بود ؟ 
a. به طور آرام از یک تا ده شمردن 
b. خشم خود را با داد زدن سر او خالی کردن [خالی کردن خشم خود، با داد زدن بر سر او] 
c. گفتن به بچه که ساکت باشد 
d. منظره آرام و با صفایی را مجسم کردن 

===============================================================================

۸٫ مدتی است که در محیط کارتان با یک نفر درگیر شده اید و در نتیجه احساس ناراحتی و عصبیت می کنید. کدام روش یا روش های زیر برای کاهش این احساس [شما] موثر خواهد بود ؟ 
a. به طرف او رفتن و برای پیدا کردن راه حل تلاش کردن 
b. برای پایان دادن به خصومت تسلیم شدن 
c. محکم ایستادن و منتظر تسلیم شدن او 
d. متوجه شدن که موضوع ارزش اضطراب را ندارد، و با او به صلح رسیدن 

================================================================================

۹٫ شما و بهترین دوستتان اختلاف داشته اید و رد آن لحظه رابطه شما شکراب شده است، ار نتیجه احساس ناراحتی و غم می کنید. کدام روش یا روش های زیر برای کاهش این احساس [شما] موثر خواهد بود ؟ 
a. از بهترین دوست خود دوری کردن 
b. از بدی های دوست با همسر صحبت کردن 
c. برای درک دیدگاه دوست خود تلاش کردن 
d. احساس خود را به دوست گفتن 

================================================================================

۱۰٫ مهاتی که برای انجام پروژه بزرگ تعیین شده بود؛ رو به اتمام است و شما از دیدن مقدار کاری که مانده است دچار استرس شده اید. کدام روش یا روش های زیر برای کاهش این احساس [شما] موثر خواهد بود ؟ 
a. فکر کردن درباره زمانی که مهلت به پایان می رسد 
b. برنامه ریزی مرحله به مرحله به منظور انجام دادن به موقع کار 
c. کمک گرفتن از سایر افراد سازمان 
d. صبر کردن و درست در آخرین روزها بیست وچهار ساعته روی آن کار کردن 

================================================================================

سرفصلهای کارگاه آموزشی هوش هیجانی دکترمیر در سال ۱۳۹۹

 

 

مازیارمیرمنتور,مشاوروتحلیلگر