مگاترند برای مگاترند
مگاترند چیست
باید قبل از مگاترند به سراغ معنی و مفهوم آینده‌پژوهی برویم.
آینده پژوهی Futures studiesعبارت است از مجموعهٔ تلاش‌هایی است که با جستجوی منابع، الگوها، و عوامل تغییر یا ثبات، به تجسّم آینده‌های
بالقوّه و برنامه‌ریزی برای آن‌ها می‌پردازد. آینده‌پژوهی بازتاب دهندهٔ چگونگی زایش واقعیّت «فردا» از دل تغییر (یا ثبات) «امروز»، است.
آینده‌پژوهی برابر عبارت لاتین «Futures Study» است. واژهٔ جمع Futures به این دلیل استفاده شده‌است که با بهره‌گیری از طیف وسیعی از
روش‌ها و به‌جای تصوّر «تنها یک آینده»، به گمانه‌زنی‌های نظام‌مند و خردورزانه، در مورد نه تنها«یک آینده» بلکه «چندین آیندهٔ
متصوّر» مبادرت می‌شود. موضوعات آینده‌پژوهی دربرگیرندهٔ گونه‌های «ممکن»، «محتمل» و «دلخواه» برای دگرگونی از حال به آینده
هستند.
اما مگاترند چیست؟
مگاترند از دو واژه مگا و ترند Trend شروع میکنیم. ترندها شامل هر آنچه ما به لحاظ سمعی و بصری و خدمات و انواع محصولات شامل می
گردد که ارزش بالای سیاسی و یا اجتماعی و یا اقتصادی در بین ملل و کشورها می توانند از آن خود کند.
مانند ترندهای مثل بنز و بی ام دبلیو و … ترند هستند. که نمونه های ترند در خارج از کشور نیز بسیار به وفور مشاهده می شوند.
بیشتر محصولات وابسته به دیجیتال مارکتینگ جزء ترند محسوب می شوند اما مشاهده می شود که هر روز در حال تغییر می باشند و ارزش
افزوده ی بیشتری را کسب می کنند و مشخص نیست در دهه های آینده چه اتفاقی خواهد افتاد و چه اختراعاتی جهت کمک به بشریت
ساخته خواهند شد. اینجا است که پدیده مگاترند اهمیت می یابد و بایستی به سراغ مگاترند ها برویم.
مگاترند محصولات و خدماتی وابسته به فناوری می باشند که در آینده بازار داغی خواهند داشت. امروزه شرکت هایی ایجاد گردیده که کسب
و کارشان و شغلشان بررسی و رصد مگاترند ها می باشد. این شرکت ها تحولات فناوری را طی سالیان متمادی رصد می کنند و با توجه به
سابقه و پیشرفت تکنولوژی، محصولات آینده را پیش می بینی می کنند. در اصل به این فرآیند آینده پژوهی نیز گفته می شود.
قرار این بود که گه‌گاه هنگام مرور کتاب کانکتوگرافی نوشته‌ی پاراگ خانا، برخی نکته‌ها و خوانده‌ها و حاشیه‌ها را با شما در میان بگذارم.
بنابراین آنچه در اینجا می‌خوانید، ادامه‌ی سلسله مطالبی است که در زمینه #کانکتوگرافی منتشر می‌شوند.
پیش نوشت دو: قبلاً هم یک بار در مطلبی تحت عنوان راه های موفقیت در آینده دیگر مثل گذشته نیست اشاره‌ای به مگاترند (Mega-trend)
یا ابرروند کرده بودم. این دومین باری است که در روزنوشته‌ها به این مفهوم اشاره می‌شود.
سایمون آنهولت و پل‌هایی به همه جا
پاراگ خانا، هفتمین صفحه از کتابش را با نقل جمله‌ای از سایمون آنهولت آغاز می‌کند:
«فکت اصلی و کلیدی عصری که ما در آن زندگی میکنیم این است که همه‌ی کشورها، همه‌ی بازارها، همه‌ی بسترهای ارتباطی و همه‌ی
منابع طبیعی به یکدیگر متصلند.»
سایمون آنهولت را – متاسفانه – قبل از اینکه پاراگ خانا از او جمله‌ای نقل کند، نمی‌شناختم. به همین علت، آشنایی‌ام آن‌قدر قدیمی و عمیق
نیست که بتوانم چیز زیادی درباره‌اش بگویم. جز اینکه واقعاً می‌کوشد بین‌المللی و فراتر از مرزها فکر کند و دغدغه‌اش سیاست‌گذاری به نفع
همه‌ی مردم جهان است.
این را می‌توانید از ایده‌ی بسیار زیبایش تحت عنوان GlobalVote هم بفهمید.
هر بار در هر جایی از جهان انتخابات برگزار می‌شود، او روی سایت Global Vote از همه‌ی مردم جهان می‌پرسد که شما کدام گزینه را برای کل
جهان مناسب‌تر می‌دانید؟ اگر چنین ایده‌ی ارزشمندی را صرفاً زیبا بنامیم، در حقش اجحاف کرده‌ایم.
سایمون آنهولت کتابی هم به نام Places دارد که عنوان فرعی آن چنین است: Identity, Image, and Reputation.
چون هنوز خواندن این کتاب آنهولت را به پایان نرسانده‌ام، نمی‌توانم در مورد آن قضاوت چندانی داشته باشم؛ جز اینکه تا اینجا،
درباره برندسازی ملی و برندسازی کشورها حرف‌های بسیار زیبا و کاربردی و ارزشمندی مطرح کرده است.
مگاترندها یا ابر متحول کننده ها (Mega-trends)
در ادامه پاراگ خانا به این نکته اشاره می‌کند که باید پیوستگی یا Connectivity را یک ابر الگو یا ابر روند در نظر گرفت (هر دو واژه‌ی
meta-pattern و mega-trend را تقریباً به یک معنا به کار می‌برد).
او در توضیح ابرروندها در کتاب خود به نکته‌های متعددی اشاره می‌کند:
خانا برای اینکه درک بهتری از مفهوم مگاترند داشته باشیم، به دو نمونه از ابرروندها اشاره می‌کند:
- توسعه شهرنشینی
- فراگیر شدن تکنولوژی
البته اگر بخواهیم واقعاً مفهوم ابر روند و شیوه استفاده از مگاترندها در تحلیل را بیاموزیم و درک کنیم، فکر می‌کنم خواندن کتاب پاتریک
دیکسون تحت عنوان The Future of (almost) Everything بسیار مناسبی است. خصوصاً اگر قصدمان از خواندن پاراگ خوانا، افزایش قدرت
تحلیل و نگاه به آینده باشد، به نظر کتاب دیکسون را باید به عنوان مکمل آن خواند.
دیکسون شش مگاترند را در زمان حاضر شناسایی و تحلیل کرده است:
- Fast (همه چیز سریع‌تر می‌شود)
- Urban (توسعه شهرنشینی)
- Tribal (شکل‌گیری قبیله‌های جدید)
- Universal (جهانی شدن همه چیز)
- Radical (افراطی‌گری)
- Ethical (تغییر نگرش به اخلاق)
مگاترندی که دیکسون تحت عنوان یونیورسال مطرح می‌کند، تا حد زیادی به فضای کتاب کانکتیویتی خانا نزدیک است.
در اینجا خانا جمله‌ای را مطرح می‌کند که به نظرم یکی از کلیدی‌ترین جمله‌های این کتاب است: پیوسته‌شدن و اتصال، یک ابزار نیست.
بلکه ضربه‌ای است که همه چیز را برای همیشه تکان می‌دهد و متحول می‌کند.
هر توسعه‌ی جدیدی در امکانات و فناوری را می‌توانیم در یک طیف قرار دهیم:
یک سمت طیف می‌تواند تکرار کاراتر فعالیت‌های موجود باشد و و سمت دیگر تحول فعالیت‌ها و نگرش موجود.
