نظام اجرایی نظافت و پاکیزگی
روش اجرایی نظافت و پاکیزگی نظام آراستگی محیط کار
| عنوان | تهیه‌کننده | کارشناس‌کیفیت مجموعه | مدیر/ مسئول مربوطه | نماینده مدیریت مجموعه | دبیرخانه تعالی سازمانی | مالک فرآیند (مدیر ارشد مجموعه) |
| نام و نام خانوادگی | محل مهر دبیرخانه | |||||
| سمت | مسئول دبیرخانه نظام آراستگی محیط کار | — | — | — | — | |
| تاریخ | ||||||
| امضاء |
همکار گرامی:
- کلیه مدارک تحت کنترل دبیرخانه تعالی سازمانی می‌باشد لذا هرگونه تغییر، تهیه وتوزیع باید با هماهنگی دبیرخانه صورت گیرد.
- مسولیت هرگونه تخطی از مسیر، مقررات و شرایط این مستند بر عهده امضاء کنندگان فوق می باشد.
فهرست تغییرات |
|||
| شماره ویرایش | تاریخ ویرایش | صفحات ویرایش شده | خلاصه تغییرات داده شده |
- هدف:
ارائه رویه‌ای به منظور شفاف سازی و تشریح مراحل نظافت و پاکیزگی عمومی و حصول اطمینان از رعایت اصل S3 در نظام آراستگی
مجموعه‌ها می‌باشد.
- دامنه کاربرد:
این روش اجرایی در کلیه سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه، مناطق و ستاد — کاربرد دارد.
- اصطلاحات و تعاریف:
- مجموعه: به یکی از سه حالت معاونت (یا حوزه جناب —) یا منطقه یا سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه —- اطلاق می‌شود.
- کارگروه اجرایی: کارگروه اجرایی نظام آراستگی محیط کار مطابق نظامنامه تعالی سازمانی —-.
- واحد: به بخش‌های مختلف یک مجموعه (معاونت/ منطقه/ سازمان) هستند که توسط تحت سرپرستی مدیریت ارشد آن مجموعه قرار دارند. هر واحد یک نماینده در کارگروه اجرایی خواهد داشت.
- مسئولیت‌ها:
مسئولیت حسن اجرای این روش‌اجرایی، در کلیه مجموعه‌ها بر عهده کارگروه‌های نظام آراستگی است. مسئولیت اجرایی این دستورالعمل به
عهده خدمات عمومی مجموعه‌ها است.
- شرح روش:
- ضوابط نظافت و پاکیزگی:
الزامات نظام آراستگی در حوزه‌های مختلف ۵S طی دستورالعمل‌های آراستگی در حوزه‌های مختلف (شماره‌هایIN-102-301 تا IN-102-305)
به واحدهای مرتبط اطلاع رسانی میگردد. اقدامات خاص در حوزه نظافت و پاکیزگی (S3) توسط کلیه کارکنان و مسئولین مربوطه به شرح ذیل
انجام میگردد:
- در ابتدا یا انتهای زمان کاری میزهای کار میبایست توسط نیروهای خدمات با تنظیف پاکسازی گردد.
- وسایل جانبی از قبیل کامپیوتر و غیره به صورت ماهیانه توسط پرسنل خدماتی، پاکسازی گردد و برای رایانه در صورت نیاز از اسپری مخصوص استفاده شود.
- خدمات عمومی و نظافتی در محیط اداری جهت یکسان سازی فعالیتهای نظافت وپاکیزگی محیط کار طبق جدول یک می‌باشد.
- برنامه‌زمانبندی نظافت و پاکیزه‌سازی توسط مسئولین مربوطه بر اساس جدول دو می‌باشد.
- سطل‌های زباله باید در هر مکان که قرار می‌گیرند به وسیله یک تابلو محل آنها برای افراد از دور مشخص شده باشد.
- برای رعایت مسائل بهداشتی این سطل‌های زباله باید دارای درب و کیسه زباله باشند.
- سطل‌های زباله بزرگتر جهت جابجایی و تخلیه چرخ دار باشند.
- در این مرحله بهتر است فرهنگ تفکیک زباله‌ها از ترویج شود. بدین ترتیب که حتما از سطل‌های زباله که قابلیت تفکیک زباله را داشته و یا سطل‌های مخصوص کاغذ باطله در محوطه اداری استفاده گردد.
- برنامه‌های نظافت و پاکسازی تا حد امکان باید در زمانی که کارکنان در محیط حضور ندارند، انجام پذیرد.
- استفاده از لوازم حفاظت فردی در هنگام عملیات نظافت، الزامی است.
- استفاده از کیسه زباله در سرویس‌های بهداشتی الزامی بوده و تعویض و یا تخلیه آنها در پایان هر شیفت کاری میبایست صورت پذیرد.
- سرویس بهداشتی بانوان از اقایان جدا باشد و سرویس بانوان توسط نیروی خدماتی خانم اجرا شود.
جدول ۱- خدمات عمومی و نظافتی در محیط اداری
| ردیف | عنوان فعالیت | شرح استاندارد |
| ۱ | گردگیری تجهیزات و ملزومات اداری شامل میزها، قفسه‌ها، صندلی ها و کمدها وکامپیوترها | گردگیری بایستی بصورتی انجام گیرد که ۱-به کارکرد دستگاه‌ها لطمه وارد نشود. ۲- پس از تمیزکاری ترتیب دستگاه‌ها حفظ شود. ۳- آثار رطوبت روی دستگاه‌ها باقی نمانده و روی وسایل لک نیفتد. ۴- نکات ایمنی مربوط به دستگاه و فرد تمیز کننده در هنگام گردگیری رعایت شود. ۵- دستگاه‌ها همیشه تمیز نگه داشته شود. ۶- گردگیری خارج از زمان کار فعال انجام شود بگونه ای که لطمه‌ای به ارائه خدمات واحد مربوطه وارد نشود.۷ – در صورت اعلام واحد مبنی بر تمیزکاری ضروری، (در اثر اتفاقات پیش بینی نشده) اقدامات لازم صورت گیرد. |
| ۲ | جابجایی و مرتب کردن وسایل و ملزومات اداری | ۱- مرتب کردن وسایل براساس نظر سرپرست واحد انجام شود. ۲- درهنگام مرتب‌سازی سلامت دستگاه‌ها حفظ شود. ۳- مرتب‌سازی خللی در ارائه خدمت ایجاد ننماید. |
| ۳ | نظافت وشستشوی موکت وفرش | ۱- نظافت وشستشوی انواع فرش وموکت سالانه و به تشخیص سرپرست واحد انجام می‌شود. ۲- مکان شستشور را کارگروه آراستگی تعیین مینماید. ۳- باید به نحوی باشد تا لطمه‌ای به آنها وارد نشود. |
| ۴ | نظافت، شستشوی پرده کرکره و نصب مجدد آنها | ۱- جابجایی پرده کرکره‌ها و انواع پرده پارچه‌ای در صورت لزوم بایستی با رعایت نکات فنی و بهداشتی انجام شود. ۲- نصب مجدد پرده‌ها و مرتب نمودن آنها لازم است. |
| ۵ | جارو کردن و تی کشیدن کف اتاق‌ها، راه پله‌ها، راهروها و تراس‌ها | ۱-جاروکردن و تی کشیدن بایستی با رعایت نکات بهداشتی انجام شود. ۲- فعالیت در زمانی انجام شود که اختلالی در امور جاری ایجاد ننماید. ۳- به لوازم و وسایل هنگام کار لطمه‌ای وارد نشود. ۳- محیط های تمیز شده در تمامی ساعات روز بایستی تمیز نگهداشته شود. ۴- نظافت باید به گونه‌ای باشد که در هیچ گوشه یا زاویه‌ای تجمع خاک یا سایر آلودگی‌ها دیده نشود. ۵- باید سنگ فرشها, کف پوش‌ها و سرامیک‌ها نظافت وشستشو شوند.در هنگام شستشو از تابلوی هشداردهنده‌ی”کف لغزنده است” استفاده گردد. |
| ۶ | گردگیری ونظافت لوسترها, چراغها, شیشه ها، کمد ها، درها، دیوارها، پنجره ها و کولرها, تابلوها | ۱-نظافت موارد ذکر شده بایستی در فواصل زمانی مناسب انجام شود بگونه‌ای که در هر زمان تمیز باشد. ۲- تمیز کردن جدار درونی و بیرونی تمامی شیشه های ساختمان های موضوع قرارداد بایستی تواما انجام شود. ۳- رعایت نکات ایمنی وسایل در هنگام نظافت ضروری است. |
| ۷ | تامین لوازم دسترسی به نقاط مرتفع جهت نظافت | ۱-لوازم مورد نیاز جهت دسترسی به نقاط مرتفع مانند پنجره‌ها و شیشه‌ها و لوسترها و (مانند نردبان و …) آماده شود. ۲- تعمیر و نگهداری لوازم بموقع انجام شود. |
| ۸ | تمیز کردن و رفع گیر مسیر فاضلاب وآبروها | ۱-مسیر آبروها و فاضلاب‌ها در داخل و خارج ساختمان تمیز نگهداشته شود. ۲- در مواقع گرفتگی نسبت به رفع آن پس از اطلاع سرپرست واحد اقدام شود. ۳- لوازم مورد نیاز جهت رفع گرفتگی در اختیار نیروی کار قرار گیرد.۴- رفع گیر مسیرآبروها وفاضلاب‌ها باید بلافاصله پس از اطلاع، انجام گردد. |
روش اجرایی نظافت و پاکیزگی نظام آراستگی محیط کار
| ردیف | عنوان فعالیت | شرح استاندارد |
| ۹ | جمع‌آوری و تخلیه زباله‌ها، ضدعفونی کردن سطل‌های زباله | ۱- ظروف زباله پدالی به همراه پلاستیک زباله در محل مورد نظر و به تعداد کافی در دسترس قرار گیرد ۲- ظروف زباله بموقع جمع‌آوری و به محل تخلیه منتقل شود. ۳- حمل و نقل زباله خللی در ارائه خدمات ایجاد ننماید. ۴- ظروف زباله پس از تخلیه تمیز، ضدعفونی و خشک شده و به محل اولیه انتقال یابد. ۵- کلیه نکات بهداشتی در حمل و نقل و تخلیه زباله رعایت شود. (ازجمله جلوگیری از نشت شیرابه و …) ۶- در صورت اعلام نماینده واحد در جمع‌آوری زباله همکاری لازم صورت پذیرد ۷- پس از حمل زباله محل مورد نظر نظافت شود. |
| ۱۰ | گند زدایی وضد عفونی توالت‌ها،حمام‌ها و دستشویی‌ها | ۱- کلیه توالت‌ها وحمام‌ها ودستشویی‌ها باید به طور مرتب وروزانه تمیز و با یکی از مواد ضدعفونی کننده مناسب گند‌زدایی گردد این امر باید در پایان ساعت کاری ومواقع لزوم انجام شود.۲- وسایل نظافت این محل‌ها باید از وسایل نظافت داخل بخش‌ها و سایر اتاق‌ها مجزا باشد. ۳- محل شستشو ونگهداری وسایل نظافت اختصاصی بوده و شرایط بهداشتی برای آنها منظور گردد.۴-این قسمتها باید دارای تهویه مناسب بوده وجود هر گونه اشکال باید بلافاصله به مسئول واحد اطلاع داده شود. ۵- تمامی شیرها، سیفون‌ها و دوش‌ها میبایست جهت اطمینان از سالم بودن بطور روزانه چک شوند. ۶- از آسیب رسیدن به دیوارها، دستشویی‌ها و شیرآلات جلوگیری شود. ۷- پس از هر بار استفاده از حمام بایستی از باز بودن راه آبرو ویا فاضلاب اطمینان حاصل شود. ۸- بایستی به طور روزانه سالم بودن دستگیره در، دستشویی‌ها، حمام‌ها و توالت‌ها چک شود.درصورت وجود هر گونه ایراد یا خرابی بایستی موضوع بلافاصله به مسئول واحد گزارش شود وتا رفع کامل نقص پیگیری شود. ۹- در صورت وجود هر گونه آلودگی در کف، دیوارها یاسقف این قسمتها باید بلافاصله نسبت به رفع آن و نظافت محل اقدام شود. ۱۰- مواد استفاده شده بایستی استاندارد باشند. ۱۱- تی‌ها در محل مخصوص نگهداری گردد. (محل یا اتاقی به عنوان اتاق تی‌شویی در نظر گرفته شود) |
| ۱۱ | جمع آوری نان‌های خشک وبردن آن به محل مربوطه | ۱ – نان‌های خشک حاصل از سلف سرویس میبایست در ظرف‌های مشخص جمع‌آوری و در پایان هر روز به محل مشخصی در اداره انتقال داده شود. |
| ۱۲ | شستشو و ضدعفونی نمودن تی‌ها بعد از هر بار استفاده | ۱-تمامی تی‌های استفاده شده میبایست پس از استفاده با ساولون، وایتکس و ماده شوینده شسته شود. ۲- تی‌های استفاده شده در سرویس‌ها نباید در بخش‌ها مورد استفاده قرار بگیرد. ۳- تی‌های که به تشخیص ناظر یا مسئول واحد بخش مستهلک باشند بایستی بلا فاصله تعویض شوند. |
| ۱۳ | روشن و خاموش کردن چراغها و سایر وسایل و تجهیزات روشنایی، حرارتی و برودتی و تهویه | ۱- قبل از شروع شیفت‌های کاری چراغها و سایر وسایل گرمایش و سرمایش روشن و در هنگام اتمام شیفت کاری چک کردن خاموشی چراغها و وسایل دیگر خاموش شود. |
| ۱۴ | همکاری هنگام سمپاشی واحدها | ۱- در صورت اعلام واحد جهت سم پاشی همکاری لازم صورت گیرد. |
| ۱۵ | برف روبی محل‌های رفت و آمد محوطه وبام‌ها و رفع گیر ناودان‌ها | ۱- باید نخاله‌های ساختمانی و برگ و خاشاک از پشت بام‌ها جمع‌آوری شود. ۲- باید موانع مسیر ناودان‌ها رفع شود. |
| ردیف | عنوان فعالیت | شرح استاندارد |
| ۱۶ | نظافت محوطه (وکلیه فضاهای فاقد سقف و بدون پوشش) | ۱- نظافت محوطه باید حداقل یک ساعت قبل از شیفت کاری باتمام برسد. ۲- امور فوق بدون ایجاد سرو صدا و ایجاد مانع بر سر راه انجام وظیفه کارکنان انجام گیرد. ۲- رنگ‌آمیزی بلوک‌ها و پایه‌های روشنایی محوطه در صورت نیاز و اعلام باید در اسرع وقت انجام گیرد. ۳- جمع‌آوری زباله از داخل نهرها و آبروها مرتبا انجام گیرد. ۴- تمیز کردن و رفع گیر فواره‌ها و آب پاش‌ها۵٫ – خالی کردن آب داخل حوض‌ها و حوضچه‌ها در مواقع لازم. ۶- پاک سازی محوطه و سطوح داخلی و خارجی دیوارها از اطلاعیه‌ها و اعلامیه‌های نصب شده در زمان‌های مناسب۷- نصب پرچم و سایر وسایل تزئینی جهت اعیاد و مراسم دینی، مذهبی و فرهنگی |
| ۱۷ | جمع‌آوری ضایعات از جمله نخاله‌های ساختمانی ناشی از عملیات ساختمانی | ۱-باید نخاله‌ها در یک نقطه مشخص جهت حمل به خارج از سازمان جمع‌آوری شود.۲- باید همکاری لازم در بارگیری نخاله‌ها انجام شود. |
| ۱۸ | همکاری در عملیات اطفای حریق | ۱- بایددرزمان بروز حریق یا انفجار درساختمان نزدیکترین هشدار دهنـــــده را فعال سازد . ۲- باید در خارج کردن افراد هنگام بروز حریق یا انفجار ویا سایر رخدادها همکاری نماید. |
| ۱۹ | نظافت محل پذیرایی در هنگام برگزاری مراسم, جلسات و کنفرانسها | ۱- قبل از برگزاری مراسم محل برگزاری بایستی کاملا تمییز مرتب شود. ۲- پس از اتمام مراسم محل برگزاری بایستی تمییز ومرتب شود. ۳- در صورت نیاز به تزئینات هنگام برگزاری مراسم باید همکاری لازم صورت پذیرد. |
| ۲۰ | حمل و نقل و جابجایی اثاثیه، لوازم، ملزومات و تجهیزات اداری مربوطه به دستگاه | ۱-باید وسایل،اثاثیه و اموال از وسائط نقلیه تخلیه شودو به محل مربو طــــــــــه منتقل شود. ۲- بارگیری وسائط نقلیه از انبارها به محل استقرار جدید یا به انبار و یا حمل و نقل باید با نظارت امین اموال صورت پذیرد. |
| ۲۱ | الزام در دارا بودن کارت بهداشتی پرسنل آبدارخانه ، رستوران و آشپزخانه | ۱-کلیه نیروهای بکارگیری شده باید دارای کارت بهداشتی معتبر باشد. |
| ۲۲ | الزام در حضور در دوره‌های آموزشی تعیین شده | کلیه افراد بکارگیری شده بایستی آموزش کافی ومتناسب با ا نجام وظایف خود را پیش از شروع به فعالیت ویا درحین فعالیت با تشخیص سازمان یا واحد بگذرانند ازجمله: ۱- آشنایی با اصول اطفای حریق ۲- ضدعفونی اتاق‌ها و وسایل ۳- جمع‌آوری و انتقال زباله‌های عفونی |
| ۲۳ | الزام در آراستگی ظاهری | ۱-دارابودن شرایط بهداشت شخصی و آراستگی ظاهری, داشتن برخورد مناسب ,دارابودن تابلو شناسایی شامل نام خانوادگی، واحد کاری و سمت مشخص باشد. (مطابق فرمت ابلاغی) |
روش اجرایی نظافت و پاکیزگی نظام آراستگی محیط کار
- برنامه نظافت و پاکیزگی:
کارگروه نظام آراستگی در ابتدای هر سال اقدام به برنامه ریزی عملیات نظافت و پاکیزگی هر یک از مجموعه‌ها طی فرم برنامه زمانبندی نظافت و پاکیزگی می نمایند. این برنامه‌ریزی بر اساس جدول ۲ و شرایط ساختمان‌ها و زیرساخت‌های مجموعه خواهد بود که پس از تهیه به واحد اداری و خدمات عمومی ابلاغ میگردد. پس از سررسید هر یک از برنامه‌ها مسئول مربوطه اقدامات لازم را اجرا نموده و نتایج را در فرم مذکور ثبت مینماید. کارگروه و ممیزان مسئولیت نظارت بر اجرای صحیح آن را بر عهده دارند.
نظام اجرایی نظافت و پاکیزگی
