نمونه سوالات کارگاه حل مسئله و خلاقیت و تصمیم گیری
هر راه حلی که برای مسئله ای پیدا می کنم به عنوان سرمشق به من کمک می کند
تا مسئله های دیگری را هم به نتیجه برسانم. دکارت
1-تکنیک طوفان فکری توسط چه کسی ابداع شد؟
الف)میکاییل میچالکو*
ب)الکس اساسبورن
ج)سایمون
د)توماس.ال
2-کدام جمله در مورد طوفان فکری نادرست است؟
الف) هرچه بیشتر ایده خلق شود احتمال پیدا کردن ایده مناسب بیشتر است.
*ب)ارزیابی وقضاوت عجولانه اعضای گروه مانع تصور وخیال پردازی افراد نمی شود.
ج)افراد در مواجه با ایده جدید تعداد بیشتری ایده در ذهنشان جرقه خواهد زد.
د)ایده های ایجاد شده در گروه بهتر وبیشتر از ایده هایی است که مجموع افراد به تنهایی پیشنهاد می کنند.
3-کار مدیر جلسه در طوفان فکری چیست؟
الف)کنترل جلسه
ب)تشویق افراد
ج)هدایت جلسه
*د) هر سه مورد
4-انواع تقسیم بندی تصمیم گیری کدامند؟
الف)برنامه ریزی شده وبرنامه ریزی نشده.
ب)تصمیمات فردی وسازمانی
*ج)هردو
د)هیچکدام
5-کدام جمله نادرست است؟*الف)مدیران طراز اول باید در جزییات درگیر شوند.
ب)معمولا گروه بهتر از فرد تصمیم می گیرد.
ج)تصمیمات اخذ شده گروهی بهتر جامه عمل به خود می پوشانند.
د) هرسه مورد
6-کدام یک جزء مشخصه تصمیم گیری چند شاخصه()MADMمی باشد؟
*الف)اهداف آن صریح بیان شده اند.
ب)محدودیت ها کاملا مشخص است.
ج)شاخص ها ضمنی بیان شده اند.
د)تعداد گزینه ها نامحدود است.
7-خصوصیات فرایند تحلیل سلسله مراتبی چیست؟
الف)بر مبنای یک تئوری قوی استوار است.
ب)معیارهای کمی وکیفی رادر تصمیم گیری دخالت می دهد.
*ج) هردو
د)هیچکدام
8-کدامیک جزء مشخصات روش AHPنمی باشد؟
الف)بازخورد متقابل
ب)AHPرا می توان بصورت ترکیبی با برنامه ریزی خطی مورد استفاده قرار داد.
*ج)از مقیاص مطلق استفاده می کند.
د)از روشهایی نظیر تفکر گروهی، طوفان فکری در تجزیه وتحلیل ساختار مساله استفاده می کند.
9-تعریف خلاقیت کدام است؟
الف)توانایی حل مسائلی که فرد قبلا حل آنها را آموخته است.
ب)توانایی تصور وابداع چیزی.
ج)فرایندی که نتیجه آن کار تازه ای باشدکه توسط گروهی، دریک زمان،مفید وارزشمند تلقی شود.
*د)ب وج صحیح است.
10-کدامیک جزء ویژگی افراد خلاق نمی باشد؟
*الف)افراد خلاق ضرورتا دارای ضریب هوشی بالایی هستند.
ب)به جای کلمات به تصاویر ذهنی فکر می کنند.
ج)مخاطره پذیرند.
د)ضرورتا تحصیلات بالایی ندارند.
11-منظور از تصور مهار شده چیست؟
الف)تفکر
*ب)ایده
ج)خلاقیت
د)نوآوری
12-عوامل موثر بر تصمیم گیری کدامند؟
الف)ترس از خطر
ب)عدم انعطاف پذیری
*ج)اعتماد به نفس واستقلال فکر
د)ارزش ها وباورها در تصمیم گیری دخیل نیستند.
13-کدام یک از تعاریف زیر مربوط به فرآیند تحلیل سلسله مراتبی
است؟
الف)یکی از کارآمدترین تکنیک های تصمیم گیری
ب)ماهیت ساده و درعین حال جامعی
ج)براساس مقایسات زوجی بناشده
×د)هرسه مورد
14-کدامیک از گزینه های زیر جزء خصوصیات یک سیستم پشتیبانی
تصمیم گیری چندمعیاره مناسب نمی باشد؟
الف)گزینه های مختلف را در نظر بگیرد
ب)معیارهای کمی وکیفی را در تصمیم گیری دخالت دهد
×ج)میزان سازگاری و ناسازگاری تصمیم را نشان می دهد
د)برمبنای یک تئوری قوی استوار است
15-کدامیک از موارد زیر جزء اصول فرآیند تحلیل سلسله مراتبی نمی
باشد؟
الف)شرط معکوسی
ب)اصل همگنی
×ج)هماهنگی
د)انتظارات
16-در راس سلسله مراتبی هدف کلی مسئله و در سطوح بعدی …………. و
……………. قرار دارد.
الف)هدف و معیار
×ب)معیار و گزینه ها
ج)عوامل و زیر معیارها
د)هیچکدام
17-محدوده قابل قبول ناسازگاری در هرسیستم به چه عواملی بستگی
دارد؟
×الف)تصمیم گیری
ب)اهداف
ج)قضاوتد)مقدار ناسازگاری
18-کدام یک از موارد زیر جزء نکات تصمیم گیری گروهی نیست؟
الف)ساخت سلسله مراتبی
ب)انجام مقایسات زوجی
ج)قضاوت های شخصی
×د)بهبود و سرعت کارها
19-چنانچه در سازگاری سیستم وابستگی دوطرفه باشد و دیگر یک سلسله
مراتبی نداریم و به جای آن……………….
الف)یک شبکه
ب)سیستم خطی
ج)سیستم با بازخورد
×د)هرسه مورد
20 – در برخی مواقع بهتر است دو سلسله مراتبی ایجاد شود یکی……………
و دیگری……………
×الف)سود- هزینهب)هدف- معیار
ج)سود – ساختار
د)هیچکدام
21- کدام یک جزء مشکلات حالتهای تصمیم گیری می باشد؟
الف)فقدان استاندارد برای اندازه گیری معیارهای کیفی
ب)فقدان واحد برای تبدیل معیارها(اعم از کمی و کیفی) به یکدیگر
×ج)گزینه الف و ب
د)فضای گسسته و حالت تک معیاره و معیار کمی
22- کدام یک جزء توصیه کلی در ایجاد سلسله مراتبی نمی باشد؟
الف)تعیین هدف های جزئی
ب)تعیین عوامل و زیر عوامل
ج)مشخص نمودن معیارهای اهداف جزئی
×د)تحلیل حساسیت روی معیارها و زیر معیارها
23- سطوح مختلف در سلسله مراتب انتخاب بهترین ها چیست؟
الف)هدف
ب)معیارها
ج)گزینه ها
×د)همه موارد
24 – نقاط کانونی مدل های تصمیم گیری کدامیک از گزینه های زیر می
باشد؟
×الف)اطلاعات
ب)تحقیق
ج)دو گزینه الف و ب
د)هیچکدام
25- مبدع triz تریز کیست و متعلق به کدام کشور است?
الف) نیل ارمسترانگ آمریکا
ب) جیمز حوئیس شوری
*د)جنریچ آلتشولر شوروی
ج) هیچکدام
بخشهایی از کارگاه اموزشی خلاقیت و حل مسئله درکتر میر را با هم مرور می کنیم
در این کارگاه اموزشی ، به تکنیک حل مسئله “کوه یخ” یا همان “مدل کوه یخ” خواهیم پرداخت، که از ابزارهای مؤثر و کاربردی برای
شناسایی و حل مشکلات پیچیده به‌شمار می‌رود. این روش به سازمان‌ها و افراد کمک می‌کند تا با بررسی لایه‌های مختلف یک مشکل،
ریشه‌یابی عمیق‌تری انجام داده و به راه‌حل‌های پایداری دست یابند.
معرفی مدل کوه یخ
تکنیک کوه یخ در مدیریت و روانشناسی سازمانی به منظور بررسی عمیق‌تر مشکلات به‌کار می‌رود. این تکنیک بر این اساس است که
بسیاری از مسائل به‌صورت سطحی دیده می‌شوند، اما اصل موضوع و ریشه‌های اصلی مشکل در زیر سطح آب (کوه یخ) پنهان است. با
استفاده از مدل کوه یخ، مسائل به‌طور دقیق‌تری بررسی شده و لایه‌های پنهان آن شناسایی می‌شوند.
مراحل تکنیک کوه یخ در حل مسئله همراه با چک لیست
برای حل مؤثر مسائل با این تکنیک، باید هفت مرحله را طی کنید. در هر مرحله چک لیستی آورده شده که راهنمای عملی شما خواهد بود:
اول
شناسایی مشکل سطحی
– مشکل چگونه در حال حاضر بروز کرده است؟
– چه نشانه‌هایی در محیط کار یا رفتار افراد مشاهده می‌شود؟
– تأثیرات آن بر عملکرد فردی و گروهی چیست؟
– در صورت بی‌توجهی به آن، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
– آیا این مشکل مشابه مشکلات قبلی است؟
– آیا منبع قابل مشاهده‌ای برای این مشکل وجود دارد؟
– آیا تأثیرات آن بر مشتریان یا کاربران محسوس است؟
دوم
تحلیل رفتار و واکنش‌های مرتبط
– افراد یا گروه‌های مرتبط چگونه به این مشکل واکنش نشان می‌دهند؟
– آیا رفتارهای خاصی در افراد مشاهده می‌شود؟
– چگونه این رفتارها بر دیگران تأثیر می‌گذارد؟
– آیا این رفتارها تکراری هستند؟
– آیا این رفتارها به تغییراتی در محیط کار منجر شده‌اند؟
– آیا تأثیرات فرهنگی در این رفتارها وجود دارد؟
– چه عوامل خارجی بر این رفتارها تأثیر می‌گذارند؟
سوم
شناسایی فرضیات پنهان
– فرضیات عمومی و پیش‌فرض‌های مشترک در سازمان چیست؟
– آیا فرضیات در طول زمان تغییر کرده‌اند؟
– فرضیات چطور بر تصمیم‌گیری‌ها تأثیر می‌گذارند؟
– آیا فرضیات غلط باعث بروز مشکل شده‌اند؟
– فرضیات سازمانی چگونه بر رفتار افراد تأثیر دارند؟
– آیا فرضیات مذکور بر عملکرد تیم تأثیر گذاشته‌اند؟
– آیا فرضیات قابل اصلاح و بازنگری هستند؟
چهارم
شناسایی و تحلیل علت‌های ریشه‌ای
– علت اصلی مشکل چیست و چگونه ایجاد شده است؟
– آیا دلایل ریشه‌ای با اطلاعات جمع‌آوری شده هم‌خوانی دارند؟
– چه عواملی به تداوم این علت‌ها کمک می‌کنند؟
– آیا این عوامل در طول زمان تغییر کرده‌اند؟
– دلایل مرتبط چگونه به این مشکل منجر شده‌اند؟
– آیا دلیل اصلی مشکل پنهان یا آشکار است؟
– آیا منابع موجود می‌توانند در این تحلیل مفید باشند؟
پنجم
ارائه راه‌حل‌های جایگزین و خلاقانه
– چه راه‌حل‌های جایگزینی وجود دارد؟
– آیا این راه‌حل‌ها قابل اجرا و مناسب‌اند؟
– چگونه می‌توان راه‌حل‌های خلاقانه‌ای را یافت؟
– آیا منابع و ابزارهای جدید به حل مشکل کمک خواهند کرد؟
– آیا این راه‌حل‌ها موقت یا دائمی هستند؟
– آیا راه‌حل‌ها با فرهنگ سازمانی هماهنگی دارند؟
– آیا افراد به راه‌حل‌ها پذیرش دارند؟
ششم
اجرا و نظارت بر راه‌حل‌ها
– راه‌حل‌ها چگونه پیاده‌سازی خواهند شد؟
– چه معیارهایی برای سنجش پیشرفت وجود دارند؟
– آیا منابع کافی برای اجرا وجود دارند؟
– چگونه می‌توان بر اجرای مراحل نظارت کرد؟
– آیا نتایج اولیه از اجرا موفقیت‌آمیز است؟
– آیا تنظیمات و بازبینی‌های لازم انجام شده‌اند؟
– چگونه می‌توان از مشکلات جدید پیشگیری کرد؟
7. **ارزیابی نتایج و یادگیری**
– آیا راه‌حل به حل کامل مشکل منجر شده است؟
– آیا تغییرات پایدار بوده‌اند؟
– چه درس‌هایی از این فرایند گرفته شد؟
– آیا رویکرد کوه یخ تأثیرگذار بود؟
– آیا می‌توان از این تجربه در مشکلات مشابه استفاده کرد؟
– آیا به نتایج مورد انتظار دست یافتیم؟
– آیا تغییری در فرضیات سازمان ایجاد شد؟
نمونه‌های موفق در کلاس جهانی
اول
تویوتا
شرکت تویوتا با اجرای مدل کوه یخ در تحلیل کیفیت محصولات، ریشه‌های مشکلات کیفیتی را شناسایی کرده و بهبود‌های فراوانی در فرآیند
تولید به‌وجود آورد.
دوم
شرکت اپل
اپل در مواجهه با مسائل طراحی محصول، با به‌کارگیری مدل کوه یخ به بهبود طراحی و جلوگیری از خطاهای مشابه در آینده دست یافت.
سوم
سونی
سونی از این مدل در تجزیه و تحلیل مشکلات زنجیره تأمین استفاده کرد و با ریشه‌یابی مشکلات، فرآیندهای تأمین کالا را بهبود بخشید.
نتیجه‌گیری و منابع پیشنهادی
مدل کوه یخ به مدیران و سازمان‌ها کمک می‌کند تا با نگاه عمیق‌تری به مسائل بنگرند و به ریشه‌های واقعی مشکلات دست یابند. این مدل نیازمند زمان، صبر و دقت بالا است و از این رو تنها برای مسائلی با اهمیت و اثرات بلندمدت توصیه می‌شود.
منابع برتر:
– **کتاب “Thinking in Systems” اثر دانا میدوز**
– **سایت‌های مدیریتی نظیر HBR.org (Harvard Business Review)**
– **کتاب “The Fifth Discipline” اثر پیتر سنگه**
– **پایگاه داده‌های آنلاین مانند Google Scholar برای مقالات پژوهشی و مطالعه موردی‌های بیشتر**
استفاده از این منابع می‌تواند درک عمیق‌تری از تکنیک کوه یخ و سایر مدل‌های تحلیلی به خواننده بدهد.
درصورت تمایل به مشاوره و اموزش در زمینه تفکر تصمیم گیری و خلاقیت و حل مسئله با ما همراه باشید .
