کارگاه حل مسئله و خلاقیت برای خلاقیت و با خلاقیت

کارگاه حل مسئله و خلاقیت

 

به روز رسانی بهمن 1402

اشتباه از ما بود

اشتباه از ما بود

اشتباه از ما بود که خواب سرچشمه را در خیال پیاله می دیدیم

 

مذاکرات استراتژیک یا قدرت مذاکره در دوره دافوس

 

سرفصل های کارگاه کاربردی تکنیک های حل خلاقانه مسئله و خلاقیت با روشی کاملا خلاقانه

– تعریف خلاقیت و مفاهیم خلاقیت و همچنین اصول خلاقیت در خانه و حامعه و سازمان

– انواع خلاقیت و تکنیک های خلاقیت و روشهای استفاده از آن در دوران پسا کرونایی

-مهارت های حل خلاقانه مسائل گوناگون و تکنیک های حل خلاقانه مسائل در دوران پسا برجام

– نمونه های مطالعاتی از حل خلاقانه مسائل و همچنین ویژگی های افراد خلاق و کارکشته و باتجربه

– فرایند سیستمی حل خلاق مسائل با رویکرئ محتلف

کارگاه حل مسئله و خلاقیت برای خلاقیت و با خلاقیت

– آخرین نامه به دخترم و پسرم ….

در این دوره ضمن آشنایی با مفاهیم تخصصی و خلاقیت و نوآوری، تکنیکهای حل خلاق روش های ایده یابی منابع

خلاقیت ، تاریخچه

و دانشمندان موثر در (TRIZ)،موارد تخصصی مدلهای روز جهان و ایران مورد بررسی و واکاوی دقیق و همه جانبه

قرارخواهند گرفت: –

مقدمه ای بر نظریه حل ابتکاری مسئله و همچنین scamper و یا TRIZ و……

و با مدل خلاقیت و حل مسئله دکترمیر آشنا خواهید شد.

کارگاه حل مسئله و خلاقیت برای خلاقیت و با خلاقیت

کلیات این کارگاه اموزشی

روش‌ها و تکنیک‌های حل مسئله و خلاقیت از ابتدای خلقت انسان تاکنون تکامل یافته‌اند و هر کدام با هدف مقابله با چالش‌های مختلف در

زمینه‌های زندگی، کار و هنر به وجود آمده‌اند. در اینجا فهرستی از تکنیک‌های مهم و مشهور حل مسئله و خلاقیت را به همراه توضیحات

مختصر هر یک ارائه می‌کنم:

 

۱. **تفکر غریزی و تجربی**

– **شرح:** در آغاز خلقت، انسان‌ها از تجربیات و غریزه‌های اولیه برای حل مشکلات استفاده می‌کردند. این روش به صورت مستقیم بر اساس آزمون و خطا بوده و منجر به یادگیری و تطبیق با محیط می‌شد.

 

۲. **روش آزمون و خطا (Trial and Error)**

– **شرح:** یکی از قدیمی‌ترین روش‌های حل مسئله است که در آن افراد با امتحان کردن راه‌های مختلف، به نتیجه مطلوب می‌رسند. این روش همچنان در موقعیت‌هایی که گزینه‌های زیادی وجود دارد، مفید است.

 

۳. **روش شهودی (Intuitive Problem Solving)**

– **شرح:** استفاده از الهام و شهود، که اغلب مبتنی بر احساسات یا دانش ناآگاهانه است. این روش بر اساس تجربیات و حس درونی فرد بوده و در هنر و خلاقیت به‌ویژه مؤثر است.

 

۴. **روش قیاسی و استقرایی (Deductive and Inductive Reasoning)**

– **شرح:** در استدلال قیاسی از کلیات به جزئیات و در استدلال استقرایی از جزئیات به کلیات می‌رسیم. این روش‌ها از اصول منطق برای رسیدن به نتیجه‌گیری استفاده می‌کنند.

 

۵. **طوفان فکری (Brainstorming)**

– **شرح:** تکنیکی برای جمع‌آوری ایده‌های مختلف با تمرکز بر تفکر خلاق و تولید انبوه ایده‌ها. در این روش، افراد ایده‌های خود را بدون محدودیت و قضاوت ارائه می‌دهند.

 

۶. **تحلیل علت و معلول یا استخوان ماهی (Fishbone or Ishikawa Diagram)**

– **شرح:** روشی ساختاریافته برای شناسایی علل ریشه‌ای مشکلات با استفاده از دسته‌بندی‌های مختلف، مانند انسان، روش‌ها، تجهیزات و محیط.

 

۷. **۵ چرا (5 Whys)**

– **شرح:** در این روش با پرسیدن “چرا” به تعداد پنج بار، به علت اصلی و ریشه‌ای یک مشکل می‌رسیم. این تکنیک در تحلیل و حل مسائل پیچیده مفید است.

 

۸. **نقشه ذهنی (Mind Mapping)**

– **شرح:** استفاده از نقشه‌کشی ذهنی برای سازمان‌دهی افکار و ایده‌ها به‌صورت بصری. این روش به افراد کمک می‌کند تا ایده‌ها و راه‌حل‌های خلاقانه را بهتر ببینند و به هم پیوند دهند.

 

۹. **تفکر جانبی (Lateral Thinking)**

– **شرح:** این روش بر شکستن الگوهای فکری مرسوم و دیدن مسئله از زوایای جدید تمرکز دارد. ادوارد دوبونو از پیشگامان این روش است و آن را برای تفکر خلاق و حل مسئله ترویج داده است.

 

۱۰. **روش اسکمپر (SCAMPER)**

– **شرح:** تکنیکی برای تحریک خلاقیت که شامل تغییر یا اصلاح عناصر محصول یا فرآیند است. اسکمپر مخفف جایگزینی (Substitute)، ترکیب (Combine)، انطباق (Adapt)، تغییر (Modify)، استفاده مجدد (Put to another use)، حذف (Eliminate) و معکوس‌سازی (Reverse) است.

 

۱۱. **نقشه‌برداری تجربه (Empathy Mapping)**

– **شرح:** ابزاری برای درک نیازهای کاربران با تمرکز بر احساسات، انگیزه‌ها و موانع آن‌ها. این روش به‌ویژه در طراحی خدمات و محصولات کاربرد دارد.

 

۱۲. **روش شش کلاه تفکر (Six Thinking Hats)**

– **شرح:** روشی که توسط ادوارد دوبونو معرفی شد و به افراد کمک می‌کند تا به‌صورت ساختاریافته به یک مسئله از زوایای مختلف نگاه کنند، شامل شش حالت تفکر مختلف: کلاه سفید (واقعیت‌ها)، کلاه قرمز (احساسات)، کلاه سیاه (نقاط ضعف)، کلاه زرد (نقاط قوت)، کلاه سبز (خلاقیت) و کلاه آبی (کنترل و مدیریت).

 

۱۳. **تحلیل SWOT**

– **شرح:** روشی برای ارزیابی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها. این تحلیل به سازمان‌ها کمک می‌کند تا استراتژی‌های مؤثرتری را طراحی کنند.

 

۱۴. **روش A3**

– **شرح:** یک ابزار حل مسئله که به تیم‌ها کمک می‌کند تا از طریق تجزیه و تحلیل ساختاریافته به راه‌حل‌های عملی برسند. این روش توسط شرکت تویوتا توسعه داده شد و شامل یک فرمت دو صفحه‌ای A3 برای مستندسازی فرآیند حل مسئله است.

 

۱۵. **روش دیزاین تینکینگ (Design Thinking)**

– **شرح:** روشی کاربرمحور که شامل مراحل همدلی، تعریف مسئله، ایده‌پردازی، نمونه‌سازی و آزمایش است. این روش به‌طور گسترده در طراحی محصولات و خدمات خلاقانه استفاده می‌شود.

 

۱۶. **الگوریتم‌های ژنتیک و هوش مصنوعی**

– **شرح:** تکنیک‌های مبتنی بر محاسبات که از اصول زیست‌شناسی مانند انتخاب طبیعی و یادگیری ماشین برای یافتن راه‌حل‌های بهینه استفاده می‌کنند.

 

۱۷. **تحلیل شکاف (Gap Analysis)**

– **شرح:** روشی برای شناسایی شکاف بین وضعیت فعلی و وضعیت مطلوب یک فرآیند یا محصول. این روش به سازمان‌ها کمک می‌کند تا برای رسیدن به اهداف خود، برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشند.

 

۱۸. **تحلیل ارزش (Value Analysis)**

– **شرح:** تمرکز بر افزایش ارزش یک محصول یا خدمات از طریق بهبود کارایی و کاهش هزینه‌ها، بدون تأثیر منفی بر کیفیت.

 

۱۹. **متد کارت‌های داستان‌پردازی (Storyboarding)**

– **شرح:** تکنیکی که در آن مراحل مختلف یک فرآیند یا داستان به صورت بصری نشان داده می‌شود. این روش به‌ویژه در طراحی تجربه کاربری کاربرد دارد.

 

۲۰. **ماتریس تصمیم‌گیری (Decision Matrix)**

– **شرح:** استفاده از ماتریس برای ارزیابی و اولویت‌بندی گزینه‌ها بر اساس معیارهای مختلف. این روش کمک می‌کند تا تصمیمات بهتر و دقیق‌تری اتخاذ شوند.

 

۲۱. **روش کایزن (Kaizen)**

– **شرح:** فلسفه‌ای ژاپنی برای بهبود مستمر که از تغییرات کوچک و مستمر در فرآیندها و فعالیت‌ها برای دستیابی به کارایی بهتر استفاده می‌کند.

 

۲۲. **روش PDCA (Plan-Do-Check-Act)**

– **شرح:** چرخه‌ای برای حل مسئله و بهبود مستمر که شامل برنامه‌ریزی، اجرا، بررسی و اقدام می‌شود. این روش توسط ادوارد دمینگ توسعه داده شد و در مدیریت کیفیت کاربرد زیادی دارد.

 

۲۳. **مدل DMAIC در شش سیگما**

– **شرح:** یک روش حل مسئله ساختاریافته در شش سیگما که شامل مراحل تعریف، اندازه‌گیری، تحلیل، بهبود و کنترل است.

 

۲۴. **تحلیل ریشه‌ای (Root Cause Analysis – RCA)**

– **شرح:** روشی برای شناسایی علت ریشه‌ای یک مشکل با استفاده از ابزارهای مختلف مانند 5 چرا و تحلیل فیشبون. این روش کمک می‌کند تا با از بین بردن علل ریشه‌ای، از تکرار مشکلات جلوگیری شود.

 

۲۵. **استفاده از فناوری‌های نوین (مثل تکنولوژی VR/AR) در حل مسئله و خلاقیت**

– **شرح:** استفاده از واقعیت مجازی و افزوده برای حل مشکلات پیچیده و شبیه‌سازی سناریوهای مختلف، به‌ویژه در آموزش و طراحی.

 

این موارد شامل برخی از مهم‌ترین و متداول‌ترین روش‌ها و تکنیک‌های حل مسئله و خلاقیت است. استفاده از این تکنیک‌ها بسته به نوع

مشکل و زمینه کاری می‌تواند به سازمان‌ها، افراد و تیم‌ها کمک کند تا به صورت مؤثری مشکلات خود را شناسایی و حل کنند.

 

مدرس :

 

دکتر سید مازیار میر هیات علمی و استاد دانشگاه بین المللی گرجستان مدرس تخصصی حل مسئله و خلاقیت

برندهای برتر ایران

مانند سنجابک هایر و انتخاب و اسنوا و بستنی میهن و ایران خودرو و سایپا و ساپکو و نمایندگی برندهای برت

خارجی در ایران و……

مطالعات بیشتر