دکتر مازیار میر محقق و مشاور عالی انتخابات و برندسازی سیاسی
نامزدها و آخرین وسوسه‌های تبلیغاتی!
با اتمام زمان مجاز برای تبلیغات انتخاباتی، فرصت کاندیداها هم برای انجام تبلیغات رسمی به پایان می‌رسد، اما این اتمام فرصت به آن مفهوم نیست که نامزدها از فعالیت فارغ شده و دست از تلاش برخواهند داشت، بلکه اتمام این فرصت به این معناست که زمان بهره‌وری فرارسیده و در همین زمان نیز این افراد گرفتار آخرین وسوسه‌ها برای ایجاد جنگ‌های روانی با رقیبان خواهند بود تا در صورت پیروزی، دلایل قاطع برای محبوبیت خود داشته باشند و در صورت شکست بتوانند با هزار دلیل عامل آن را نه ضعف خود، که ضعف یا خیانت عوامل انتخاباتی دانسته و شکست خود را توجیه کنند. اهم موارد این دوره را به صورت خلاصه به سه قسمت می‌توان تقسیم کرد:
۱-آخرین ترفند‌های تبلیغاتی
آخرین روزهای تبلیغات رسمی، آخرین فرصت برای آخرین ترفندهای تبلیغاتی است که یکی از ساده‌ترین آن‌ها، مطرح شدن بحث تقلب است. در این شکی نیست که انتخابات زمانی برای تمام مردم، برای کاندیداها و برای جهانیان قابل قبول است که در کشور یک انتخابات شفاف و بی‌طرفانه برگزار شود، در حدی که اگر گروه‌های بین‌المللی ناظر صندوق‌ها باشند، نتوانند خدشه‌ای بر‌آن وارد کنند. البته شکی نیست که امکان برگزاری یک انتخابات صد درصد سالم و بدون خدشه در هیچ‌جای جهان امکان ندارد و هر انتخابات در هرجا که باشد، تا حدودی با برخی از مشکلات مواجه خواهد شد. فرق نمی‌کند امریکا باشد یا اروپا، آفریقا یا آسیا، اما آن‌چه که خیلی اهمیت دارد و خیلی مهم است، توجه به این نکته است که اگر برگزاری انتخابات و روند آن به‌گونه‌ای باشد که آن مشکلات نتایج نهایی را تغییر ندهد، آن انتخابات قابل قبول است و در کشورهایی چون افغانستان می‌تواند چنین نمونه‌ا‌ی، یک افتخار هم باشد.
این مسایل را نه فقط نامزدها که تمام مردم هم می‌دانند و به همین دلیل ستادهای انتخاباتی و ناظران خارجی حق دارند و می‌توانند روند برگزاری انتخابات و رای‌گیری را زیر نظر داشته و موارد تخلف یا تقلب را به مراکز مربوطه گزارش کنند، اما نامزدها و ستادهای آنان با همه‌ی نظارت‌ها تلاش می‌کنند تا شایعه‌ی تقلب و تخلف را رسانه‌ای کرده و مرتب بر آتش آن بدمند و به این صورت، کوشش می‌کنند بعد از پایان تبلیغات رسمی به تبلیغات خود به‌صورت غیر‌رسمی ادامه داده و با جنگ روانی تمام مسایل را تحت تأثیر قرار بدهند.
بهترین راه برای مبارزه با این نوع چالش‌ها، تأکید بر قانون‌گرایی، نظارت و حمایت از یک انتخابات شفاف است. نامزد عاقل حتا اگر احتمال تقلب هم مطرح باشد، باید آن را از طریق مجاری خودش پی‌گیری کرده و با تأکید بر ستادهای خود از آنان بخواهد که نظارت دقیقی بر صندوق‌های رای‌گیری داشته باشند، زیرا همه می‌دانند، تقلب سازمان‌یافته در حدی‌که انتخابات و نتیجه‌ی آن را تحت تأثیر قرار بدهد، کمتر در زمان رای‌گیری و بیش‌تر در زمان تبلیغات و قبل از آن به‌وقوع می‌پیوندد و در تمام دنیا این روند خیلی طبیعی است؛ زیرا در زمان رای‌گیری نظارت‌ها و کنترول‌ها موجب می‌شوند که عوامل انتخابات روند قانونی را رعایت کرده و آن را طبیعی سپری کنند.
اگر در این مرحله تقلبی صورت گیرد، ممکن است در پایان زمان رای‌گیری باشد که بازهم نظارت‌های ستادها و مراکز مختلف می‌توانند آن را کنترول کرده و احتمال تقلب را کاهش بدهند، اما هیچ‌عنصری نمی‌تواند بر تقلب‌های زمان تبلیغات و قبل از آن نظارت کند که بیش‌تر آن‌ها در هیچ‌قوانین انتخاباتی هم تعریف نشده‌اند. این نوع تقلب گسترده‌تر از آن است که قابل بیان باشد، اما مواردی چون حمایت‌های دولتی و اعضای دولت، استفاده از اموال دولتی، خرید و فروش رای و کارت‌های رای‌دهی، توزیع پول و هدایای نقدی ‌و غیر‌نقدی به اشخاص ذی‌نفوذ، انجام ضد‌تبلیغات، توهین، تحقیر و تخریب رقیبان، هتک حرمت افراد، زیر پا‌ نهادن حریم خصوصی مردم، خدشه‌دار کردن امنیت کشور، تخریب ذهنیت مردم و تشویش اذهان جامعه، نادیده گرفتن وحدت ملی و مهم‌تر از همه، دادن شعارها و گفتن مطالب و مسایلی است که نه فقط کاندیداهای محترم آن‌ها را باور ندارند، که متأسفانه بسیاری از اوقات ستادها و نمایندگان نامزدها مطالبی گفته و شعارهایی را مطرح می‌کنند که آن جناب نامزد روحش هم از آن‌ها خبر ندارد. در واقع اگر کسی دقیق باشد و شخصیت واقعی یک نامزد را با شعارها و حرف‌های دوران نامزدی او مقایسه کند، به چیز عجیبی می‌رسد که کسی نمی‌تواند آن را مشخص کند، اما زمان تبلیغات زمان هیاهوست و کاری نمی‌شود کرد. حال اگر کسی شعارهای یک نامزد را با دوران ریاست او که زمان عمل‌گرایی اوست، مقایسه کند، جز تضاد و تناقض نخواهد دید.
به‌نظر می‌رسد که تقلب واقعی این دروغ‌ها، نیرنگ‌ها، فریب‌کاری‌ها، رنگ کردن‌ها و فریفتن مردم است که برای چند‌سال ریاست سر داده می‌شود و شاید تقلب واقعی هزینه‌های تبلیغاتی نامزدهاست که میلیون میلیون پول بی‌زبان در حالی به‌دور ریخته می‌شوند که همین نامزدها شعار مبارزه با فقر، تبعیض و گرسنگی سر داده و خود را منادی عدالت می‌خوانند، اما در همین حال، در کنار عکس‌های رنگارنگ و خندان آنان، مردمان زیادی از فقر و نداری جان می‌دهند و دیدن چهره‌های خندان و مست این نامزدها برای آن فقیران جز «آه» و «حسرت» ارمغانی ندارد. با این وضع، واقعا تقلب در انتخابات چیست و در کجای آن قرار دارد؟ خوب است قوانین انتخابات این مسایل را روشن کرده و تمام مسایل را از ابتدای شروع مراحل انتخابات و شروع به کار کمیسیون زیر نظر بگیرد تا در یک انتخابات جای هیچ‌گونه اما و اگری باقی نماند.