اشتباهات رایج در طراحی و استفاده از نظرسنجیها در انتخابات مجلس شورای اسلامی1402
اشتباهات رایج در طراحی و استفاده از نظرسنجیها
۱ ) نمونهگیری نامناسب
نمونه نظرسنجی باید کاملا تصادفی بوده و انعکاسی از جامعه رایدهنده باشد. تعداد پاسخ گویان بیش از حد یا ناکافی از یک جنس، یک سن، یا یک گروه مردم شناختی و…. سبب خواهد شد که اطلاعات غیردقیق و نادرستی درباره کل جامعه گزارش شود. همچنین غربالگری (که در بالا توضیح داده شده است) یک امر حیاتی در جدا کردن رایدهندگان واقعی از کسانی است که رای نمیدهند؛ چرا که نظرسنجی برای شما اهمیت دارد که نظر رایدهندگان و نه کل جامعه را منعکس سازد.
۲ ) سوالات تورشدار
هدف از نظرسنجی، این است که اطلاعات دقیقی در اختیار حزب یا کاندیدا برای برنامهریزی قرار داده شود؛ بنابراین تمامی پرسشها باید به شیوهای خنثی و غیرتورشدار بیان شوند تا صادقانهترین پاسخها را دریافت دارند؛ به عنوان مثال شما به هیچ وجه با سوالات زیر، نمیتوانید اطلاعات دقیقی درباره نگرش واقعی مردم نسبت به چچن کسب نمایید. سوالاتی نظیر «آیا با حملات وحشیانه و غیرقانونی دولت روسیه به چچن مخالف هستید.» یا «آیا با اقدامات نظامی در برابر تروریستهای چچن که به تلاشهای غیرقانونی برای جداشدن از دولت روسیه دست زدهاند، موافقید؟»
۳ ) پرسیدن دو سوال در آن واحد
پرسیدن دو سوال در یک سوال میتواند موجب پاسخهای بیمعنا و سبب سردرگمی در پاسخ گویی شود. سعی کنید تا حد ممکن پرسشها صریح و ساده باشند و تنها یک نکته از هرکدام برداشت شود.
۴ ) سوالات تخصصی
نظرسنجیهای ناصحیح، اغلب شامل سوالاتی میشوند که سیاستمداران به خوبی آنها را درک میکنند؛ اما مردم عادی خیر. در صورتی که اگر پاسخدهندگان متوجه مفهوم یک سوال نشوند، نخواهند توانست پاسخی درست و صادقانه بدهند؛ به عنوان مثال، رایدهندگان معدودی ایده خاصی در رابطه با این سوال خواهند داشت که: «آیا به نظر شما میتوان از نیروهای ذکر شده در معاهده اروپا، در درگیریهای چچن استفاده کرد؟»، اما در رابطه با این پرسش، احتمالا نظری خواهند داشت: «آیا به نظر شما طبق معاهدات بینالمللی باید روسیه را از بهکارگیری نیروهای نظامی در داخل مرزهای این کشور بر حذر داشت؟»
۵ ) پرسشهای بسیار کلی
هر کسی میداند که اقتصاد، موضوعی مهم در هر گونه انتخاباتی به شمار میرود؛ اما دقیقا چه چیزیهایی در اقتصاد بیشتر اهمیت دارند؟ پرسشهای نظرسنجی باید صرفا به موضوعات با اهمیت بپردازند و از کلی گوییهای معمول حذر کنند.
۶ ) تکیه بیش از حد بر پرسشهای رقابتی
پاسخ به پرسشهای رقابتی، تنها در روز انتخابات اهمیت دارند. حزب هیچگاه نباید به خاطر نتایج خوب در نظرسنجیها، بیش از حد مطمئن شده یا از نتایج ضعیف آن ناامید گردد، بلکه کاندیدا و احزاب باید از نظرسنجیها برای تعیین استراتژی خود برای آینده استفاده کنند.
۷ ) عدمتوانایی در استفاده از سوالات در عرض هم به منظور جداسازی رایدهندگان
رایدهندگان، همسان نبوده و به پیامهای یکسان، به گونهای مشابه پاسخ نمیدهند. بنابراین ستاد انتخاباتی باید از نظرسنجی برای اطلاع از تفاوتهای میان زیرمجموعههای رایدهندگان و طراحی پیامهایی برای هر زیرمجموعه هدف استفاده کند.
▪ ایجاد تمایز با رقبا
یکی از عمدهترین مشکلاتی که نامزدهای انتخاباتی و فعالان سیاسی با آن رو به رو میشوند، مساله ایجاد تمایز با رقبا در ذهن رایدهندگان است. غالبا برنامهها و پیامهای احزاب و نامزدهای انتخاباتی، ملایم و کلی هستند و در نتیجه رایدهندگان هیچگاه بهصورت کامل تفاوتها را درک نکرده و دلیلی برای رای دادن به این یا آن حزب یا نامزد نمییابند. در نتیجه به مرور زمان، مردم نسبت به امر سیاسی، بیتفاوت شده و انتخابات دموکراتیک برای آنها بیمعنا خواهد شد.
بنابراین باید در طراحی پیام انتخاباتی خود، حساس بوده و روشنترین تمایزهای ممکن را میان خود و رقبایتان مشخص سازید و این تمایزها را به خوبی برای مخاطبان هدفتان بازگو نمایید. در غیر این صورت، هیچ دلیلی وجود ندارد که مخاطبان هدفتان، به عوض رای دادن به شما به رقبایتان رای دهند. برای اطمینان یافتن از اینکه پیام شما این تمایز حیاتی را در خود دارد، باید بتوانید آن را به شکل زیر بیان کنید:
«میخواهم در روز انتخابات که به مکانهای اخذ رای میروید، یک چیز را در ذهن داشته باشید. تفاوتهای میان من و رقبایم، نمیتوانست از این شفافتر باشد. شما میتوانید به من رای دهید که طرفدار الف هستم یا میتوانید به رقیبم رای دهید که مدافع ب است.
اما آنچه که کشور و منطقه ما بدان نیاز دارد، سیاست با اهمیت الف است، نه سیاست بیاهمیتی نظیر ب. این مهمترین چیزی است که انتخابات حاضر سرنوشت آن را مشخص میسازد و قرار است که شما درباره آن تصمیم بگیرید.»
برای تعیین اینکه «الف» و «ب» چه چیزهایی میتوانند باشند، حوزههای زیر را در نظر بگیرید:
۱ ) ارزشها: آنچه که شما در ذهن دارید با آنچه رقبایتان به آن معتقدند، چه تفاوتهای آشکاری دارند؟
۲ ) سیاستها: آنچه که شما به عنوان فرد منتخب انجام خواهید داد، چه تفاوتهای قابلتوجهی با آنچه که رقبای شما انجام خواهند داد، دارد.
۳ ) تجربه: تفاوت میان تجربه کاری و سوابق آموزشی شما و رقبایتان، چگونه بر عملکرد شما در این منصب تاثیر خواهد گذارد؟ غالبا، در زمانی که ارزشها و سیاستها شبیه به یکدیگر هستند، تجربه و تحصیلات، بهترین راه برای ایجاد تمایز است؛ چرا که این دو نشاندهنده این نکته هستند که کدام کاندیدا میتواند به بهترین نحو، ارزشها یا سیاستهای وعده داده شده را به اجرا در آورد؟
باید برای هر یک از ویژگیهای خاصی که در بالا به آن اشاره شد و میتوانند شما را متمایز سازند، پیامی دقیق و با ظرافت طراحی کنید؛ به گونهای که جذابترین تمایز را با رقبایتان به وجود آورد.متوسط رایدهی به احزاب مشابه
ستاد شما برای حوزههای مختلف باید تاکتیکهای متفاوتی را بیاندیشد. برای مثال در نمونه بالا، در حوزههای ۳۵ و ۱۰۷ برنامه میتواند استفاده از پوسترها یا تجمعهای زیاد باشد تا پایههای آرای دموکراتیک تحکیم شود. از طرفی، در حوزههای با میزان ترغیبپذیری بسیار بالا مثل حوزه ۱۴، ممکن است حتی لازم باشد که نامزد علاوهبر سفر به آن حوزهها، مراجعه منزل به منزل هم داشته باشد. توجه داشته باشید که هرچند حوزه ۹۳ هم ترغیبپذیری بالایی دارد، اما آمار مشارکت گذشته نشان میدهد که درصد کمی از اهالی آن حوزه در واقع رای خواهند داد و لذا کاندیدا نباید زمان خود را با رایدهندگان منفعل این حوزه تلف کند.