دکتر مازیار میر محقق و مشاور عالی انتخابات و برندسازی سیاسی

مدیریت تبلیغات انتخاباتی

در روند انتخابات، ثبت نام اولین مرحله‌ی ورود به انتخابات و برنامه‌ریزی برای تبلیغات، دومین مرحله‌ی آن به شمار می‌رود، اما در این بین یک نامزد مجبور است یک مسیر طولانی را برای رسیدن به هدف بپیماید. این مراحل از زمان تصمیم‌گیری برای شرکت در انتخابات آغاز شده و تا بعد از اعلام نتایج ادامه خواهد داشت. به همین دلیل، تبلیغات انتخاباتی اصلی‌ترین مرحله‌ی مبارزه است که به دو مرحله تقسیم می‌شود:
۱. مرحله‌ی مقدماتی و غیر‌رسمی: این مرحله‌ی مهم می‌تواند چند‌سال قبل از انتخابات آغاز شود و تا زمان ثبت نام ‌یا آغاز تبلیغات رسمی ادامه یابد. در واقع اصلی‌ترین مرحله در زندگی انسان هم همین مرحله است که در دوران تبلیغات نقش زیادی دارد. این مرحله اگر برنامه‌ریزی شده باشد، نشان می‌دهد که فرد دارای نگرش حساب شده است و رقیبان هم می‌توانند با توجه به رفتارهای او در طول آن دوران، شخصیت وی را رصد کرده و خود را برای مقابله با او آماده کنند. طبیعی است که یک سیاست‌مدار خود را از قبل برای مبارزه آماده کند، اما باید بداند که این آمادگی هم منافع فراوان دارد و هم زمینه را برای مقابله با برنامه‌های او فراهم می‌کند. شکی نیست که اگر این مرحله آگاهانه و برنامه‌ریزی شده باشد، زمینه‌ی خوبی برای مرحله‌ی تبلیغات رسمی خواهد بود و شاید با گذشت از مرحله‌ی غیر‌رسمی، نامزد نیازی به تبلیغات رسمی زیادی هم نداشته باشد.
در مرحله‌ی مقدماتی برنامه‌ریزی اصولی با استفاده از مشاوران متخصص و با‌تجربه لازمه‌ی کار است، زیرا یک سیاست‌مدار به‌خوبی آگاه است که دیگر رقیبان بیکار ننشسته‌اند و آنان نیز در حال برنامه‌ریزی برای این مرحله هستند و بیش‌تر نامزدها با توجه به فهم و توان خود این مرحله را طی می‌کنند. به همین دلیل است که برنامه‌ریزی در این مرحله بسیار مهم است، زیرا کوچک‌ترین اشتباه می‌تواند موجب شکست در مرحله‌ی رای‌گیری شده و حتا به عمر سیاسی یک سیاست‌مدار خاتمه دهد. سیاست‌مدار اگر می‌خواهد تبلیغات را به سلامت سپری کند، مشورت را فراموش نکرده و قدم به قدم با برنامه و هدف‌مند حرکت می‌کند تا رقیبان سوژه‌ی کمتری به دست آورند. او در کنار برنامه‌های خود باید بکوشد رقیبان را زیر ذره‌بین گرفته و با استفاده از تیم‌های خود سوژه‌‌ای به دست آورده و طرح‌های آن‌ها را خنثا کند که تبلیغات بدون ضد‌تبلیغات نشانه‌ی یک رقابت و مبارزه‌ی بی‌هدف است و به جایی هم نخواهد رسید.
۲. مرحله‌ی اصلی و رسمی: این مرحله همان دوره‌ی تبلیغات رسمی است که زمان آن در قوانین انتخاباتی پیش‌بینی شده و تا زمان رای‌گیری ادامه دارد. مرحله‌ی اصلی ظاهر شیکی دارد و با جنجال و هیاهوی فراوان آغاز می‌شود. این مرحله مهم است، اما اگر نامزدی مرحله‌ی اول را به‌درستی سپری کرده باشد، می‌تواند در این مرحله به‌راحتی نفس بکشد. پس اولین توصیه برای عبور از این مرحله، استفاده‌ی صحیح از مرحله‌ی قبل است و دومین توصیه، برنامه‌ریزی یا مدیریت تبلیغات است که توسط تیم‌های منتخب انجام می‌شود و‌… که در بخش‌های بعد به آن‌ها پرداخته خواهد شد.
۱- تیم‌های تبلیغاتی
گزینش و انتخاب تیم‌های تبلیغاتی ره‌آورد فعالیت‌های یک سیاست‌مدار است که عصاره‌ی آن در مرحله‌ی تبلیغات بروز کرده و کارکرد آن در صحنه‌های گوناگون به نمایش در‌می‌آید و نتیجه‌ی آن روز رای‌گیری به صندوق‌ها ریخته شده و روزهای بعد از آن‌ها بیرون می‌آید. به همین دلیل است که در کشورهای مدرن تیم‌های تبلیغاتی شامل متخصصان مجربی‌اند که تقریبا تمام آن‌ها در پشت صحنه قرار دارند و ۹۰ درصد فعالیت‌های تبلیغاتی هم که اصلی‌ترین قسمت‌های آن است، توسط آن‌ها انجام می‌شود. در این کشورها فقط حدود ۱۰ درصد به دوش سیاست‌مدار و عوامل اجرایی قرار دارد که در معرض دید مردم می‌باشند، اما صحنه گردان اصلی کسانی‌اند که در تیم‌های مختلف فعالیت می‌کنند.
گزینش تیم‌ها
گزینش تیم‌ها به نوع فعالیت، توان و روابط عمومی یک نامزدا بستگی دارد و بسته به شخصیت او و اهمیت رقابت می‌تواند شامل عناصر زیر باشد:
۱- هسته‌ی اولیه شامل مدیران و مشاوران اصلی است که در این گروه متخصصان مجرب‌ زیر می‌توانند حضور داشته باشند: سیاست‌مدار، اقتصاد‌دان، روان‌شناس، جامعه‌شناس، روزنامه‌نگار، متخصص رسانه، برنامه‌ریز، طراح، هنرمند، مردم‌شناس، متخصص تاریخ و جغرافیا و‌… این هسته‌ی اصلی چتر بزرگی دارد که نامزد می‌تواند با توجه به فهم و قابلیت خود آن را گسترش دهد. این هسته ممکن به ستاد انتخاباتی وصل باشد، اما فعایت آن حول محور سیاست‌مدار می‌چرخد و وظیفه‌ی اصلی این تیم، بیش‌تر تغذیه‌ی نامزدان است تا تغذیه ستادهای انتخاباتی.
۲- ستاد انتخاباتی که بیش‌تر شامل نیروهای اجرایی است و وظیفه‌ی آن انجام فعالیت‌های بیرونی است. این ستاد یک بخش اصلی در مرکز دارد و زیر شاخه‌های ولایتی که در هر ولایت به تناسب نیاز برنامه‌ریزی شده است. ستاد دارای یک رییس اصلی و معاونان مختلف است و در هر ولایت دارای یک تیم برنامه‌ریز است که بر‌اساس نیازهای مردم هر ‌منطقه فعالیت‌های ستاد را طراحی می‌کنند. ستاد اصلی یک نامزد با تیم اصلی متحد است، اما این لزوما به آن معنا نیست که ستاد توسط آن افراد هدایت شود. رییس ستاد یکی از افراد هسته‌ی اصلی است و او می‌تواند بر‌اساس درایت خود گروه برنامه‌ریز خود را داشته باشد ‌یا از گروه اصلی برنامه بگیرد، اما روش‌ها و نحوه‌ی تبلیغات بیرونی نشانه‌ی ذکاوت و هوشمندی همان مدیر ستاد است. اوست که نقش نامزد را در ستاد بازی کرده و با استفاده از نیروهای مجرب چنان برنامه‌ای می‌چیند که قدرت تنفس هم برای رقیبان باقی نمی‌ماند. بر‌این اساس، رییس ستاد یک انسان همه‌فن حریف است، با روابط گسترده که قدرت مانور زیادی دارد و این می‌تواند شهر به شهر و حتا قریه به قریه گسترش یابد تا پیچیدگی کار یک ستاد به دست آید.
با توجه به نکته‌های بالا می‌توان گفت که تیم‌های انتخاباتی بسیار گسترده و چند‌لایه‌اند، اما در مجموع تمام حرکت آن‌ها به یک راه منتهی می‌شود و آن رساندن یک فرد به قدرت می‌باشد که یا ریاست دولت، یا پارلمان ‌یا شورای ولایتی و شهرهاست. ممکن است ستادها کوچک یا بزرگ باشند، اما این پیچیدگی در تمام آن‌ها وجود دارد، زیرا این لازمه‌ی موفقیت در یک انتخابات است.
ستادهای یک نامزد همان قدر که در برنامه‌ریزی هم‌آهنگ عمل می‌کند، در همان حد هم ناهم‌آهنگ عمل خواهد کرد و این ناشی از نیازهای مختلفی است که ستادهای مختلف در مناطق مختلف با آن مواجه هستند و این جدا از ستادهای درون ستادی است که برای اصناف، افراد و گروه‌های مختلف جامعه فعالیت می‌کنند و راز موفقیت یک ستاد هم در همین نوع رفتارهاست که حتا ممکن است در یک شهر کوچک هم به روش‌های گوناگون اما هم‌آهنگ جلوه

واکاوی یک رویه تاریخی جنگ غزه ترفندی در انتخابات اسرائیل