درکی نوین از اخلاق تجاری نوشته دکتر مازیارمیر

درکی نوین از اخلاق تجاری

مفهوم اخلاق حرفه‌اي

اخلاق حرفه‌اي يكي از مسائل اساسي همه جوامع بشري است هر جامعه‌اي نيازمند آن است تا ويژگي‌هاي اخلاق حرفه‌اي مانند دلبستگي به كار ، روحيهمشاركت و اعتماد، ايجاد تعامل با يكديگر و غيره تعريف و براي تحقق آن فرهنگ‌سازي كنند.

امروزه بسياري از كشورها به اين بلوغ فكري رسيده‌اند كه بي‌اعتنايي به مسائل اخلاقي و فرار از مسئوليت‌ها و تعهدات اجتماعي به از بين رفتن موسسه و سازمان مي‌انجامد به همين دليل بسياري از موسسات و سازمانهاي موفق، براي تدوين استراتژي اخلاقي احساس نياز كرده و به اين باور رسيده‌اند كه بايد در سازمان يك فرهنگ مبتني بر اخلاق رسوخ كند، از اين رو كوشيده‌اند به تحقيقات درباره اخلاق حرفه‌اي جايگاه ويژه‌اي بدهند. لذا يكي از عمده‌ترين دغدغه‌هاي مديران كارآمد در سطوح مختلف چگونگي ايجاد بسترهاي مناسب براي عوامل انساني شاغل در تمامي حرفه‌هاست تا آنها با حس مسئوليت و تعهد كامل به مسائل جامعه و حرفه خود بپردازند و اصول اخلاقي حاكم بر شغل و حرفه خود را رعايت كنند.

ويژگيهاي اخلاق حرفه‌اي در افراد مربوط به حوزه فردي بوده اما وقتي از حوزه فردي و شخصي به حوزه كسب و كار گام بر مي‌داريم اخلاق كار و يا اخلاق شغلي به ميان مي‌آيد مانند اخلاق پزشكي، اخلاق معلمي، اخلاق مهندسي و نظاير آن در اينجا براي نمونه چگونه ممكن است سيستم يك بيمارستان يا دانشگاه غيراخلاقي باشد اما از پرستاران بخواهيم اخلاقي باشند. امروزه اخلاق حرفه‌اي نقش راهبردي در موسسات را داشته و متخصصان مديريت استراتژيک، اصول اخلاقي شايسته در سازمان را از پيش شرط‌هاي مديريت استراتژيك كارآ دانسته‌اند. در اخلاق حرفه‌اي مسئوليتهاي اخلاقي سازمان در قبال محيط داخلي و خارجي است و اين متمايز از حقوق كار است، در حاليكه حقوق كار نيز در آن وجود دارد. اصول اخلاق شايسته و كارآ از پيش شرطهاي مديريت استراتژيك كارآست و اين اصول موجب بوجود آمدن يك موسسه يا سازمان كارآ مي‌شود.

مفهوم اخلاق حرفه‌اي

اخلاق حرفه‌اي به معناي اخلاق كار و اخلاق مشاغل است.

الف ـ اخلاق كار(work ethics): اخلاق كار متعهد شدن انرژي ذهني، رواني و فيزيكي فرد يا گروه به ايده جمعي است در جهت اخذ قوا و استعداد دروني گروه و فرد براي توسعه به هر نحو.

ب ـ اخلاق حرفه‌اي(professional ethics): يكي از شعبه‌هاي دانش اخلاقي است كه مي‌كوشد به مسائل و ارزش‌هاي اخلاقي حرفه‌هاي گوناگون پاسخ داده و براي آن قواعد، ضوابط و اصول خاصي در محيط حرفه‌اي متصور مي‌گردد به عبارت ديگر وجدان و فطرت خويش در انجام كار حرفه‌اي رعايت كنند بدون آنكه الزام خارجي داشته باشند يا در صورت تخلف به مجازات‌هاي قانون دچار شوند.

مقايسه اخلاق فردي و اخلاق شغلي:

اخلاق فردي مسئوليت پذيري فرد است در برابر رفتار فردي خود صرفاً به منزله يك فرد انساني، ولي اخلاق شغلي مسئوليت‌پذيري يك فرد است در برابر رفتار حرفه‌اي و شغلي خود به مثابه صاحب يك حرفه ، شغل يا پست سازماني.

اخلاق تجاری تضمین می کند که سطح مشخصی از اعتماد بین مصرف کنندگان و اشکال مختلف شرکت کنندگان در بازار با مشاغل وجود دارد. به عنوان مثال، یک مدیر پورتفولیو باید به پرتفوی اعضای خانواده و سرمایه گذاران کوچک فردی توجه کند که به مشتریان ثروتمندتر توجه می کند. این نوع اقدامات تضمین می کند که مردم از رفتار منصفانه برخوردار شوند.

مفهوم اخلاق کسب و کار در دهه 1960 آغاز شد، زیرا شرکت ها از جامعه مصرف کننده رو به رشدی که نگرانی هایی را در مورد محیط زیست، علل اجتماعی و مسئولیت شرکت نشان می داد آگاه تر شدند. تمرکز فزاینده بر روی «مسائل اجتماعی» از ویژگی های این دهه بود.

از آن زمان، مفهوم اخلاق تجاری تکامل یافته است. اخلاق تجاری فراتر از قوانین اخلاقی درست و غلط است. این تلاش می‌کند تا آنچه را که شرکت‌ها باید از نظر قانونی انجام دهند در مقابل حفظ مزیت رقابتی نسبت به سایر مشاغل تطبیق دهد. شرکت ها اخلاق تجاری را به روش های مختلفی نشان می دهند.

اخلاق تجاری سطح معینی از اعتماد بین مصرف کنندگان و شرکت ها را تضمین می کند و رفتار عادلانه و برابر عمومی را تضمین می کند.
اصول اخلاق تجارت
درک اصول اساسی که رفتار اخلاقی مطلوب را هدایت می کند و اینکه چگونه فقدان این اصول اخلاقی به سقوط بسیاری از افراد باهوش و با استعداد و کسب و کارهایی که آنها نمایندگی می کنند، کمک می کند، ضروری است.

به طور کلی 12 اصل اخلاق تجاری وجود دارد:

رهبری: تلاش آگاهانه برای اتخاذ، ادغام و تقلید از 11 اصل دیگر برای هدایت تصمیمات و رفتار در تمام جنبه های زندگی حرفه ای و شخصی.
مسئولیت پذیری: خود و دیگران را مسئول اعمالشان بدانید. تعهد به پیروی از شیوه های اخلاقی و اطمینان از پیروی دیگران از دستورالعمل های اخلاقی.
صداقت: شامل اصول دیگری مانند صداقت، قابل اعتماد بودن و قابل اعتماد بودن است. کسی که صداقت داشته باشد به طور مداوم کار درست را انجام می دهد و تلاش می کند تا خود را در سطح بالاتری نگه دارد.
احترام به دیگران: برای تقویت رفتار و محیط های اخلاقی در محیط کار، احترام به دیگران یک جزء حیاتی است. همه سزاوار کرامت، حریم خصوصی، برابری، فرصت، شفقت و همدلی هستند.
صداقت: حقیقت در همه مسائل کلیدی برای پرورش جو اخلاقی است. حقایق جزئی، نادیده انگاشتن، و اغراق یا کم بها دادن به کسب و کار کمکی به بهبود عملکرد آن نمی کند. اخبار بد باید به همان شیوه خبرهای خوب اطلاع رسانی و دریافت شود تا بتوان راه حل هایی برای آن ارائه داد.
احترام به قوانین: رهبری اخلاقی باید شامل اجرای کلیه قوانین محلی، ایالتی و فدرال باشد. اگر یک منطقه خاکستری قانونی وجود دارد، رهبران باید به جای سوء استفاده از یک شکاف، در سمت قانونی اشتباه کنند.
مسئولیت: مالکیت را در یک سازمان ارتقا دهید، به کارکنان اجازه دهید در قبال کار خود مسئول باشند و در قبال کارهای شما پاسخگو باشند.
شفافیت: ذینفعان افرادی هستند که به یک تجارت علاقه دارند، مانند سهامداران، کارکنان، جامعه ای که یک شرکت در آن فعالیت می کند و اعضای خانواده کارکنان. بدون افشای اسرار تجاری، شرکت‌ها باید اطمینان حاصل کنند که اطلاعات مربوط به وضعیت مالی، تغییرات قیمت، شیوه‌های استخدام و اخراج، دستمزدها و ترفیع‌ها در دسترس علاقه‌مندان به موفقیت کسب‌وکار است.
شفقت: با کارمندان، جامعه اطراف یک کسب و کار، شرکای تجاری و مشتریان باید با نگرانی برای رفاه آنها رفتار شود.
انصاف: همه باید فرصت های یکسانی داشته باشند و با آنها یکسان رفتار شود. اگر یک عمل یا رفتار باعث شود شما احساس ناراحتی کنید یا منافع شخصی یا شرکتی را در برابر برابری، ادب و احترام مشترک قرار دهید، احتمالاً منصفانه نیست.
وفاداری: رهبری باید محرمانه و تعهد خود را به کارکنان و شرکت نشان دهد. الهام بخشیدن به وفاداری در کارکنان و مدیریت تضمین می کند که آنها به بهترین شیوه ها متعهد هستند.
نگرانی زیست‌محیطی: در دنیایی که منابع محدود است، اکوسیستم‌ها توسط شیوه‌های گذشته آسیب دیده‌اند، و آب و هوا در حال تغییر است، آگاهی از اثرات زیست‌محیطی یک کسب‌وکار و نگرانی در مورد آن بسیار اهمیت دارد. همه کارمندان باید تشویق شوند تا راه حل هایی را برای اقداماتی که می تواند به خسارات وارده اضافه کند، کشف و گزارش کنند.
چرا اخلاق تجاری مهم است؟
دلایل متعددی وجود دارد که اخلاق تجاری برای موفقیت در تجارت مدرن ضروری است. مهم‌تر از همه، برنامه‌های اخلاقی تعریف‌شده، کد رفتاری را ایجاد می‌کنند که رفتار کارکنان را هدایت می‌کند – از مدیران اجرایی گرفته تا مدیران میانی تا جدیدترین و جوان‌ترین کارمندان. هنگامی که همه کارکنان تصمیمات اخلاقی می گیرند، شرکت برای رفتار اخلاقی شهرت پیدا می کند. شهرت آن افزایش می یابد، و شروع به تجربه مزایایی می کند که یک نهاد اخلاقی درو می کند:

شناخت و رشد برند
افزایش توانایی مذاکره
افزایش اعتماد به محصولات و خدمات
حفظ و رشد مشتری
استعدادها را جذب می کند
سرمایه گذاران را جذب می کند
وقتی همه این عوامل با هم ترکیب شوند، بر درآمد یک کسب و کار تأثیر می گذارد. کسانی که شکست می خورند استانداردهای اخلاقی تعیین می کنند و آنها را اجرا می کنند، محکوم به یافتن خود هستند