زبان بدن کمدینها در سینمای طنز و در کلاس جهانی
کمدین یا بازیگری با بازی های خنده آور و یا بازیگر کمدی یا شوخ بازیگر هنرمندی است که سعی دارد با خنداندن مخاطب باعث
سرگرمی مخاطب گردد. اگر کمدین بدون واسطه اقدام به مخاطب قرار دادن شنوندگان کند به وی کمدین ایستاده یا کمدین استندآپ
(stand-up comedian) میگویند.
در این مقاله کوتاه ما قصد داریم به زبان بدن کمدینهای مطرح سینما نگاهی بیندازیم.
برادران مارکس پنج برادر کمدین آمریکایی بودند که از دهه ۱۹۲۰ تا دهه ۱۹۶۰ در نمایشها ودویل
و سینما و تلویزیون کار میکردند. شوخیهای زبانی برادران مارکس (به ویژه گفتههای گروچو) همراه با شیطنت
آنها (بهویژه کارهای هارپو که در فیلمها سخن نمیگفت) و لهجهٔ ایتالیایینمای چیکو شخصیتی ویژه به این گروه
داده بود و فیلمهای آنان بر کمدینهای پس از آنها تأثیر زیادی گذاشت.آنها توانستند سبک کاملا جدیدی ایجاد
کنند که هنوز هم الگوی بسیاری از افراد است.
از یکی از بزرگان سینما نقل گردیده است که زندگی خیلی خاص و عجیب نیست اما انسانها نزد خود آنرا بسیار
بسیار ویژه و استثنایی متصور می گردند.
در عالم سینمای طنز و عالم استندآپ کمدین ها هم داستان دقیقا همین است که باید یاد بگیریم کی چطور و
چگونه این داستان را بصورت ویژه و با پارامترهای ویژه تری بیان کنیم.
استفاده از ژستهای متفاوت و پرقدرت و بدیع و متفاوتو غیر طبیعی یا خیلی طبیعی و یا پرسرعت و یا خیلی اسلو
موشن می تواند بنا به داستان بسیاری افراد را درگیر کند و حتی دچار دلدرد از خنده نماید.
یکی از نکاتی که سالها است با کمدین های عزیزمان کار کرده ام استفاده صحیح و اصولی از جلوه های فیزیکی
بدن و استفاده از آن است مثلا:
من یک کمدین هستم با میمیک صورت منحصر بفرد
طاسی سر و اشاره مستقیم به آن
چاقی و یا لاغری
ضعف بینایی و عینکی بودن و ….
دامن زدن به موضوع ظاهر با البسه گشاد یا تنگ
سایر موارد
همه موارد فوق ورود به جاده است برای یافتن کودک درون و مشیطنتهای درون و حتی کمدین و طنز پرداز درون …
آری یک استندآپ کمدی درون
هر طنز پرداز و کمدینی باید یاد بگیرد از قصه های روز اقتصادی و سیاسی و حتی احتماعی الگو برداری کامل و
دقیقی بنماید.
یکی از وحدت رویه های نسل بشر این است که به چیزهای خیلی ساده یا خیلی پیچیده و یا اغراق آمیز بخندد و
حتی به برخی حرکات بسیار ساده و بدیهی و یا به زبان بدن متفاوت و منحصر بفرد و….
در نهایت بعنوان یک مدرس زبان بدن فکر می کنم که باید با بازی و بازی سازی و زبان بدن بیننده را به تفکر وادار
کنیم در این رهگذر باید در کنار بازی های قابل قبول و ماندگار بازی و زبان بدن منحصر بفرد و زنده ای را ایجاد کنیم
همان که چاپلین و یا باستر کیتون برای همیشه خلق نمودند و تا ابد در سینمای کمدی و طنز ماندگار و جاودانه
خواهد ماند .
فکر می کنم در مدلهای ایرانی مانند مرحوم ظهوری و یا میری و یا وحدت و یا زنده یاد ارحام صدر و…. ما شاهد
چنین تظاهرات زبان بدن بودیم در مقالات بعد ما به تفکیک در مورد بازی هر کدام از این کمدینها و ویژگیهای منحصر
بفرد و قدرتها و ضعفهای این هنرمندان خواهیم پرداخت.
ما سالها است در کلاسهای زبان بدن بازیگران و هنرمندان به این موارد اشاره نموده و تک به تک آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار می
دهیم به نظر می رسد استفاد از وحدت رویه های این بزرگان کمدی ایرانی می تواند از به قهقرا رفتن سینمای طنز ما جلوگیری نماید.
اری این حداقل دانسته های یک بازیگر کمدی و یا کمیک است که متاسفانه در ایران با محدودیتها و نقصان بسیاری در این زمینه
روبرو هستیم.
خوب در اینجا بد نیست به معرفی برخی از پپیشتازان کمدی جهان سینما بپردازیم.
به جرئبت می توان او رااولین بازیگر کمدی زن جهان نامید او که در سال ۱۸۹۳ در بروکلین متولد شد و فعالیت خود
را در زمینهٔ بازیگری از سال ۱۹۰۷ آغاز کرد. در زمینهٔ فیلمنامهنویسی و خوانندگی نیز مهارت بسزائی داشت.نکته
بسیار جالب برای کمدین ها این است که بسیاری از آنها علاوه بر کمدین بودن نویسنده و فیلم نامه نویس و یا
خواننده و آوازه خوان و یا رقصنده و یا ژیمناستیک کار و یا بدنهای بسیار نرمی داشته اند که این موارد به آنها بسیار
بسیار کمک می نمود.
در نهایت باید بگویم زبان بدن قوی و منحصر بفرد و متفاوت و حتی خارق العاده و یا زیاد بی روح و سنگی و یا ساده و ابله هانه عامل
موفقیت ابدی آنان بوده است مانند باستر کیتون لوئید و یا چاپلین و یا لورل و هاردی زوج ابدی طنز جهان
او با نام جودیت توویم در نیویورک با تبار یهودیان روسی به دنیا آمد . هالیدی پیش از فعالیت حرفهایاش را در
نمایشها و موزیکالهای برادوی آغاز کند، اجرای بخشی از یک نمایش کاباره را به عهده داشت. موفقیت او در
ایفای نقش «بیلی داون» در نمایش متولد دیروز (۱۹۴۶)، باعث شد تا او در نسخه سینمایی این نمایش (محصول
۱۹۵۰) نیز بازی کند. این نقشآفرینی، جایزهٔ اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن و جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر زن
فیلم موزیکال یا کمدی را نصیب او کرد.
ریچارد پریور: پریور بیشتر برای واکنشهای سرسختانهاش در برابر نژادپرستی و موضعگیری نسبت به مسائل
معاصر مانند ابتذال و بدزبانی معروف بود. پریور یک بار برندهٔ جایزهٔ اِمی (۱۹۷۳) و پنج بار برنده جایزه گرمی (۱۹۸۲ و
۱۹۸۱، ۱۹۷۶، ۱۹۷۵، ۱۹۷۴) و برندهٔ جایزهٔ مارک توین در سال ۱۹۹۸ شد.
ادی مورفی: مورفی بیشتر در نقشهای کمدی در فیلمهای خانوادگی بازی کردهاست از جمله در فیلم مهد کودک
پدر که نقش مردی را بازی میکند که به کودکان علاقه زیادی داشته و به خوبی با آنها ارتباط برقرار میکند و به
همین جهت در خانه خود مهد کودکی تأسیس میکند. او در ۸ سالگی پس از مرگ پدر و بیماری سخت مادرش
یک سال در پرورشگاه زندگی کرد و آن طور که خودش در یک گفتگو اظهار کرده روحیه طنز و شوخی او در همان
زمان شکوفا شد. به نظر می رسد سختیهای طاقت فرسا از چاپلین و کیتون و یا حتی ادی مورفی و یا دیدی و بن
هیل و ….. طنز پردازان بهتری ساخته است
آلفرد هاوثورن هیل معروف به بنی هیل (Benny Hill) بازیگر و کمدین انگلیسی بود. وی بیشتر به خاطر شو بنی هیل شهرت دارد.
وی از شاخصترین چهرهها و ستارههای شوهای تلویزیونی در بریتانیاست. سری برنامههای او از سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۸۹ ابتدا در بریتانیا و سراسر اروپا و جهان در کانالهای تلویزیونی و برنامههای ویدئویی پیشتاز طنز تلویزیونی و شوهای کمدی بود.
چارلی چاپلین که محبوبترین شخصیت هنری دوران کودکی وی بود. بعدها تبدیل به یکی از مهمترین علاقهمندان و تحسین کنندگان آثار کمدی خود او شد.
وی در تاریخ ۲۰ آوریل ۱۹۹۲ و در سن ۶۸ سالگی بر اثر حمله قلبی از دنیا رفت و در گورستانی در نزدیکی محل تولدش به خاک سپرده شد.
هنرمندان عموما در آثار کمدی می توانند هر زمان که لازم باشد، از تغییر زبان بدن بازیگری خود برای افزایش بُعد طنز اثر، در نگاه مخاطب استفاده کنند. این مورد یکی از قدیمی ترین انواع شوخ طبعی ها در فرهنگ انسانی است. پایین افتادن از ارتفاع، سیلی زدن، برخورد به دیوار، خندیدن به شکل اغراق آمیز، خوردن به زمین یا بوجود آوردن چهره های مضحک، همه نمونه هایی از استفاده از حرکات بدن بازیگری در نمایش های کمدی هستند. این سبک یک فرم پایین از کمدی به شمار نمیآید، چرا که بسیاری از کمدینها و بازیگران به طور انحصاری بر این تکنیک تکیه دارند.
نیمکره راست:
به فرآیندهای ادارکی، تصور، تجسم، خیالپردازی، شناخت رنگ و موسیقی و هنر، شناسایی قیافه ها و اشکال و کلا برداشت، داوری و ترکیب می پردازد و ماننده قوه بینایی یک پرنده کل تصویر را می بیند و کل نگر است.
نیمکره چپ:
اختصاص به فعالیت هایی همچون ریاضیات، زبان و ترکیب عبارات کلام، منطق، حافظه، طبقه بندی ها، تحلیل و دارد. این نیمکره به جزئیات امور توجه دارد و همانند قوه بینایی مورچه تک تک می بیند.
گاهی اوقات در کمدی های موقعیت این زبان بدن بازیگری مورد استفاده قرار میگیرد. کمدی فیزیکی مبتنی بر حرکت بدن بوده، و کمتر از کلمات استفاده می شود. چون عمل و حرکات بدن بازیگری یکی از ابتداییترین اشکال بیان انسانی است، که بر خلاف زبان و شوخ طبعی به شکل شفاهی است. حقیقتی که در مورد تماشای این آثار وجود دارد این است؛ که در مشاهده سختی ها و یا مشکلات مضحک بازیگران، تماشاچی ها لذت خنده را تجربه خواهند کرد. کمدی فیزیکی اغلب به مفهوم واقعی یا خیالی بازی بستگی دارد؛ که برای تماشاچیان تمام سنین محبوب است. این نوع کمدی که در فرهنگ غربی بسیار رایج است، از دلقک های اولیه و بسیاری از شخصیت های پایه در طنز شکل گرفته است.
گاهی اوقات طنز تلویزیونی با استفاده از زبان بدن بازیگری به شکل کمدی، آن را به صحنه هایی خاص برای یک اثر خندهدار ترکیب میکند. معمولا، این صحنه ها صرفا به شکل عادی خود تکیه نمیکنند، چون به طور معمول داستانی مطرح نمی شود. زمانی که مشغول به تماشای یکی از این آثار شوید، و در آن اتفاقات بامزه به سمت جدیتر شدن بروند، می توانید شاهد آن باشید که حس شوخ طبعی با استفاده از حرکات بدن بازیگری در ورود به صحنه باعث تسکین تنش، و احساس شادی می شود. بطور مثال یک دلقک سیرک که پانچ را به پشت سر، یا یک بازیگر کمدی که باعث ایجاد یک ورود مبالغهآمیز به کادر میشود، نمونههایی از کمدی هستند. که میتوانند از زبان بدن بازیگری خود در جهت توسعه ی روند خنده، و ایجاد یک اثر فوق العاده کمدی استفاده کنند. بازیگران کمدی مشهوری که از این حالات اغراق آمیز در حرکات بدن بازیگری خود، به عنوان رسانه ای برای شخصیت سازی به کار برده اند، عبارتند از : مارتین شرت، جیمکری، کریس ویلیامز، رابین ویلیامز و .. که هر یک از این شخصیت ها در نوع خود می توانند، در این ژانر نمونه ی کاملی باشند.
چه چیزی باعث بوجود آمدن کمدی فیزیکی می شود؟
کمدی فیزیکی فراتر از سبک مقدماتی کمدی بوده، و از قدیمی ترین شکل های طنز است. کمدی فیزیکی زمانی اتفاق می افتد؛ که کمدین یا سازنده ی یک کاراکتر از بدن خود برای انتقال شوخی ها استفاده می کند. عمدتا بدن بهتر می تواند نسبت به کلام، باعث قهقهه ی افراد و سپس به فکر فرو رفتن آنها شود. کمدی فیزیکی تا حد زیادی مبتنی بر عمل و حرکات بدن بازیگری است. زبان بدن بازیگری یک شکل اصلی از ارتباط و بیان است. و حرکات فیزیکی استادانه با استفاده از بدن، بهترین ایده برای ایجاد شوخی و طنازی یک هنرپیشه می باشد. همچنین این حرکات و اعمال نشاندهنده ی میزان درد و رنج، و مشکلات اجتماعی در یک جنبه ی بامزه اثر نمایشی است؛ که طبق ایده ای روانشناسی بوجود آمده است. این ایده بطور کلی بیانگر این است که عموما انسان ها از دیدن حواس پرتی ها، و چالش های بامزه ی پیش روی دیگران لذت می برند. تمامی این صحنه ها توسط زبان بدن بازیگری به علاوه ی شناخت این موقعیت های خنده آور، به تصویر کشیده می شود.
کمدی با استفاده از زبان بدن بازیگری مهارتی است؛ که نه تنها به زمان بندی، قدرت، و خلاقیت از بازیگر نیاز دارد، بلکه توانایی لازم و باورنکردنی برای وانمود کردن به درد، یا خوشی بیش از حد را هم لازم دارد. اصولا تماشا کنندگان نیز به منظور دیدن همین حرکات، این ژانر را انتخاب می کنند. کمدین ها اغلب به عنوان ابر قهرمان ها نیز شناخته می شوند. زیرا آنها باید تمامی تصویرسازی های یاد شده در بخش اول را، طوری انجام دهند که گویی “آب خوردن” است. در کنار این مورد، تمامی این حرکات بدن بازیگری باید طوری انجام شوند که گویی کاملا اتفاقی رخ داده اند. حتی اگر در برداشت هزارم اجبار به تکرار آن باشد. کمدی یک راه قدرتمند برای فریب دادن مخاطب دارد. تمامی این فریب ها نیز، به لطف زبان بدن بازیگری انجام شده، و در نهایت اثری به خروجی منتقل می شود که کلیه تمرکز ها را به سوی سازنده هدایت می نماید.
اما در کنار تمامی این موارد باید توجه داشت، که کمدی یک هنر است. و برنامهریزی، آمادهسازی، و سالها مطالعه از تعاملات انسانی را در بر میگیرد. ابتدا باید دید که چه راههایی میتواند بدن یک بازیگر را حرکت دهد؟ او چطور میتواند با تعجب مخاطبین خود را جلب کند؟ کمدی در کنار صرف زمان برای شناخت، و توسعه ی زبان بدن بازیگری ، نیازمند به خرج دادن خلاقیت های لازم توسط شخص بازیگر است. یک بازیگر با استفاده از یافتن شوخ طبعی خاص خود به علاوه ی هنر بازیگری، نه تنها بر روی بامزه بودن زبان بدن بازیگری خود تسلط پیدا میکند، بلکه یاد میگیرد که، چگونه خواسته های درونی شخصیت خود را پیدا کند. همچنین تمامی این موارد به وی کمک می کند، تا یک حرکت به یاد ماندنی را برای مخاطبین خود ایجاد کند. این مسئله دلیل آن است که یک اثر هنری کمدی می تواند تا سالهای سال دلنشین بوده، و حتی حرکات خاص آن در ذهن عمده ی مخاطبین ماندگار شود.
Views: 10
دیدگاهها