جزوه شیوه های سخنرانی و فن بیان

جزوه شیوه های سخنرانی

 

سخنرانی

درس-گفتار 

و یا خطابه های داغ و سوزان….

سخنرانی به عمل صحبت کردن یک فرد برای گروهی از مردم که مخاطب یا شنونده او هستند، با نیت خاصی مانند آگاهی بخشی،

تحت تأثیر قرار دادن یا سرگرم نمودن، گفته می‌شود.سخنوری یا خطابه فنی است که به وسیله آن گوینده،شنونده را به سخن خود

اقناع و بر منظور خویش ترغیب میکند.پس غرض از سخنوری همین دو نتیجه است که شنونده سخن گوینده را بپذیرد و بر منظور او

برانگیخته شود.گوینده ای که این فن را به کار میبرد،خطیب و سخنوری یا سخنران مانند و سخنی را که این فن در آن به کار برده شود

خطبه،خطابه،نطق و گفتار خداوند. سخنرانی عموماً به معنای ارتباط چهره به چهره با مخاطب بوده و در اغلب موارد برای اقناع

مخاطبین انجام می‌شود. این مفهوم در زبان انگلیسی بسیار شبیه به مفهوم Presentation یا ارائه می‌باشد با این تفاوت که مفهوم

اخیر بیشتر در مورد فعالیتهای تجاری به کار می‌رود. سخنران معمولاً مستقیماً برای مردم یا رسانه‌ها به صورت عمومی صحبت می‌کند و

دیدگاه شخصی یا گروه خاصی را بیان می کند.

سخنورانِ نمونه

 

رهبرانی همچون مارتین لوتر کینگ جونیور، وینستون چرچیل نمونه‌هایی از سخنرانانِ خوب هستند که سخنوری آنها با تأثیر قابل

توجهی در جامعه همراه بود.

ابزارهای  یک سخنران حرفه ای

تریبون کاغذهای سخنور را نگاه می‌دارد و سیستم صوتی عمومی یا میکروفون و بلندگو به رساتر شدنِ صدای سخنور یاری می‌رساند.

 

ارزش علمی یک سخنرانی

در سخنرانی به علت ایراد سخن بدون امکان بازنگری پسین در آن، خطا در اظهار نظریات بیش از ارائه مکتوب اثر و نظریه است. از

این جهت در بحث ارزشگذاری استناد به نظرات افراد، یکسان دانستن اعتبار علمی نوشته شخص با سخنرانی وی خطاست

 

قبل از هر چیزی آیا تا به حال فکر کرده اید که :

 

چرا افراد موفق ، بزرگ و تاثیر گذار در جهان اکثرا سخنوران ماهری نیزهستند ؟

 

چرا درباره موضوعاتی که در موردشان علاقه و اطلاعات  داریم برای یکی دو نفر از دوستانمان به راحتی حتی برای چند ساعت می

 

توانیم صحبت کنیم ولی وقتی بخواهیم همین مطالب را برای جمع زیادی از مخاطبان بیان کنیم دستپاچه وعصبی می شویم و به دلیل

 

اضطراب حتی فراموش می کنیم چه می خواهیم بگوییم ؟

 

آیا تا به حال تصور کرده اید که روزی در برابر اجتماع عظیمی از مخاطبان صحبت می کنید و آنها با اشتیاق تمام به صحبتهای شما

 

گوش می دهند و شما نیز همچنان با شور وحرارت سخنرانی می کنید ؟

 

آیا می دانستید که : صحبت کردن در برابرجمعیت ، فقط برای عده خاصی از افراد مشکل نیست و این مساله ای عمومیست ، حتی

 

بهترین سخنرانان نیز در ابتدا دچار همین ترس وعدم تسلط بوده اند و توانایی صحبت کردن در برابر جمع استعدادی خدادادی نیست

 

که فقط بعضی ها از آن برخوردارند؛ بلکه با علاقه و تمرین مثل هر توانایی دیگری میتوان به مهارتی باور نکردنی در اینباره دست یافت

 

.و نیز حتما باور نمی کنید که آموختن فنون  و مهارت یافتن در سخنرانی حتی یک دهم آنچه عموم مردم تصور می کنند ، سخت

 

دشوار نیست

 

۱۵ اصل اساسی اولیه برای یک سخنرانی موفق

 

۱- با شور وشوق ومحکم واستوار شروع کنید.

 

●  وانمود کنید که اعتماد به نفس وشهامت بالایی دارید  حتی اگر اینگونه نیست !!!

● تصور کنید که اگر به نحو مطلوبی از پس کار بربیایید تا چه حد وجهه اجتماعیتان افزایش می یابد.

● طوری با اطمینان صحبت کنید که گویی همه جماعت به شما بدهکارند، تاثیر روانی این تصور در اوایل کار بسیار سودمند است.

● این مهم نیست که قلب شما در دقیقه ۳۰۰ بار می زند!!! زیرا هیچکس نبض شما را نگرفته است؛  پس شجاعانه قدم بردارید،

 

قامتتان را راست کنید گویی عاشق سخن گفتن هستید.

 

به هر حال همیشه همه انسانها، شهامت را ستایش می کنند.

 

۲- دقیقا بدانید که در مورد چه چیزی می خواهید صحبت کنید

 

گر از قبل در مورد سخنرانی فکر نکرده باشید و برای آن طرحی نداشته باشید حتما در برابر شنوندگان احساس آرامش واعتماد به نفس

 

نخواهید داشت

 

۳- ۵5 تمرین –  تمرین  –  تمرین

 

یک ضرب المثل شیرین فارسی است که می گوید:

کار نیکو کردن از پر کردن است

خواهی که شوی یک خوشنویس      بنویس و بنویس و بنویس

تمرین مهمترین مساله است شما با هرتمرین نیرومندتر و نیرومندتر می شوید.

 

۴- آمادگی قبلی

 

به معنی نوشتن مطالب به صورت دستوری  و سپس حفظ کردن کلیه عبارات و متن سخنرانی نیست بلکه آمادگی قبلی یعنی تمامی

نکات و جوانب مختلف موضوع را قبلا خوب مطالعه بررسی و درک کرده باشیم؛ واقعیت و درستی آنها برای خود ما به اثبات رسیده

باشد سپس در مورد طریقه ارائه آن فکر کنیم.

هو سرل گفته معروفی دارد با این مضمون که اگر احساس می‌کنید توانایی توضیح مطلبی را ندارید، مطمئن باشید که آن را به طور

کامل درک نکرده‌اید.

مطالعه و جمع آوری مطالب مرتبط، خارج از متن اصلی  (مثلا از سایر کتب، مقالات  و…) برای غنی و پر بارترکردن موضوعاتی که

مطرح می کنیم، همواره  باعث می‌شود که دانش، اطلاعات و در نتیجه تسلط ما درباره موضوع افزایش پیدا کند.

حال می‌پرسید که چگونه تمرین کنیم؟

 

۵- خودتان را به تدریج آماده کنید

 

●  یک ارائه خوب باید تدریجا تکمیل شود  ” مثلا طی یک یا دو هفته ”

● در اوقات فراغتتان (مثلا وقتی در سرویس نشسته اید یا در حیاط دانشگاه قدم میزنید) درباره‌اش فکر کنید و در رویا و تصوراتتان آن

را بپرورانید.

●  با دوستانتان درباره آن صحبت کنید و سعی کنید هرچه به فکرتان می‌ رسد یادداشت کنید؛ به زودی ایده ها  و سوژه های نابی به

ذهنتان می رسد.

●  پس از اینکه مطالب آماده و تمامی آنچه را که می خواهید بیان کنید تنظیم کردید، در حالی که در خوابگاه هستید و یا حتی وقتی

که در خیابان شالیکوبی قدم می زنید(!!!) به آرامی آن را تمرین کنید.

●  بهتر است با حرکات و ایما و اشاره هرچه بیشتر آن را طبیعی وبا روح سازید و تجسم کنید که در برابر یک جمعیت واقعی سخن می

گویید.

●  می‌توانید به عنوان تمرین به مدت سه تا پنج دقیقه مطلبتان را دقیقا همانطور که  می خواهید در جلسه سمینار بیان کنید، برای هم

اطاقی هایتان ارائه دهید.

●  هر چه این تمرینات را بیشتر انجام دهید در عمل احساس اطمینان و راحتی بیشتری خواهید داشت .

همیشه و در هر کاری ابتدا ۱۰۰ ایده نو جمع آوری کنید سپس ۹۰ تای آن را دور بریزید آنگاه در می‌یابید که ۱۰ ایده عالی در اختیار

دارید.

 

۶- مطالب را به سادگی صحبتهای همیشگی خود بیان کنید

 

اگر بخواهیم لفظ قلم یا کتابی صحبت کنیم کار بسیار دشوار می شود؛ نیمی از کلاممان محاوره‌ای و نیمی کتابی می‌شود؛ عبارات

 

نامانوسی مثل“می باشه” ، “می‌شوه”  و… محصول سعی نافرجام برای کتابی صحبت کردن است.

 

۷- با مخاطبانتان رو در رو باشید

 

ارتباط چشمی با مخاطب از اهمیت فوق العاده‌ای برخودار است.

 

۸- از روخوانی کردن بپرهیزید

 

خواندن مطلب از روی یادداشت نیمی از لطف سخنرانی را از بین می‌برد و شنوندگان خیلی سخت سخنرانی که از روی یک نوشته

روخوانی می‌شود را تحمل می کنند.

 

۹- اول سخنران بعد سخن

 

مهمترین موضوع سخنرانی در برابر عموم خود گوینده است و آنچه بیان می شود درمرتبه دوم قرار دارد

 

۱۰- آنچه می گویید آنقدر مهم نیست که چگونه آن را می‌گویید.

 

تاثیر هر گفتار بیشتر متکی به نحوه بیان است تا محتوا و ارزش مطلب .

 

۱۱- اگر وسط صحبت یادمان رفت که چه می گفتیم

 

فراموش کردن مطلب : مساله‌ای محتمل است که ممکن است برای هرکسی خصوصا در تجربیات اول پیش بیاید، در این شرایط

معمولا چند ثانیه ذهن قفل شده و بطور کلی فراموش می‌کنیم که اصلا راجع به چه چیزی صحبت می کردیم.

ولی خوشبختانه این حالت بسیار گذرا بوده و پس از چند لحظه (پنج تا ده ثانیه) دوباره همه چیز یادمان می‌افتد. ولی ما نمی‌توانیم

مخاطبان  را به حال خود رها کرده و به دنباله مطلب فکر کنیم در اینگونه موارد دو کار می توان کرد:

● می‌توانیم یک یا چند  سوال از حضار بپرسیم. مثلا آیا صدای ما به ردیف آخر می رسه ؟ یا مطالب تا اینجا  مفهوم بوده ؟ یا اینکه تا

اینجا کسی سوالی نداره ؟  و…

●  راه بهتر این است که آخرین جمله‌ای  را که گفتیم تکرار کرده و صحبت را آن مورد تا چند جمله ادامه دهیم و در این فرصتی که

ایجاد کردیم باید به ادامه موضوع بیندیشیم.

البته امروزه که اغلب ارائه‌ها در قالب اسلاید و نرم افزار PowerPoint انجام می شود این مشکل کمتر بروز پیدا می کند.

۱۲- مخاطب را نادیده نگیرید

●  به زمین یا هوا زل نزنید. در این حالت انگار با خودتان صحبت می‌کنید.  صحبت شما خشک و بیروح و کلامتان بی خاصیت می

شود.

● با جمعیت طوری صحبت کنید که گویا با ”مصطفی برزگر“ صحبت می‌کنید؛ مگر غیر از این است که جمعیت از افرادی نظیر ”

مصطفی برزگر “ تشکیل شده است ؟

● طوری با شنوندگان صحبت کنید که گویی منتظرید آنها هر لحظه از جا بلند شده و با شما گفتگو کنند.

● در مقابل آنها لبخند بر لب داشته باشید.

 

● پوشیدن لباس پاکیزه و مرتب اهمیت زیادی دارد چون باعث تقویت اعتماد به نفس شده و هر اندازه که وضع ظاهری نامرتب و

شلخته داشته باشید به همان میزان از توجه مخاطبان کم خواهد شد.

 

۱۳- آغاز مناسب

● شروع یک سخنرانی مانند آغاز یک سفر است؛ باید ازقبل فکر کنیم که از کجا باید شروع کرد و از چه مسیری ادامه داد و در نهایت

دقیقا بدانیم که چه چیزی را به مخاطب باید انتقال دهیم.

● نباید صحبت را بیش از حد خشک و رسمی آغاز کرد.

● ابتدای یک سخنرانی خیلی خیلی مهم است و انصافا مشکل ! و در موفق بودن بقیه سخنرانی نقشی اساسی دارد. پس نباید آن را

سرسری گرفت و باید برای آن طرحی داشت، مثلا یک بیت شعر یا یک مقدمه کوتاه دو سه جمله ای یا مثل همین مطلب با چند

پرسش .

یک سخنران ماهر در خاطرات خود می‌نویسد: ” همیشه دو دقیقه قبل از سخنرانی ترجیح می دادم مرا گلوله باران کنند ولی سخنرانی

نکنم … اما … دو دقیقه قبل از پایان حتی با رگبار گلوله هم مایل به تمام کردن سخنرانی نیستم “

۱۴- چگونگی بیان

● در گفتار خود روی کلمات مهم تکیه کنید واز کلمات کم اهمیت سریع عبور کنید.

● همیشه قبل و بعد از بایان نکات اساسی و مهم یک مکث کوتاه داشته باشید.

● یکنواخت و ماشینی صحبت نکنید، تن صدا و نحوه بیانتان را هر از چند گاه تغییر دهید.

● جملات و عبارات مهم را با تمایز و تاکید بیان کنید؛ مثلا بلندتر و یا حتی آرام تر از باقی عبارات. تاثیر این کار دقیقا مشابه های‌لایت کردن توسط مارکر یا Bold کردن فونت در نوشته هاست.

● برای تاکید بیشتر بر مطالب مهم می‌توانید آنها را یک بار تکرار کنید ولی بهتر است در تکرار از بیان دیگری استفاده کنیم .

● زبان بدن (Body Language) راز موفقیت شماست و این یعنی استفاده درست و بجا از حرکات،  ایما، اشاره و خلاصه تمامی اندام برای هرچه زنده و شاداب تر کردن جلسه ودمیدن روح در فضای سالن.

۱۵ – کلام پایانی :  

مخاطب خود را دوست داشته باشید

علاقه و صمیمیت گوینده نسبت به شنوندگان به آنها منتقل می شود و جمعیت نیز هر گونه احساس وعلاقه را درک و منعکس می کند؛ ولی این موضوع مساله ای دلی است و برای آن نمی توان قاعده و فرمولی نوشت و فقط به صورت خلاصه می توان که تصور کنید تمامی آنها که روبه روی شمایند دوستانتان هستند.

ـنکات مهم :

● در ابتدای کار محکم واستوار شروع کنیم .

● برای ارائه مطلب آمادگی قبلی داشته باشیم.

● تمرین . تمرین . تمرین .

● مطالعه و گردآوری مطلب بیش از آنچه که باید ارائه کنیم.

● برای یک سخنرانی و سمینار خوب باید در طی چند روز مطالب را آماده کرد .

● مطالب را تا حد امکان ساده و به بیان خودمانی بازگو کنید تا برای همه قابل فهم باشد .

● با مخاطبانتان ارتباط چشمی داشته باشید .

● یکنواخت و با لحنی ثابت صحبت نکنید، روی مطالب مهم تاکید کنید .

مطالب ارائه شده خلاصه ای بسیار مختصر بود از کتاب : آئین سخنرانی اثر دیل کارنگی

تمامی آنچه تا اینجا گفتیم اموری بودند که به شخص شما مربوط می‌شد. فراموش نکنید که ساختن اسلایدهای مناسب به شکلی جذاب و گویادر نرم افزار PowerPoint نیز روی دیگر این سکه است که نباید از آن غافل ماند .

۱۰ نکته مهم در طراحی و ارائه اسلایدهای PwerPoint

1- انتخاب رنگهای مناسب و دارای کنتراست (تضاد رنگی) برای زمینه و متن از اوجب واجبات است.

۲-  تاکید بر استفاده هرچه بیشتر ازاشکال، نمودارها، جداول و عناصر بصری اهمیت حیاتی دارد.

فراموش نکنید که  نرم افزار PowerPoint ابزار مناسبی برای نمایش متن نیست؛ زیرا اصولا برای اینکار طراخی نشده پس باید از قرار دادن بیش از چند سطر متن در هر اسلاید خودداری کرد.

۳- از قلم و فونت مناسب به شکلی که مطالب برای همه مخاطبان قابل رویت یاشد استفاده کنید.

۴- از افکت و جلوه های انیمیشن در حد معقول استفاده کنیم. نه آنچنان که اسلایدها خشک و بی روح باسد و نه آنچنان آن را پر از جلوه و گل و بلبل کنیم که مطلب اصلی را تحت الشعاع قرار دهد.

۵- ارائه خوب الزاما ارائه ای نیست که دارای حجم بالا و اسلایدها زیادی باشد  بلکه ارائه‌ای است که با کمترین میزان اسلاید و حجم، بیشترین اطلاعات را به مخاطب منتقل نموده و برای مستمعان ملال‌آور نباشد. هیچ وقت و هیچ وقت کیفیت ارائه را فدای کمیت آن نکنید.

۶- برای کاهش حجم، مطالب را خلاصه کنید؛ همچنین در اکثر اوقات می توان چندین صفحه متن را در جداول، نمودار و چارتهای مناسب به صورتی کامل خلاصه کرد.

۷- به جای اینکه تمامی متن را تایپ کنید، فقط تعاریف اصلی و تیترها  را در اسلاید بیاورید،  به راحتی بقیه مطالب را می توانید به ذهنتان بسپارید، البته اگر آنها را خوب درک کرده باشد.

۸- اگر تعاریف اصلی، اعداد، ارقام و امثال اینها را از روی اسلاید روخوانی کنید هیچ ایرادی ندارد ولی مواظب باشید که این روخوانی کردن را به کل مطالب تعمیم ندهید.

۹- هنگام ارائه بینندگان را هرچه بیشتر به تصاویر، نمودار و شکلها ارجاع دهید و با اشاره توسط نشان دادن  با دست و… توجه آنها را به سمت خود و مطالبتان معطوف کنید.

۱۰-   برای جلوگیری از مشکلات پیش بینی نشده اگر امکان داشت یک مرتبه برنامه را در کامپیوتر اجرا کرده و از مرتب بودن همه چیز

مطمئن شوید. در انتها باید گفت که :

شما حداکثر در طی ۲۰ تا ۳۰ دقیقه باید هرچه را لازم است بیان کرده و سخنتان را تمام کنید زیرا بر اساس تحقیقات روانشناسی،

انسانها معمولا بیش از این زمان نمی توانند بر موضوعی تمرکر وتوجه داشته باشند اگر ناچار شدید ییشتر از۲۰دقیقه صحبت کنید باید

به ذهن مخاطبتان یک زنگ تفریح کوچک مثلا ۱ دقیقه ای بدهید.

یکی از بهترین معیارها برای سنجش، یک ارائه، سمینار  یا سخنرانی موفق میزان توجه واشتیاق مخاطبان نسبت به آن است.

 

 

 

لطفا به آهنک صدا و مخصوصا فرود و فرازهای مارتین لوتر کینگ بسیار توجه کنید در پایان فکر می کنم باید بگویم اگر یکسال هر روز

سخنرانی کنید ضبط کنید و مجدد گوش دهید و تمرین کنید به سطح قابل قبولی دست یابید…

انشاالله

دانلود فایل صوتی این سخنرانی (۱.۸۵ مگابایت)