فارست گامپ Forrest Gump

فارست گامپ یا هنکس مردی است بسیار ساده دل و با کت و شلوار ساده و رنگ روشن و ارایش موی سربازی یا بقول ما المانی از اول فیلم نگاه های هنکس که مثل آدمهای خنگ ظاهر می شود توجه مرا بسیار بخود جلب کرد هنکس پیرامون این مسئله در مصاحبه ای با نشریه نیوزویک گفته یک ماه روی نگاه و رفتار های افرادی که در مدارس عقب افتاده ها و یا بهره هوشی پایین درس می خواندند مطالعه و تحققی نمودم .

شناخت جنس ادمهای بی شیله پیله و یا متاسفانه به زعم برخیی افراد سطحی خنگ برایم آنهم توسط یک سوپر استار نشان از دقت وسیع در زمینه تحلیل رفتاری دارد هنکس با تجزیه و تحلیل رفتارهای افراد ساده ساده توانست یک بازی قابل قبول و شش دانگ را بروز دهد.

میمک صورتی که برای خود و ادا و زستها و مخصوصا در مصاف با دن و جینی و یا مادرش و حتی در مقابله بابا که از او هم خنگتر به نظر می رسد و در کل زمان حضورش بیننده را حتی به مرز جنون و کلافگی سوق می دهد کاملا مشهود است .

هنکس روی صندلی در حالی که کاملا خود را جمع کرده نشسته است و این راهی برای تمییز دادن افراد حرفه ای و غیر حرفه ای است البته این مقاله را هزاران نفر در کشور خوانده یا در برنامه های آموزشی من شرکت کرده و آموزش دیده اند پس به تنهایی نباید ملاک عمل قرار گیرد.

آرسی هنکس ساده‌دل که در ایستگاه اتوبوسی منتظر نشسته‌ است. با آمدن خانمی، خود را معرفی می‌کند و لب به سخن گشوده و داستان زندگیش را تبه سادگی و با یک ریتم یکنواخت شروع به تعریف می‌کند.

فارست کودکی با بهرهٔ هوشی بسیار پایینتر از همسالانش است و تمام دنیایش مادرش است که حوادث اطرافش را با زبانی ساده برایش شرح می دهد شاید بد نباشد نقل قولی داشته باشم از آلبرت اینشتین او می گوید:

اگر توانستی مطالب علمی را به زبان ساده برای مادربزرگت تشریح کنی که بفهمد تو ان مطلب را فهمیده ایی!!!

آری با همین سیستم و حتی ساده تر هنکس از مادرش می آموزد هوشمندانه و کاملا حرفه ای!!! در کودکی مجبور به استفاده از اسکلت و داربست فلزی بود که به پایش بسته می‌شد. بچه‌های همسالش او را دوست نداشتند. اما متاسفانه هیچکس حاضر به همبازی شدن با فارست نیست  جز جینی خوش قلب و مهربان که همین رفتار تا آخر عمر هنکس را شیفته و شیدای او می کند .

جالب است که طی حادثه‌ای اسکت مزاحم فلزی می‌شکند و تازه ان زمان توانایی خارق العاده فارست در دویدن خود را آشکار نموده و همه را به حیرت وادار می کند. فارست با استفاده از قدرت خارق العاده خود در دویدن و در ابتدای جوانی در راگبی به افتخارات خارج از تصوری دست پیدا می کند.

اما در این میان داستان دیگری هم کلید می خورد و آن هم داستان جینی است عشق فارست گامپ دختری که بعلت یک پدر الکلی‌ هرگز طعم محبت و عشق را تا اخر سکانسهای فیلم نمی چشد و چون دچار انحراف اخلاقی و اعتیاد به الکل و مواد مخدر و روسپیگری و…. می گردد انرا درک نمی کند و انگار در آخر فیلم و در زمانی که پزشکان او را جوا نموده اند و پس از ازدواج کوتاهش با فارست گامپ آنرا با همه وجود درک می کند اما دیر زمانی بعد عفریت مرگ او را با خود برای همیشه می برد.

نکته جالب شخصیت های مختلفی است که این دختر باهوش از خود بروز می دهد و یا خود فریبی این دختر باهوش با ان روبرو است و نکته بعد ایا هوشی که ما را به تن فروشی و هرزه گی و تلف نمودن عمر ووقت سوق دهد و یا مارا به مواد مخدر انحراف جنسی و اخلاقی و یا…. سوق دهد ارزش دارد ای کاش او هم مثل فارست گامپ ساده داستان زندگی دیگری داشت.

فارست به جنگ ویتنام می رود دهن کجی تلخ کارگردان و نویسنده به جنگ با نگاهی فوق العاده حرفه ای قبل از عزیمت او به دیدن محبوبش جینی می رود وجینی از فارست می‌خواهد که هرگز شجاع نباشد و هر زمان خطری حس کرد یک دستورالعمل ساده را بکار بگیرد به سرعت برق و باد بدود.

این دستورالعمل ساده جان او و زندگیش را تغییر می دهد که در ادامه فیلم انرا تماشگر درک می کند. او به خدمت در ویتنام می رود و در دورهٔ آموزشی ارتش، دوستی به نام بابا با بازی فوق العاده حرفه ای میکلتی ویلیامسون بدست می اورد دوستی او با ان جوان سیاهپوست ساده‌دل که نیمه گمشده فارست است  بسیار بسیار جالب است . بابا آرزو دارد خانواده خود را با صید میگو به وضع بهتری برساند.

سرانجام آنها به ویتنام اعزام می‌شوند و تحت فرماندهی سروان دن تیلور با بازی استثنایی گری سینایس قرار می‌گیرند. در یکی از نبردهای خود در میان جنگل در تله می افتند و گردان انها توسط ویتنامی ها بشدت بمباران می‌شوند. با فرمان ((عقب بکشید)) دن، فارست هم یاد سخنان معشوقه  سابقش جینی می افتد و شروع به دویدن با حداکثر قدرت می‌کند ولی بیاد هم قطارش بابا می‌افتد.

فارست با همان سرعت باز می گردد نکته جالب اسلحه ای است که مانند یک بیل و نه یک اسلحه در دستان فارست با هر بار به میدان جنگ و خط مقدم نبرد رفتن و بازگشتن است جلب می شود .

توجه داشته باشید اگر بازیگران ایرانی و یا سوپر استارهای داخلی و مخصوصا عزیزان تاتر به این رفتارهای ریزجزئی نگری توجه بهتر و بیشتری نمایند ما شاهد بازیگرانی بهتر از  بازیگران هالیود خواهیم بود و نکته مهم دقیقا همین امر است.

فارست ساده دل بخاطر قولش هر بار بر می گرددتا بابا را پیدا کند اما هر بار یک مجروح دیگری از گردان خودشان را پیدا نموده و سپس تا کرانهٔ رودخانه می‌رساند و باز می گردد از جمله سروان دن را.

متاسفانه فارست زمانی بابا را پیدا می کند که او بشدت زخمی شده و خون همه بدن او را پوشانده بابا ساده دل محل زخم را با برگ پوشاند که زخمهای عمیق سینه و شکمش را نبید و به خیال ساده خود انهارا پوشانده اما دقایقی بعد بابا در آغوش فارست جان می دهد .

تحلیل زبان بدن فیلم فارست گامپ

فارست زخمی شده و بهمراه سروان دن که هر دو پایش قطع شده به پشت جبهه و بیمارستان انتقال داده می شوند. جالب است سروان دن بخاطر آنکه تا آخر عمر چلاق شده و روی صندلی چرخ دار باید بنشیند و با افتخار مردن از او توسط فارست گرفته شده است به شدت عصبانی است و اورا کماکان مقصر می داند .

اما فارست بخاطر نجات هم قطارانش و دلاوری در صحنه جنگ موفق به دریافت مدال افتخار می گردد و در دوران نقاهت استعدادش در پینگ‌پنگ کشف می‌شود. در حالیکه او به مسابقات جهانی می‌رود و یکی یکی پله‌های افتخار را طی می‌کند محبوبه او یعنی جنی به یک معتاد فاحشه …. تغییر وضعیت می دهد.

فارست به دیدن سروان دن رفته بعد از خرید قایق بخاطر قولی که به دن داده برایش نامه می قرستد و آنجا هم با خوش شانسی فارست میلیاردر می شود. و حتی فارست اسم عشقش  جینی را روی قایقش می‌گذارد و موفق می‌شود یکی از بی‌نظیرترین صیدهای میگو را انجام دهد، چنانکه عکسش بر جلد تمام مجله‌ها منتشر می شود که در آخر فیلم همه را جینی جمع کرده است…. جدال نابرابری میان هوششششش و  زیاده خواهی و حرص و طمع و هوسرانی و …. در مقابل با ساده دلی و کم هوشی اما سالم زندگی کردن وفاداری و کم خواستن و پدر شوهر و دوست صادق بودن و تا اخر راه رفتن به راستی هوش اینگونه خوب است یا کم هوشی ساده ای کاش برخی افراد این مهم را درک می کردند

شاید تاثیر گذار ترین بخش فیلم آنجا است که فارست گامپ به عشق خود می گوید :

چرا با من ازدواج نمیکنی و در حالیکه صداقت از چشمها و صورتش کاملا هویدا است خودش ادامه می دهد : چرا با من ازدواج نمی کنی . من با هوش نیستم اما کاملا می دانم عشق چیست.

در تمام سیر فیلم شاهد یک آدم بقول خودمان ساده و یا خنگ هستیم اما او از توانایی هایش بهترین استفاده را می کند و مسئله بعدی این است که او زیاده خواهی نداشته و ندارد دنبال نقشه کشیدن برای تصاحب هیچ نیست او ثروت زدایی می کند برای دن و مادر بابا و کلیسا و مدرسه اما بازهم از عالم غیب برایش ثروت و مکنت می اید ایا این لطف و پاسخ خدانیست به ررفتارهای با محبت در حق انسانی که از خالق درونش دمیده شده است. او حتی در میدان جنگ جایی که هرکس بفکر خودش است بفکر هم قطارانش است جینی روسپس معتاد و…. را باز هم دوست دارد شاید من بجای او جینی و هزاران از جینی بهتر را یک لحظه تحمل نکنم جالب است که می داند جینی بیماری صعب العلاجی دارد و  او دارد می میرد اما بازهم جینی را می خواهد این است انسانیت این است ایمان و خداپرستی و اگر نه ایمان همینها نیست

کارگردان با بازی بیاد ماندنی تام هنکس تمام این موارد را با نمادها و بازیهای هنکس نشان داده است.

فارست گامپ، یک ناجی افسانه ای است او در سکانسهای پایانی و مخصوصا در انتهای فیلم که بابازی یک پر بپایان می رسد و بالاخره با بزرگ منشی وشجاعت و زندگی سالم و پرتلاش و مخصوصا بعنوان یک پدری مهربان و شایسته­ برای پسرش ظاهر می شود که از قضابسیار هم باهوش­ است. فارست گامپ  یک نماد است او در چنین برجسته‌سازی‌ هایی از جریان زندگی عادی و عوامانه خود بسیار موفق است. این هدف در جمله‌ی مهمی که مادر فارست به او می‌گوید نهفته است:

زندگی مثل جعبه‌ی شکلات می‌مونه، هرگز نمی‌دونی چی گیرت میاد. در نماهایی از ابتدای فیلم که حرکت رقص‌گونه‌ی یک پر را مشاهده می‌کنیم که پیش کفش‌های گلی فارست می‌افتد و او آن را برداشته و در میان کتابش می‌نهد، این بار همان پیام را به تصویر می‌کشد.

فارست گامپ به لحاظ  تکنیک فیلم برداری و خلق تصاویر مختلف بسیار موفق عمل نموده کلوز اپ در صحنه های مختلف مخصوصا اصطلاح دو اسمان فوق العاده است  ویا صحنه تکان دهنده و تاثیر گذار وداع با همسرش و مخصوصا قرار دادن نامه روی قبر مادر از طرف پسرش آه به راستی من باهوش در این مواقع یواشکی و اهسته نیم نگاهی به نامه پسرم نمی انداختم چراکه باهوشم و او که کم هوش است هرگز حاضر نیست بخاطر قولی که به فرزند خردسالش داده به نامه نگاه کند او همانی است که در زیر آتش شدید ویت کنگها هم در ویتنام  زیر قول خود نمی زند و بابا را حمایت می کند و حال روبروی قبر همسرش و بدون آنکه پسرش حضور داشته باشد مردانه به عهد خود وفا می کند ای کاش من هم بتوانم آنقدر مرد باشم که همیشه به عهد خود وفادار باقی بمانم ….. ادامه دارد

مازیارمیرمشاوروتحلیلگر